မဂ်ာဆိုင္းအိန္ (၁၄ ႏွစ္)သည္ ျပည္တြင္းစစ္အတြင္း ေနာက္ဆံုးေသဆံုးခဲ့ေသာ ေျမစာပင္ျဖစ္မွာလား

မဂ်ာဆိုင္းအိန္ကို ဆုေပးပြဲအခမ္းအနား တစ္ခုတြင္ ေတြ႔ရစဥ္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕ေပၚတြင္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ လ ၁၃ ရက္ေန႔က ဗုံးေပါက္ကြဲၿပီး မွားယြင္းပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ေက်ာင္းဆင္းျပန္လာေသာ န၀မတန္း ေက်ာင္းသူတစ္ဦး ေသဆုံးခဲ့ေၾကာင္း သတင္းရရွိပါသည္။ အဆိုပါျဖစ္စဥ္သည္ စက္တင္ဘာလ ၁၃ ရက္ေန႔ ညေန ၄ နာရီ ၀န္းက်င္ ေက်ာင္းဆင္းခ်ိန္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး မဂ်ာဆုိင္းအိန္ သည္ ၎တက္ေရာက္ေနသည့္ ဖားကန္႔အထက္တန္းေက်ာင္းမွ ေနထုိင္ရာ ဆြတ္ငိုင္ယန္သို႔ ျပန္လာစဥ္လမ္း၌ ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ေသဆုံးခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ “ဆြတ္ငိုင္ယန္ရြာ အေရွ႕ဘက္ပိုင္း ကို စက္တင္ဘာလ ၁၃ ရက္ မနက္ပိုင္းမွာ တပ္မေတာ္စစ္ေၾကာင္း ေရာက္လာတယ္။ ညေနပိုင္း စစ္ေၾကာင္းျပန္အထြက္မွာ ဗံုးတစ္လံုးကြဲတယ္။ ေနာက္အျပန္အလွန္ ပစ္ခတ္ၾကတာပဲ။ ရြာသူရြာသားနဲ႔ ေက်ာင္းသူေတြ ခုနစ္၊ ရွစ္ဦးေလာက္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရလို႔ ဖားကန္႔ေဆး႐ုံမွာ ကုသမႈခံ ယူေနပါတယ္”ဟု ဖားကန္႔ၿမိဳ႕ခံတစ္ဦးက စက္တင္ဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔ က ေျပာျပသည္။ ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ ေျမစာပင္သဖြယ္ ထိခိုက္ခံစားေနရသည့္ ေဒသခံမ်ားသည္ စစ္၏သက္ေရာက္မႈမ်ားကုိ ၿပီးဆုံးေစလုိသည့္ ဆႏၵမ်ားရွိေနၾကၿပီး ယခုကြယ္လြန္ခဲ့သည့္ေက်ာင္းသူ မဂ်ာဆိုင္းအိန္ သည္ ေနာက္ဆုံးေသဆုံးခဲ့ေသာ ေျမစာပင္သာျဖစ္ေစလိုေသာ ေမွ်ာ္လင့္မႈမ်ားလည္း ရွိေန  . . . အဆိုပါ ပစ္ခတ္မႈမ်ားသည္ တပ္မေတာ္မွ တပ္ဖြဲ႕၀င္အခ်င္းခ်င္း အၾကား ျဖစ္ပြားသည့္ မွားယြင္းပစ္ခတ္မႈသာ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ေဒသခံမ်ားက ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္း တစ္ေက်ာ့ျပန္စစ္ပြဲမ်ားသည္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၉ ရက္ေန႔တြင္ စတင္ျဖစ္ပြား ခဲ့ၿပီး တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာျမင့္ခဲ့သည့္ ျပည္တြင္းစစ္ကာလအတြင္း ေသဆုံးခဲ့ရေသာ ေျမစာပင္မ်ားတြင္ အသက္ ၁၄ ႏွစ္အရြယ္မွ်သာ ရွိေသးသည့္ မဂ်ာဆိုင္းအိန္လည္း ပါ၀င္လာခဲ့ပါသည္။ “ပစ္ခတ္မႈေတြျဖစ္ၿပီးတဲ့အခ်ိန္ မွာ ရပ္ကြက္သူ၊ ရပ္ကြက္သား အားလုံးကို ေခၚထုတ္ၿပီး ေယာက်္ားနဲ႔ မိန္းမသပ္သပ္စီ ခြဲထားလုိက္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ဦးဘရန္ေရွာင္ဆိုတာ ဘယ္သူလဲလို႔ေမးၿပီး ကြၽန္ေတာ့္ကို ေခၚထုတ္သြားတယ္။ ေနာက္ၿပီး မီးဖိုေခ်ာင္ေလးမွာ ရဲေဘာ္ႏွစ္ေယာက္နဲ႔ ကြၽန္ေတာ့္သမီးကို ဒဏ္ရာေတြနဲ႔ ေတြ႕ရတာပဲ”ဟု ေသဆုံးသူ မဂ်ာဆိုင္းအိန္၏ ဖခင္ ဦးဘရန္ေရွာင္က Eleven Media သို႔ ေျပာျပသည္။ “ကြၽန္ေတာ္က စစ္ေၾကာင္းမွဴး ကို ေဆး႐ုံပုိ႔ခ်င္တယ္ဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ စစ္ေၾကာင္းထြက္မွ ပုိ႔ပါလုိ႔ သူက ေျပာပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ကေလးက ေသြးလြန္လို႔ ေသရတာ။ သူတို႔ထြက္သြားမွ ရပ္ကြက္က ကားအကူအညီနဲ႔ ေဆး႐ုံကိုပို႔ရတာ။ ေဆး႐ုံေရာက္ေတာ့ ညေန ၆ နာရီေက်ာ္ ၿပီ”ဟု ဦးဘရန္ေရွာင္က ဆက္လက္ ေျပာျပသည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း တပ္မေတာ္ႏွင့္ ေကအိုင္ေအတို႔အၾကား အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ ကို ၁၉၉၄ ခုႏွစ္က လက္မွတ္ေရး ထိုးခဲ့သည္။ ႏွစ္ေပါင္း ၁၇ ႏွစ္အၾကာ တစ္ေက်ာ့ျပန္တိုက္ပြဲမ်ား ျပန္လည္ ျဖစ္ပြားမႈသည္ ဗန္းေမာ္ခ႐ိုင္ မုိးေမာက္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ျဖစ္ၿပီးေနာက္ပိုင္း၌ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕နယ္၊ ၀ိုင္းေမာ္ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ပါ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားမႈမ်ား ရွိလာခဲ့သည္။ ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္ေရးလုပ္ ငန္းမ်ား အဓိကလုပ္ကိုင္ရာ စီးပြားေရးၿမိဳ႕ျဖစ္ေသာ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕နယ္၌ လည္း ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလတြင္ တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားမႈရွိခဲ့ကာ လုပ္ငန္းေႏွာင့္ေႏွးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ ပစ္ခတ္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားစဥ္အတြင္း မဂ်ာဆိုင္းအိန္ ပုန္းခုိခဲ့ေသာ အိမ္ျခံ၀င္းကုိ စက္တင္ဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔ ညကေတြ႔ရစဥ္ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ၾသဂုတ္ လကုန္ပုိင္း၌ တပ္မေတာ္ႏွင့္ေကအိုင္ေအအဖြဲ႕တို႔အၾကား တိုက္ပြဲမ်ားျပန္လည္ ျဖစ္ပြားလာကာ မူရင္းေနရပ္မွ စစ္ေဘးေရွာင္၍ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ား သို႔ ခိုလႈံေရာက္ရွိလာသူ အေရအတြက္သည္လည္း ေသာင္းဂဏန္းသို႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့သည္။ “ဖားကန္႔ၿမိဳ႕ေပၚမွာ ဒုကၡသည္ စခန္း၃၉ခုရွိပါတယ္။ အဲဒီစခန္းေတြကို ဒီေန႔မွာပဲ လံုျခံဳေရးအေျခအေန အရ ၀င္ေရာက္ခိုလံႈသူတစ္ေသာင္းေက်ာ္ေလာက္ ရွိလာၿပီလို႔ သိရပါတယ္”ဟု ဖားကန္႔ၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိေနေသာ Eleven Media Group ၏ သတင္းေထာက္က ေျပာပါသည္။ စက္တင္ဘာလ ၁၃ ရက္ေန႔ ပစ္ခတ္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ပုိင္း ညပုိင္းအခ်ိန္မ်ားတြင္ ၿမိဳ႕ေပၚ၌ လူသြားလူလာ မရွိေတာ့ေၾကာင္းလည္း ေဒသခံမ်ားက ေျပာျပသည္။ ထို႔အျပင္ဖားကန္႔ေဒသ၌ စက္တင္ဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔ ညေနပိုင္း က ပုဒ္မ ၁၄၄ ထုတ္ျပန္လိုက္သည္ ဆိုေသာ သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚခဲ့ေသာ္လည္း သက္ဆိုင္ရာအုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဖြဲ႔မ်ားထံမွ သီးျခားအတည္ျပဳခ်က္ မရရွိခဲ့ေပ။ အခင္းျဖစ္ပြားသည့္ ေနရာကို စက္တင္ဘာ ၁၅ ရက္ ညေနပိုင္းက ေတြ႔ရစဥ္ ဓာတ္ပံု- ထြန္းလင္းေအာင္ (ျမစ္ႀကီးနား) စက္တင္ဘာလ ၁၃ ရက္ေန႔ ပစ္ခတ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရရွိသူမ်ားမွာ ေမွာ္၀မ္းမွ မဆုိင္းလု ပန္(အသက္ ၁၇ ႏွစ္)၊ ဂေလာင္း ေခါေဘာမ္(ခ)ယာကု(အသက္ ၃၆ ႏွစ္)၊ ကုိေက်ာ္ထိန္လင္း(အသက္ ၂၇ ႏွစ္)၊ ေခါေဆာင္(အသက္ ၃၅ ႏွစ္)၊ ဆြတ္ငိုင္ယန္မွ ကုိစိုးမုိး(အသက္ ၄၄ ႏွစ္)၊ ေမွာ္၀မ္းစစ္ေျပးဒုကၡသည္ မ လုဘူခြန္ဆုိင္း(အသက္ ၃၁ ႏွစ္)၊ မ လုဘူဂ်ာလုအြန္(အသက္ ရွစ္ႏွစ္)တို႔ ျဖစ္ေၾကာင္း ကခ်င္သတင္း၀က္ဘ္ဆိုက္ အခ်ဳိ႕၏ ေဖာ္ျပခ်က္အရ သိရွိ ရသည္။ လက္ရွိအခ်ိန္ စက္တင္ဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔ ညေနပုိင္းအထိ ယင္း ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕၌  တိက်ေသာ သတင္းထုတ္ျပန္မႈမ်ား မရွိေသးေပ။ “ဘာမွအျပစ္မရွိတဲ့ ကြၽန္ေတာ့္ သမီး အခုလို ေသဆုံးရတဲ့အတြက္ တကယ္ စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိတယ္”ဟု မဂ်ာဆုိင္းအိန္၏ ဖခင္ ဦးဘရန္ေရွာင္က ေျပာၾကားသည္။ “ဒီကိစၥကုိ ေဒသအစိုးရအေနနဲ႔ ကူညီမႈ၊ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းမႈ၊ ဘာတုံ႔ျပန္မႈမွမရွိဘူး။ ဒီေန႔ နာေရးခ်တာ လူမႈေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ ခ်ခဲ့ရတာ” ဟု ၎က ဆက္လက္ေျပာျပသည္။ စက္တင္ဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔ နံနက္ပိုင္းတြင္ ဆြတ္ငိုင္ယန္အနီး ၀န္းက်င္မွ ေဒသခံမ်ားသည္ လုံျခံဳေရး အေျခအေနအရ ေနထိုင္ရာေန အိမ္မ်ားမွ တိမ္းေရွာင္ျခင္းမ်ားရွိ လာခဲ့သည္ဟု ဆြတ္ငိုင္ယန္မွ ေဒသခံတစ္ဦးက ေျပာျပသည္။ ဒဏ္ရာမ်ားႏွင့္ မဂ်ာဆိုင္းအိန္ကို ၎၏မိဘမ်ားအား ျပသသည့္ေနရာ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းတြင္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (ေကအိုင္ေအ)တို႔ အၾကားတိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားေနသည့္ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ကာလအတြင္း ေနရပ္ မွ တိမ္းေရွာင္ကာ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားသို႔ တိမ္းေရွာင္ရသူဦးေရသည္ လက္ ရွိတြင္ တစ္သိန္း၀န္းက်င္ရွိေနကာ လူမႈအကူအညီမ်ားလည္း လိုအပ္ လ်က္ရွိေနသည္။ စစ္ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိသည့္ကာ လအတြင္း ကေလးငယ္မ်ားသည္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၌ ပညာေကာင္း စြာ မသင္ၾကားႏုိင္မႈမ်ား၊ ေတာင္ယာ ႏွင့္ လယ္ယာအလုပ္ကုိ အဓိကထား လုပ္ကုိင္ေသာ ေဒသခံမ်ား၏ စား ၀တ္ေနေရးအခက္ၾကံဳမႈမ်ား၊ ဒုကၡ သည္စခန္းမ်ားတြင္ မွီခိုေနထိုင္ရမႈေၾကာင့္ စိတ္ပုိင္းဆိုင္ရာထိခိုက္မႈမ်ား၊ က်န္းမာေရးပုိင္းဆိုင္ရာ ေစာင့္ေရွာက္မႈ လိုအပ္ေနျခင္းမ်ားစသည္တို႔ကို ၾကံဳေတြ႕ေနရသည္ဟု လူမႈကူညီေရး လုပ္ေဆာင္ေနသူမ်ားက ေျပာျပသည္။ “အခု ျဖစ္ေနတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ကာလအတြင္း ကြၽန္မသိသေလာက္ စစ္ေၾကာင့္ ေသတဲ့လူဟာ ရာဂဏန္း ၀န္းက်င္ရွိပါၿပီ။ အရပ္သားေဒသခံ ေတြခ်ည္းကုိပဲ ဆိုလိုတာပါ”ဟု Kachin Peace Network မွ တာ၀န္ရိွသူတစ္ဦးက စက္တင္ဘာလ ၁၅ ရက္ ေန႔ ညေနပုိင္းက ေျပာျပခဲ့သည္။ စက္တင္ဘာလ ၆ ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းတြင္ ကခ်င္ျပည္နယ္ မဲဆႏၵနယ္အမွတ္(၁)မွ အမ်ဳိးသား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးခက္ထိန္နန္၏ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး/ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ ေမးခြန္းအား ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာန ဒုတိယ၀န္ႀကီး ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေအာင္ေသာ္က ေျဖၾကားရာတြင္ KIA အဖြဲ႕အေန ျဖင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို လံုး၀ညႇိႏိႈင္းေဆြးေႏြးျခင္း မရွိဘဲ ႏိုင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြးညႇိႏိႈင္းမႈ ျပဳလုပ္ၿပီးမွသာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲ မည္ဆုိသည့္အခ်က္ကို ကိုင္စြဲထား သျဖင့္ လတ္တေလာပစ္ခတ္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေနရျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေျဖၾကားခဲ့သည္။ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာန ဒုတိယ၀န္ႀကီးဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေအာင္ေသာ္၏ ေျပာၾကားခ်က္မွာ မဟုတ္မမွန္ ေၾကာင္း KIO က စက္တင္ဘာလ ၇ရက္ေန႔က တုံ႔ျပန္ေျပာၾကားခဲ့သည္ ဟု Karen Information Center  က ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ရွည္လ်ားသည့္ ျပည္တြင္းစစ္ ကာလအတြင္း တိုက္ပြဲမ်ား၏ သက္ေရာက္မႈေၾကာင့္ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ၊ ႐ုပ္ပုိင္းဆိုင္ရာ ဒဏ္သင့္ခံစားခဲ့ရသူေဒသခံမ်ားသည္ လက္ရွိတြင္ ႏွစ္ဖက္ေသာ စစ္တပ္၏ အျပန္အလွန္တိုက္ခိုက္မႈမ်ားအား အျမန္ဆုံးရပ္တန္႔ကာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ လိုလားလ်က္ရွိေနသည္။ ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ ေျမစာပင္သဖြယ္ ထိခိုက္ခံစားေနရသည့္ ေဒသခံမ်ားသည္ စစ္၏ သက္ေရာက္မႈမ်ား ကုိ ၿပီးဆုံးေစလုိသည့္ ဆႏၵမ်ားရွိေနၾကၿပီး ယခုကြယ္လြန္ခဲ့သည့္ ေက်ာင္းသူ မဂ်ာဆိုင္းအိန္သည္ ေနာက္ဆုံးေသဆုံးခဲ့ေသာ ေျမစာပင္သာျဖစ္ေစလိုေသာ ေမွ်ာ္လင့္မႈမ်ားလည္း ရွိေန ၾကပါသည္။ EMG