ျမန္မာႏိုင္ငံကေန အေမရိကန္ ဘာေတြမ်ား ၀ယ္လာေလမလဲ (ဂ်ဳိ႔ရွ္ႏိုဘယ္လ္)

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ျပည္ပတင္ပို႔အထည္မ်ား ခ်ဳပ္လုပ္မႈလုပ္ငန္းခြင္တစ္ခုကို ေတြ႕ရစဥ္။ ဓာတ္ပံု - ေအအက္ဖ္ပီ
ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဆန္ကစလို႔ အ၀တ္ အထည္နဲ႔ ကမၻာ့အေက်ာ္ၾကားဆံုးျဖစ္တဲ့ ပတၱျမားအထိ
ထုတ္ကုန္ပစၥည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို အဓိကတင္ပို႔ ေရာင္းခ်ေလ့ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ခဲ့
ဖူးပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ အႀကီးအက်ယ္ ထိခိုက္ပ်က္စီးေစတဲ့ စီးပြားေရးအရ အေရးယူပိတ္ဆို႔ ဒဏ္ခတ္မႈ
ေတြေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ေလာင္စာနဲ႔ စားေသာက္ ကုန္ေတြကိုသာ လိုခ်င္တဲ့ တ႐ုတ္နဲ႔
အိႏၵိယႏိုင္ငံကလြဲရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ထုတ္ကုန္ပစၥည္းေတြကို ၀ယ္မယ့္သူ မရွိသေလာက္ကို
ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပို႔ကုန္တင္ပို႔မႈအေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြကို အေမရိကန္ႏိုင္ငံ
က ႐ုတ္သိမ္းေပးလာ ၿပီဆိုေတာ့ အေျခအေနေတြက ျပန္ေျပာင္းလဲသြားေတာ့မယ့္ ပံုေပၚ
ေနပါၿပီ။

ဒါေပမယ့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ၀ယ္လက္ေတြကေရာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဘာပစၥည္းေတြကို
၀ယ္ၾကမွာပါလဲ။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လက္ရွိပို႕ကုန္အေျခ အေနကို ေဟာင္ေကာင္အေျခစိုက္
ေငြေၾကးနဲ႔ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ သုေတသန အဖြဲ႕ျဖစ္တဲ့ CLSA က အခုလို အက်ဥ္း ႐ံုး
ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒီအဖြဲ႕ရဲ႕ေဖာ္ျပခ်က္ေတြအရ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အဓိကပဲ၀ယ္လက္ ျဖစ္ၿပီး
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကေတာ့ ျမန္မာ့ ေက်ာက္စိမ္းနဲ႔ ကြ်န္းသစ္ေတြ အဓိက တင္သြင္းတဲ့ ႏိုင္ငံ
ျဖစ္ပါတယ္။
ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္း ရဲ႕ေဈးကြက္တစ္ခုျဖစ္ၿပီး တရား၀င္ ကိန္း
ဂဏန္းေတြအရ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပို႔ကုန္တင္ပို႔မႈ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႕တင္ပို႔ေရာင္းခ်
မႈ ၅၇ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ပဲတင္ပို႔မႈ ၁၈ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ကြ်န္းနဲ႔ သစ္မာ တင္ပုိ႔မႈ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ အ၀တ္အ
ထည္ တင္ပို႔မႈ ေျခာက္ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ဆန္ငါး ရာခုိင္ႏႈန္းနဲ႔ ငါးနဲ႔ ပင္လယ္စာတင္ပို႔မႈမွာ ေလးရာ
ခုိင္ႏႈန္း အသီးသီးရွိတယ္လို႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။
ဒီေတာ့ ဒီပို႔ကုန္ေတြထဲမွာ အေမရိကန္ ကို ဆြဲေဆာင္ႏိုင္တဲ့ပစၥည္းက ဘာေတြ ျဖစ္ႏိုင္မလဲ။
ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတဲ့ ပို႔ကုန္ပစၥည္းတစ္ခုက ေတာ့ ဆန္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး ထိုးမက်ခင္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ကမၻာမွာ ဆန္တင္ပို႔မႈ အမ်ားဆံုးႏိုင္ငံ ျဖစ္ခဲ့
ပါ တယ္။ အခုေတာ့ အဲဒီ ဂုဏ္ ပုဒ္ကို (အမ်ား ဆံုးတင္ပို႔ျဖစ္တဲ့ ႏွစ္ေပၚ မူတည္ၿပီး) ထိုင္းနဲ႔ ဗီ
ယက္နမ္ကို လႊဲေပးလိုက္ရပါၿပီ။
ႏိုင္ငံရဲ႕ အထြက္ႏႈန္းတိုးဖို႔နဲ႔ တင္ပို႔ ေရာင္းခ်မယ့္ ေဈးကြက္ေတြ တိုးခ်ဲ႕ဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အခ်ိန္
အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိႀကိဳးစားရမွာ ျဖစ္ေပမယ့္ ဆန္အမ်ားဆံုး တင္ပို႔ရာႏိုင္ငံဆိုတဲ့ ဂုဏ္
ပုဒ္ကိုျပန္ရဖို႔ မျဖစ္ႏုိင္စရာ အေၾကာင္း မရွိပါဘူး။
ဒါေပမယ့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာလည္း အိုင္အို၀ါက ထြက္တဲ့ဆန္ေတြ အလွ်ံပယ္ ရွိေနတာ
ေၾကာင့္ ျမန္မာ့ဆန္ဟာ အခု အခ်ိန္မွာ ဒါမွမဟုတ္ တိုေတာင္းလွတဲ့ အနာဂတ္အတြင္းမွာ
အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ကို တင္ပို႔ျဖစ္ဖြယ္ရာ မရွိေသးပါဘူး။
ဒါဆိုေက်ာက္စိမ္းလို ေက်ာက္မ်က္ ရတနာေတြကို၀ယ္ယူဖို႔ အေမရိကန္က စိတ္၀င္စားမႈ
ရွိမလား။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ မ်ားျပားလွတဲ့ ၀ယ္လိုအားေၾကာင့္ ေက်ာက္စိမ္းေဈးေတြဟာ
မၾကာေသးခင္ ႏွစ္ေတြအတြင္းမွာ တစ္ဟုန္ထိုးျမင့္တက္ ခဲ့ၿပီး ကုန္သည္ေတြနဲ႔ ေက်ာက္
တြင္း ပိုင္ေတြကို ေငြသန္းခ်ီရသြားေစပါ တယ္။ ဒါေပမယ့္ေက်ာက္စိမ္းကို တ႐ုတ္ေတြ
ကသာ အျမတ္တႏိုးႏွစ္သက္တတ္ ၾကတာပါ။
ပတၱျမားလို တျခားေက်ာက္ ေတြကမွ ကမၻာႀကိဳက္ျဖစ္ႏိုင္ဖြယ္ရာရွိပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္
ေဈးကြက္အႀကိဳက္နဲ႔ သိပ္မကိုက္လွတဲ့ ေက်ာက္စိမ္းကို အေမ ရိကန္က စိတ္၀င္စားဖြယ္
ရာမရွိတဲ့ပံု ေပၚပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေရနံနဲ႔ သဘာ၀ဓာတ္ ေငြ႕ေတြကို ေျမာက္ဘက္ပိုင္းမွာ တ႐ုတ္နဲ႔ အေရွ႕ဘက္
ပိုင္းမွာ ထိုင္းကိုဆက္ၿပီး တင္ပို႔ေရာင္းခ်ႏိုင္ဖြယ္ရာရွိေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ စြမ္းအင္အရင္း
အျမစ္ ႏွစ္မ်ဳိးလံုးေပါမ်ားႂကြယ္၀တဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္ ပါတယ္။
အမွန္ကတယ္ေတာ့ ကပၸလီ ပင္လယ္နဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ ျမန္မာ့ကမ္း႐ိုး တန္းကေန တ႐ုတ္
ႏိုင္ငံ ယူနန္ျပည္နယ္ ကုိ ဆက္သြယ္ထားတဲ့ ပိုက္လိုင္းကို ေနာက္ႏွစ္ကေန စတင္အသံုးျပဳ
ေတာ့ မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ အေမရိကန္မွာ သူ႔ကိုယ္ပိုင္စြမ္းအင္ေတြ အလံုအ
ေလာက္ရွိေနပါတယ္။
ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ ေလာင္စာနဲ႔ သစ္လို တျခားအဓိကပို႕ကုန္ေတြကို ႏွစ္သက္ပံု ကလည္း အာရွ
ႏိုင္ငံေတြမွာ ေတာင္ အကန္႔အသတ္နဲ႔ ရွိေနပါတယ္။ ဒါဆို အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ၀ယ္ဖို႔ စိတ္၀င္
စားေလာက္တဲ့ ပို႔ကုန္ဘာမ်ား ရွိမလဲ။
ကာလတုိအတြင္း ျဖစ္ႏိုင္ေျခအရွိ ဆံုးေဈးကြက္တစ္ခုကေတာ့ ပင္လယ္စာ တင္ပို႔မႈပဲ ျဖစ္ႏိုင္ပါ
တယ္။ ဗီယက္နမ္ နဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံေတြဟာလည္း ဒီက႑မွာ တင္ပို႔မႈေတြ အမ်ားဆံုးရွိတဲ့ ႏိုင္ငံ
ေတြ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီက႑ကို တိုးတက္လာေအာင္ လုပ္ႏိုင္ေကာင္း လုပ္ႏိုင္ပါ
လိမ့္မယ္။
ပိုၿပီးျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတဲ့ နယ္ပယ္ကေတာ့ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံကို အဓိကတင္ပို႔ေနတဲ့ အ၀တ္ အထည္က႑ပဲ
ျဖစ္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံမွာ လုပ္အားခေတြ ျမင့္တက္သြားတဲ့ အတြက္ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းရွင္
တခ်ဳိ႕ ဟာ ကေမၻာဒီးယား၊ ဗီယက္နမ္နဲ႔ လာအို ႏိုင္ငံေတြမွာ သူတို႔ရဲ႕ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္း ကို
ေျပာင္းေရႊ႕လုပ္ကိုင္လာၾကပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အလုပ္သမားလုပ္အားခ ဟာ တျခားႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ယွဥ္လိုက္ရင္ နိမ့္ ေနေသးတဲ့
အျပင္ လာအိုနဲ႔ ကေမၻာ ဒီးယားႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ယွဥ္လိုက္ရင္ အလုပ္သမားအင္အားထုကလည္း
ပိုၿပီးႀကီးမားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ 'Made in Myanmar' ဆိုတဲ့ စာတမ္းနဲ႔ အ၀တ္ အထည္ေတြ
ကို အေမရိကန္က Walmart ကုန္တုိက္ေတြ၊ ဒါမွမဟုတ္ Gap လို အ၀တ္အထည္လက္လီ
ဆိုင္ေတြမွာ ေတြ႕ႏိုင္တဲ့ အလားအလာရွိေနပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ အခက္အခဲေတြၾကံဳေတြ႕ လာႏုိင္ဖြယ္ရွိတာေတြကေတာ့ ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွာ လွ်ပ္စစ္မီး
မမွန္လို႔ စက္႐ံုေတြ လည္ပတ္ဖို႔အတြက္ အဓိကျပႆနာျဖစ္ လာႏိုင္တာပါပဲ။ ဒုတိယတစ္
ခ်က္က ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကမၻာ့ကုန္သြယ္ ေရးက႑နဲ႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကင္းေ၀း ေစခဲ့
တဲ့အတြက္ ၀န္ထမ္းေတြမွာ လုပ္ငန္း ကြ်မ္းက်င္မႈမရွိတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ၿပီးေတာ့ အေျခခံအေဆာက္အအံု ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အခက္အခဲေတြ ရွိပါေသးတယ္။ ျမန္မာ
ႏိုင္ငံရဲ႕ကားလမ္း၊ ရထားလမ္းေတြနဲ႔ ဆိပ္ကမ္းေတြဟာ အရည္အေသြး မေကာင္းလွပါဘူး။ ထား
၀ယ္မွာ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းႀကီးကို တည္ေဆာက္ေနဆဲျဖစ္ေနေပမယ့္ အခ်ိန္ တစ္ခ်ိန္အထိ ေစာင့္
ရဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ကုန္ပစၥည္း တင္ပို႕ခြင့္ကို အေမရိကန္ႏိုင္ငံက အခု ဖြင့္ေပးလိုက္တာဟာ
ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ယံုၾကည္မႈေတြ တုိးေကာင္းတိုးလာေစ ႏိုင္မွာျဖစ္ေပမယ့္ သိပ္မၾကာခင္ အခ်ိန္
အတြင္းမွာ ကုန္သြယ္ေရးလုပ္ငန္း ေတြ ပိုေကာင္းလာမယ္ဆိုတာကေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ဖြယ္ရာ မရွိေသး
ပါဘူး။
ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ ပို႔ကုန္စီးပြားေရးက႑မွာ အာရွ က်ားျဖစ္လာေအာင္လုပ္ဖို႔ မစဥ္းစားခင္ မွာ
ႏိုင္ငံအတြင္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြနဲ႔ အေျခခံအေဆာက္အအံုေတြမွာ တိုးတက္ မႈရွိလာဖို႔ အရင္
လုပ္ရဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
(Financial Times)
သီရီမင္းထြန္း ဘာသာျပန္သည္။
Myanmar Times Weekly