အာဆီယံဟာ ဘယ္သူ႔အတြက္လဲ .. ...(၁)( ေနထြန္းႏိုင္)



(၁) တစ္ခ်ိန္တုန္းက'' အာဏာရႇင္ ကလပ္'' လို႔ ေခၚဆိုသတ္မႇတ္ခဲ့ၾကတဲ့ အာဆီယံအဖြဲ႕ရဲ႕ (၂၁) ၾကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံထိပ္သီး ေဆြးေႏြးပြဲႏႇင့္ ဆက္စပ္အစည္းအေ၀းေတြကို ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံ၊ ဖႏြမ္းပင္ၿမိဳ႕မႇာ ႏို၀င္ဘာလ၁၅ရက္ေန႔က စတင္လို႔ျပဳလုပ္ေနပါၿပီ။ သက္တမ္းရႇည္ အာဏာရႇင္တစ္ပိုင္းျဖစ္ေနတဲ့ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဟြမ္ဆန္ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မႇာ ရႇိေနတဲ့ ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံ၊ ေအာက္တိုဘာလအတြင္းကမႇ ကြယ္လြန္သြားတဲ့ ကေမၻာဒီးယား ဘုရင္ေဟာင္း သီဟာႏုကို လြမ္းဆြတ္ေနၾကတဲ့ ကေမၻာဒီးယား ျပည္သူေတြရဲ႕ ခံစားမႈေတြၾကားမႇာ ဖႏြမ္းပင္ အာဆီယံ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲႏႇင့္ ဆက္စပ္ အစည္းအေ၀းေတြကို ျပဳလုပ္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏို၀င္ဘာလ ၂၀ ရက္ ေန႔အထိ ျပဳလုပ္မယ့္ ဒီေဆြးေႏြးပြဲ မတိုင္ခင္မႇာေတာ့ အာဆီယံဟာဘယ္သူ႔အတြက္လဲ ဆိုတဲ့ေမးခြန္းထြက္ေပၚခဲ့ပါတယ္။ (၂) ႏႇစ္ေပါင္း ၄၅ ႏႇစ္အလြန္။ သမိုင္း၀င္ခရီးမ်ားစြာကို ျဖတ္သန္းၿပီးတဲ့ေနာက္ အာဆီယံအဖြဲ႕ဆီ ေမးခြန္းေတြက ထပ္ေရာက္လာခဲ့ပါျပီ။ ျပီးခဲ့တဲ့ ၾသဂုတ္လထဲမႇာ အာဆီယံအဖြဲ႕ကို တည္ေထာင္တာ ႏႇစ္ေပါင္း ၄၅ ႏႇစ္ျပည့္ ေျမာက္ခဲ့ပါတယ္။ ၄၅ ႏႇစ္တာကာလတစ္ေလႇ်ာက္မႇာ တစ္ခါမႇမႀကံဳဖူးတဲ့ ျဖစ္ရပ္တစ္ခုကို ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီးခ်ိန္မႇာ အာဆီယံကို ေမးခြန္းထုတ္မႈေတြ ပိုမ်ားလာခဲ့ပါ။ ၂၀၁၂ ခုႏႇစ္ ဇူလိုင္လထဲမႇာ လုပ္ခဲ့တဲ့ အာဆီယံ ေဒသဆိုင္ရာ ဖိုရမ္မႇာ အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ၾကီးေတြရဲ႕အၾကား ပူးတြဲေၾကညာခ်က္ကို မထုတ္ျပန္ႏိုင္ခဲ့တာဟာ အာဆီယံအဖြဲ႕အတြက္ သမိုင္း၀င္ သိကၡာက်စရာတစ္ခုျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ ကိစၥရပ္ကို အေၾကာင္းျပဳျပီး အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံေတြအၾကား ပူးတြဲေၾကညာခ်က္ မထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္းက အာဆီယံႏိုင္ငံေတြအၾကား စည္းလံုးညီညြတ္မႈ ျပိဳကြဲခဲ့ျပီဆိုတဲ့ သံုးသပ္ခ်က္ေတြလည္း ထြက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီသံုးသပ္ခ်က္ေတြ ေနာက္မႇာေတာ့ အာဆီယံဟာ ဘယ္သူ႔အတြက္လဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ သန္းေပါင္း ၆၂၀ ေက်ာ္ရႇိတဲ့ အာဆီယံျပည္သူေတြအတြက္ အက်ဳိးရႇိမယ့္အဖြဲ႕ျဖစ္ေစရမယ္လို႔ အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေၾကြးေၾကာ္ခဲ့တာ ၾကာခဲ့ပါၿပီ။လက္ေတြ႕မႇာေတာ့ အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ အာဆီယံ ျပည္သူေတြနဲ႔ ေ၀းကြာတဲ့အဲကြန္းခန္းထဲမႇာ အစည္းအေ၀းေတြနဲ႔ အလုပ္ရႈပ္ေနၾကတယ္ဆိုတဲ့ ေ၀ဖန္မႈေတြလည္း ထြက္ခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ ဒီေန႔ဒီအခ်ိန္မႇာေတာ့ အာဆီယံ ျပည္သူေတြရဲ႕ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးလိုအင္ေတြက ပိုမ်ားလာခဲ့ပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္ တည္းမႇာပဲ အာဆီယံဟာ အာဆီယံ ျပည္သူေတြအတြက္လား၊ အာဆီယံအဖြဲ႕၀င္ တစ္ႏိုင္ငံခ်င္းစီရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားအတြက္လား၊အေမရိကန္အတြက္လား၊ တ႐ုတ္အတြက္လားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ (၃) ၂၀၀၉ ခုႏႇစ္မႇာ အေမရိကန္ သမၼတ အိုဘားမား အေရႇ႕အာရႇေရးရာဆိုင္ရာ မူ၀ါဒကို ေျပာင္းလဲလိုက္ပါတယ္။  ေျပာင္းလဲလိုက္တဲ့ မူ၀ါဒဟာ အေရႇ႕အာရႇကို အာ႐ံုစိုက္ျခင္းဆိုတာထက္ အေရႇ႕ေတာင္အာရႇ တစ္နည္းအားျဖင့္ အာဆီယံကို အာ႐ံုစိုက္ျခင္းဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က ပိုျပီးေပၚလြင္ေစပါတယ္။တ႐ုတ္၊အိႏၵိယ၊ ဂ်ပန္၊ ေတာင္ကိုရီးယားတို႔ရဲ႕ လက္ဦးမႈ ရယူျခင္းကို ခံထားရတဲ့ အာဆီယံဟာ အေမရိကန္အတြက္ ေနာက္က်တဲ့ နယ္ပယ္တစ္ခုေတာ့ မဟုတ္ေသးပါ ဘူး။အေမရိကန္ရႏိုင္တာေတြ အမ်ားၾကီးရႇိေနပါတယ္။ တ႐ုတ္ရဲ႕ လက္ေအာက္ကို လံုးလံုးလ်ားလ်ားေရာက္ မသြားေသးတဲ့ အခ်ိန္မႇာပဲ အာဆီယံဘက္ကို အေမရိကန္ေျခဦး လႇည့္လာခဲ့ပါတယ္။အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ေျခလႇမ္းေတြထဲမႇာသိသာထင္ရႇားတဲ့ ေျခလႇမ္းတစ္ရပ္က ၂၀၀၉ ခုႏႇစ္ ႏို၀င္ဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔မႇာ အေမရိကန္-အာဆီယံ အစည္းအေ၀းကို နယူးေယာက္မႇာ ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၁ ခုႏႇစ္ ႏို၀င္ဘာလ အင္ဒိုနီးရႇားႏိုင္ငံ ဘာလီမႇာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့  (၆)ႀကိမ္ေျမာက္ အေရႇ႕အာရႇထိပ္သီး ေဆြးေႏြးပြဲကို အေမရိကန္ သမၼတ အိုဘားမား ကိုယ္တိုင္တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ အခုႏႇစ္ ကေမၻာဒီးယား၊ ဖႏြမ္းပင္မႇာ ျပဳလုပ္မယ့္ (၇) ႀကိမ္ ေျမာက္ အေရႇ႕အာရႇထိပ္သီး ေဆြးေႏြးပြဲကိုလည္း ေရြးေကာက္ပြဲ တစ္ေက်ာ့ျပန္ အႏိုင္ရထားတဲ့ အိုဘားမား ကိုယ္တိုင္တက္ေရာက္မႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ အိုဘားမားဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံကို အရင္သြားၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၀င္ေရာက္မယ္။ အဲဒီကတစ္ဆင့္ ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံကို ေရာက္လာမႇာပါ။ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အေရးကိစၥနဲ႔ မညီမညြတ္ျဖစ္ေနတဲ့ အာဆီယံႏိုင္ငံေတြၾကားထဲမႇာ မဲေခါင္ေဒသႏိုင္ငံေတြနဲ႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံကပိုျပီး ထိေတြ႕ဆက္ဆံမယ့္ အေျခအေနရႇိေနပါတယ္။ မဲေခါင္ေဒသႏိုင္ငံေတြဆိုတာ ျမန္မာ၊ လာအို၊ ထိုင္း၊ ကေမၻာဒီးယား၊ ဗီယက္ႏိုင္ငံတို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ပထ၀ီ ႏိုင္ငံေရးအရ မဲေခါင္ေဒသႏိုင္ငံေတြဟာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဘက္ကို သပ္လႇ်ိဳထားတဲ့ သံုးေျမႇာင့္ေထာင္တစ္ခု ျဖစ္ေနပါတယ္။ အာဆီယံမႇာ တ႐ုတ္ရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ဖို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံဟာ အာဆီယံေဒသတြင္း မဲေခါင္ေဒသႏိုင္ငံေတြနဲ႔ သင့္ျမတ္ေအာင္ေနမယ့္ အေျခအေနရႇိတယ္လို႔ သံုးသပ္သူေတြကဆိုပါတယ္။ တ႐ုတ္အတြက္နဲ႔ အာဆီယံႏိုင္ငံေတြၾကားထဲမႇာ သေဘာမကြဲသင့္ဘူးဆိုတဲ့ ေ၀ဖန္မႈေတြက ဇူလိုင္လ ေနာက္ပိုင္းမႇာ ထြက္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ ေရပိုင္နက္ အျငင္းပြားမႈျပႆနာဟာ အာဆီယံေဒသတြင္း ေျဖရႇင္းရမယ့္ အျခားကိစၥေတြကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး ေနရာယူလာမႇာကို စိုးရိမ္ေနၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေတြရႇိေနပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ႏို၀င္ဘာလ ၁၅ ရက္ ေန႔ကေန ၂၀ ရက္ေန႔အထိ ျပဳလုပ္မယ့္(၂၁)ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲနဲ႔ ဆက္စပ္ အစည္းအေ၀းေတြမႇာ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ကိစၥ လႊမ္းမိုးသြားမႇာကို မလိုလားတဲ့သူေတြ ရႇိေနပါတယ္။ အာဆီယံ ေဆြးေႏြးပြဲေတြရဲ႕ ထံုးစံအရ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ဒီမိုကေရစီေရး၊ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ကိစၥနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြဟာ အျမဲလိုလိုေရပန္းစား အေၾကာင္းအရာေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီတစ္ႀကိမ္ ဖႏြမ္းပင္ အာဆီယံထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲမႇာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဒီမိုကေရစီေရးက ေဆြးေႏြးရမယ့္ အေျခအေနကေန ဂုဏ္ျပဳစကားေျပာရမယ့္ အေျခအေနကိုေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ႏို၀င္ဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔က လုပ္ခဲ့တဲ့ အာဆီယံအဆင့္ျမင့္ အရာရႇိေတြရဲ႕ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲအၾကိဳ အစည္းအေ၀းေတြမႇာ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး အျပစ္ေျပာမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြ လံုး၀မပါ၀င္ခဲ့ပါဘူး။ ေဆြးေႏြးပြဲ မတိုင္ခင္အခ်ိန္က အာဆီယံ အတြင္းေရးမႇဴးခ်ဳပ္ ဆူရင္ ဦးေဆာင္ျပီး ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးနဲ႔ ဘဂၤါလီ-႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ကိစၥကို ဆြဲသြင္းလာလိမ့္မယ္ဆိုတဲ့ သတင္းတခ်ဳိ႕ ရႇိခဲ့ပါတယ္။ ႏို၀င္ဘာလ ၁၇ ရက္ ေန႔ အခ်ိန္အထိေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေ၀ဖန္ျပစ္တင္သံေတြ မၾကားရေသးပါဘူး။ အစည္းအေ၀းတိုင္း အသံထြက္ေလ့ရႇိတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြအတြက္ အာဆီယံရဲ႕လူအခြင့္ အေရးဆိုင္ရာ ေၾကညာစာတမ္းတစ္ေစာင္ကို ႏို၀င္ဘာ ၁၈ ရက္ေန႔မႇာ ထုတ္ျပန္ဖို႔ရႇိေနပါတယ္။ ဒီလူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းဟာ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မမီဘူးဆိုတဲ့ ေ၀ဖန္မႈေတြရႇိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဒီေၾကညာ စာတမ္းကို ႏိုင္ငံတကာ စံႏႈန္းမီမႇ ထုတ္ျပန္သင့္တယ္ဆိုတဲ့ ေျပာဆိုမႈေတြ ရႇိခဲ့ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ခ်ဳိးေဖာက္ခံရမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး အာဆီယံေဆြးေႏြးပြဲကာလအတြင္းမႇာ ပဲဖႏြမ္းပင္မႇာဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခဲ့တာေတြ ရႇိပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ အာဆီယံ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းဟာ ထြက္ရႇိလာေတာ့မႇာျဖစ္ပါတယ္။ ''လူ႔အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီဆုိရင္ ျပည္သူေတြဆီက သတိေပးမႈေတြ၊ သက္ဆုိင္မႈေတြ ေထာက္ခံမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ တုံ႔ျပန္မႈေတြ ၾကားေနရပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕လူ႔အခြင့္ေရးေၾကညာစာတမ္းဟာ အဆင့္အတန္း၀င္ျခင္းမရႇိဘူးလုိ႔ ေျပာၾကပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ အျမင္မႇာကေတာ့ ေရရႇည္ကာလအတြက္ ႀကဳိတင္စီမံကိန္းလုိ႕ပဲထင္ပါတယ္။ လူအခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းျဖစ္ဖို႔အတြက္ကုိ ၁၉၉၂ ထဲက စတင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့တာပါ'' ဒီႏႇစ္ကုန္ပိုင္းမႇာ ရာထူးသက္တမ္းေစ့လို႔ အနားယူေတာ့မယ့္ အာဆီယံအတြင္းေရးမႇဴးခ်ဳပ္ ဆူရင္ပစ္ဆူ၀မ္က ေျပာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၀၈ ခုႏႇစ္တုန္းအာဆီယံ ပဋိညာဥ္စာတမ္းကို တက္သုတ္႐ိုက္ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့အဲဒီ ပဋိညာဥ္ထဲမႇာပါတဲ့အခ်က္ေတြကို အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံေတြကိုယ္တိုင္က လိုက္နာျခင္းမရႇိဘူးဆိုတဲ့ ေျပာဆိုသံေတြၾကားမႇာ ၂၀၁၂ ခုႏႇစ္ အာဆီယံ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္း ထြက္လာေတာ့မႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။ EMG