ဒီလဟာ ဗုဒၶဘာသာတုိ႔ ကထိန္ခင္းၾကတဲ့လ ျဖစ္ပါတယ္။ ကထိန္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ မွတ္သားစရာေလးေတြ ရွိပါတယ္။
ကထိန္ဆုိတာ
မူရင္းစကားက ကထိန ပါဠိပါ။ ကထိနကေန ကထိန္လုိ႔ ျဖစ္သြားတာပါ။ ကထိနဆုိတာ ျမန္မာလုိေတာ့ တည္တံ့ျခင္း၊ ခုိင္ခံ့ျခင္းလုိ႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ဆုိတာကေတာ့ ကထိန္ခင္းတဲ့ ေက်ာင္းတုိက္မွာ ကထိန္ခင္းလုိက္ျခင္းေၾကာင့္ ရရွိတဲ့ အက်ဳိး (၅) မ်ဳိး တည္တံ့ျခင္း၊ ခုိင္ခံ့သြားျခင္းကုိ ကထိန္ လုိ႔ ေျပာတာပါ။
ကထိန္ခင္းဆုိတာ
ကထိန္ခင္းတယ္လုိ႔ ေျပာၾကတယ္။ ကထိန္ခင္းမွာပါတဲ့ ခင္းဆုိတာဟာ ျဖန္႔တာပါ။ ဘယ္လုိျဖန္႔သလဲဆုိရင္ ကထိန္ကာလ ဟာ မူရင္း (၁) ပါ၊ ေက်ာင္းတုိက္မွာ ကထိန္ခင္းသူရွိသြားရင္ေတာ့ ကထိန္ကာလဟာ (၅) လ အထိ ျဖစ္သြားတယ္။ (၁) လကေန (၅) လအထိ က်ယ္ျပန္႔သြားတာကုိ “ခင္း“ လုိ႔ ဆုိတာပါ။ အဲဒီ (၅) လအတြင္းမွာ အခ်ဳိ႕က်င့္၀တ္ေတြ အျပစ္ကင္းလြတ္ခြင့္ရပါတယ္။
ကထိန္ကာလ
သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေက်ာ္ (၁) ရက္ကေန တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔အထိ (၁) အတြင္း ကထိန္ခင္းႏိုင္ပါတယ္။
မုိးေပၚက်သကၤန္းဆုိတာ
ကထိန္ခင္းမည့္သကၤန္းဟာ မုိးေပၚက်သကၤန္းျဖစ္ရပါတယ္။ ဘယ္လုိလဲဆုိရင္ မုိးေပၚကေန မုိးရြာခ်တဲ့အရာမွာ ဘယ္သူမွ မပံ့ပုိးရဘဲ သူ႔သဘာ၀အတုိင္း အေပၚကေန အပူေပးေတာ့ ေအာက္မွာရွိတဲ့ ေရဓာတ္ဟာ အေငြ႔ျပန္ၿပီး ေကာင္းကင္သုိ႔ တက္၊ တိမ္မွာသြားကပ္ၿပီး လုံး၀သိပ္သည္းသြားေတာ့ ထိန္မထားႏိုင္ေတာ့ဘဲ မုိးရြာခ်သလုိ ကထိန္ခင္းမဲ့ သကၤန္းမွာလည္း ကထိန္ဒကာရဲ႕ စိတ္ထဲမွာ ကထိန္မရေသးတဲ့ေက်ာင္းကဘုန္းႀကီး
မုိးေပၚက်ကထိန္ဆုိတာ
အထက္ကေျပာခဲ့တဲ့ သကၤန္းမ်ဳိးနဲ႔ ခင္းတဲ့ကထိန္ကုိ မုိးေပၚက်ကထိန္လုိ႔ ေခၚၾကပါတယ္။
မသုိးသကၤန္းဆုိတာ
ကထိန္ခင္းဖုိ႔ လွဴလုိက္တဲ့သကၤန္းကုိ ေက်ာင္းတုိက္ကရဟန္းေတာ္မ်ားက လွဴတဲ့ေန႔မွာပဲ သိမ္ထဲသြားၿပီး ၀ိနည္းစည္းကမ္းမ်ားနဲ႔အညီ ကထိန္ခင္းျခင္း အစီစဥ္ကုိ ျပဳလုပ္ရပါတယ္။ အဲဒါမ်ဳိးေနာက္တရက္အထိ ရက္မကူးဘဲ ကထိန္ခင္းလုိက္တဲ့သကၤန္းကုိ မသုိးသကၤန္းလုိ႔ေခၚပါတယ္။ ဒါကလည္း တင္စားေျပာထားတာပါ။ ဥပမာ ထမင္းေတြ၊ ဟင္းေတြကုိ ညပုိင္းမွာ စားေသာက္ၿပီး ျပန္ပိတ္ၿပီး ပစ္ထားလုိက္ရင္ ေနာက္ေန႔မွာ သုိးေနတတ္ပါတယ္။ ဘာလုိ႔သုိးသြားလဲဆုိရင္ တညသိပ္လုိက္လုိ႔ပါ။ ဒီအတုိင္းပဲ လွဴတဲ့ေန႔မွာ ခင္းရမဲ့ ကထိန္သကၤန္းကုိ မခင္းပဲထားလုိက္လုိ႔ တညသိပ္သြားရင္ “သုိးသကၤန္း” သုိးသြားေသာသကၤန္းျဖစ္သြားပါတယ္
စည္းကမ္းႀကီးတဲ့အလွဴ
အလွဴခံဘက္ကလည္း စည္းနဲ႔ကမ္းနဲ႔၊ အလွဴေပးသူဘက္ကလည္း စည္းနဲ႔ကမ္းနဲ႔ သတ္မွတ္ခ်က္ စံႏႈန္းနဲ႔ညီေအာင္ ျပဳလုပ္ရတာျဖစ္လုိ႔ အက်ဳိးေပးမွာလည္း စည္းကမ္း စနစ္တက် ထိထိေရာက္ေရာက္ အက်ဳိးေပးတတ္လုိ႔ ဒုိ႔ျမန္မာေတြဟာ “ျပဳံးေပ်ာ္ဆင္ႏြဲ ကထိန္ပြဲ“ ကုိ က်င္းျပၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
Copy From
No comments:
Post a Comment