ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ ျဖစ္ေပၚလာမယ္ဆုိရင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုဘက္က အျပဳသေဘာ တံု႔ျပန္ရမွာျဖစ္ေပမဲ့ ပိတ္ဆို႔ ဒဏ္ခတ္မႈေတြ အားလံုးကို ဖယ္ရွားလိုက္ဖုိ႔အတြက္က အခ်ိန္ေပးရမယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို တနဂၤေႏြေန႔မွာ ေရာက္လာမယ့္ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြက ေျပာလိုက္ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္မွာ ၾသဇာေညာင္းတဲ့ ရီပက္ပလစ္ကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ဂၽြန္မက္ကိန္း (John Mccain) နဲ႔ တသီးပုဂၢလ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဂ်ိဳးဇက္လီဘာမန္ (Joseph Lieberman) အပါအဝင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားၾကမယ့္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွာ သတင္းေထာက္တခ်ဳိ႕နဲ႔ ေတြ႔ဆံုၿပီး သူတို႔ ခရီးစဥ္အေၾကာင္း ရွင္းျပခဲ့စဥ္မွာ ခုလို ေျပာခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ေရာက္ေနၾကတဲ့ ဝါရင့္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ ဂၽြန္မက္ကိန္း၊ ဂ်ိဳးဇက္လီဘာမန္၊ ကယ္လီအယို႔တ္ (Kelly Ayotte) နဲ႔ ရွယ္လ္ဒန္ ၀ိုက္ေဟာက္စ္ (Sheldon Whitehouse) တို႔က ဒီေန႔ စေနေန႔မွာ သတင္းေထာက္တခ်ဳိ႕နဲ႔ ေတြ႔ဆံုၿပီး သူတို႔ရဲ႕ အာရွခရီးစဥ္အေၾကာင္းကို ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။ ဒီပဲြမွာ သတင္းေထာက္တိုင္းေမးၾကတဲ့ အေၾကာင္းကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ဆုိင္တဲ့ အေၾကာင္းေတြပါ။ အေမရိကန္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံၾကား ဆက္ဆံေရး တိုးတက္လာေနတဲ့ ခုလိုအခ်ိန္မ်ဳိးမွာ သူတို႔အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုသြားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္လို႔ ကြန္ဂရက္စ္လႊတ္ေတာ္မွာ ၾသဇာေညာင္းတဲ့ ရီပက္ပလစ္န္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဂၽြန္မက္ကိန္းက ခုလို ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ တိုးတက္မႈေတြက ဘာေတြလဲ၊ သူတုိ႔ဘက္က တိုးတက္ေစခ်င္တဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြက ဘာေတြရွိမလဲ ဆိုတာကို ကိုယ္တိုင္ အကဲျဖတ္ႏိုင္ဖုိ႔ အခုအခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားဖုိ႔ အင္မတန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ ေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အေမရိကန္က ပိတ္ဆို႔ထားတဲ့ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈေတြကို ႐ုပ္သင့္ မသင့္ဆိုတာေတြကို သံုးသပ္ဖုိ႔အတြက္ကိစၥကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားရတဲ့ အေၾကာင္းတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။” - လို႔ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဂၽြန္မက္ကိန္းက ေျပာသြားတာျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဧၿပီလ ၁ ရက္ေန႔မွာ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ လြတ္လပ္ မွ်တမယ္ဆိုရင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ အျပဳသေဘာ တံု႔ျပန္မႈေတြ လုပ္သြားမွာျဖစ္ေပမဲ့ ပိတ္ဆို႔ ဒဏ္ခတ္မႈေတြ အားလံုးကို ဖယ္ရွားလိုက္ဖုိ႔ အတြက္ကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ လုပ္စရာေတြ အမ်ားႀကီး လိုလိမ့္ဦးမယ္လို႔ ထင္တဲ့အေၾကာင္းကို အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြက ေျပာသြားၾကပါတယ္။ ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ဖယ္ရွားေရးကိစၥ စဥ္းစားတဲ့အခါမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ သေဘာထားကလည္း အင္မတန္ အေရးႀကီးတယ္လို႔ လႊတ္ေတာ္မွာ ၾသဇာေညာင္းသူ တစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ အမတ္ ဂ်ိဳးဇက္လီဘာမန္ က ေျပာပါတယ္။
“ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးသြားလို႔ ပိတ္ဆို႔ ဒဏ္ခတ္မႈတခ်ဳိ႕ကို ဖယ္ရွားမယ္ ဆိုရင္ေတာင္ လႊတ္ေတာ္မွာ ဥပေဒျပင္ဆင္ခ်က္ေတြ လုပ္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့အတြက္ အခ်ိန္ၾကာဦးမွာပါ၊ အဲဒီအခ်ိန္အတြင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေနာက္ထပ္ ဘာေတြျဖစ္ေနလဲ ဆိုတာကို ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ အခ်ိန္ရမွာျဖစ္လို႔ မဆုိးဘူးလို႔ ေျပာရမွာပါ။ တခ်ဳိ႕ ပိတ္ဆုိ႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ကေတာ့ သမၼတက ဖယ္ရွားေပးႏိုင္တဲ့အတြက္ ျမန္ျမန္ ဖယ္ရွားႏိုင္မွာပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ လက္ရွိအေျခအေနအေပၚ သေဘာထား တံု႔ျပန္ခ်က္က ၀ါရွင္တန္မွာရွိေနတဲ့ အစိုးရေရာ လႊတ္ေတာ္အမတ္ အမ်ားစုအေပၚမွာပါ အမ်ားႀကီး သက္ေရာက္မႈရွိပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေပၚမွာ ေလးစား ယံုၾကည္မႈ ရွိၾကတ့ဲဲအတြက္ သူ႔ရဲ႕သေဘာထားကို ဗီတို အာဏာသကဲ့သို႔ မွတ္သား ဆံုးျဖတ္မွာ မဟုတ္ေပမဲ့ တကယ္လို႔ သူက ျမန္မာႏိုင္ငံက အေျပာင္းအလဲေတြ အေပၚ စိတ္ခ်တယ္ဆုိရင္ က်ေနာ္တို႔ကလည္း စိတ္ခ်စြာနဲ႔ ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ဖယ္ရွားၿပီး အစိုးရနဲ႔ အနီးကပ္ ဆက္ဆံသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။” - လို႔ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဂ်ိဳးဇက္လီဘာမန္ က ေျပာသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ဖယ္ရွားသင့္ မသင့္ဆိုတာကို ေရြးေကာက္ပြဲ မၿပီးခင္မွာ မစဥ္းစားသင့္ေသးဘူးလို႔ ထင္တဲ့အေၾကာင္းလည္း လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြက ေျပာၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဥေရာပသမဂၢ (EU) က လာမယ့္ လပိုင္းေတြအတြင္းမွာပဲ အေရးယူမႈေတြ ဖယ္ရွားသင့္မသင့္ စဥ္းစားေတာ့မယ္၊ လတ္တေလာမွာလည္း ေနာ္ေဝးႏိုင္ငံက စီးပြားေရးအရ ပိတ္ဆို႔မႈေတြကုိ ဖယ္ရွားေပးခဲ့တယ္၊ ၾသစေၾတးလ် အစိုးရကလည္း အစိုးရတာဝန္ရွိသူေတြ အေပၚ ခရီးသြား ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြကို ဖယ္ရွားေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဒီလိုမ်ဳိး တံု႔ျပန္မႈေတြ လုပ္တာဟာ သိပ္ေစာလြန္းတယ္လို႔ ထင္ပါလားလို႔ ဗြီအိုေအ ျမန္မာပိုင္းက အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ဂၽြန္မက္ကိန္း ကိုေရာ ဂ်ိဳးဇက္လီဘာမန္ ကိုပါ ေမးပါတယ္။
“တျခားႏိုင္ငံေတြက အေျခအေန အခ်ိန္အခါေပၚမွာ မူတည္ၿပီး ဆံုးျဖတ္တာကို က်ေနာ္တို႔ အေလးထားပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ တစ္ႏွစ္ မေျပာနဲ႔ ေျခာက္လေလာက္ကေတာင္ အေမရိကန္က ျမန္မာနဲ႔ သံတမန္ဆက္ဆံေရး ျပန္ထားမယ္လို႔ တစ္ေယာက္ေယာက္က ခန္႔မွန္းခဲ့ရင္ ဘယ္သူကမွ ယံုမွာ မဟုတ္ပါဘူး။” - လို႔ မစၥတာလီဘာမန္ က ေျဖပါတယ္။
ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ဖယ္ရွားေရးအေပၚ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ သေဘာထားကို သူ ေမးၾကည့္ဦးမယ္ လို႔လည္း ေျဖသြားပါတယ္။ မစၥတာမက္ကိန္း ကလည္း တျခားႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို အေလးထား အသိအမွတ္ျပဳပါတယ္လို႔ ေျပာသလို၊
“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေနတာေတြကို က်ေနာ္တို႔အားလံုးက ခ်ီးမြမ္း ၾသဘာေပးသင့္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႔ ေတာ္ေတာ္ေလး အေကာင္းျမင္ခဲ့ၾကေပမဲ့ တကယ္တမ္း က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္သလို ျဖစ္မလာတဲ့ ကိစၥေတြ သမိုင္းမွာ အမ်ားႀကီး ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ေလာေလာဆယ္ ဘာမွ မဆံုးျဖတ္ေသးဘဲ ဧၿပီလမွာလုပ္မယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲကို ေစာင့္ၾကည့္ သံုးသပ္ၿပီးမွ သင့္ေတာ္သလို တံု႔ျပန္သင့္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ေနာင္မွာ ေနာင္တရေစမယ့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ဳိး အေစာတလ်င္ မခ်သင့္ဘူးလို႔ ထင္တဲ့အေၾကာင္း၊” - အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ဂၽြန္မက္ကိန္း က ဗြီအိုေအ ျမန္မာပိုင္းရဲ႕ အေမးကို ေျဖသြားတာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအေရးယူမႈေတြ ဖယ္ရွားေရးအတြက္ လြတ္လပ္မွ်တတဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲက အေရးပါေပမဲ့ ဒီကိစၥတစ္ခုတည္း အေပၚ ၾကည့္ၿပီးဆံုးျဖတ္မွာ မဟုတ္တာကိုလည္း အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြက အေလးေပး ေျပာသြားၾကပါတယ္။ ျပည္သူေတြ လူ႔အခြင့္အေရး အျပည့္အဝရရွိေရး၊ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး၊ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္ေပးေရး စတဲ့ ကိစၥေတြကလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမယ့္ အခ်က္ေတြျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အသြင္ကူးေျပာင္းေနတဲ့ အခ်ိန္မွာေရာ အသြင္ကူးေျပာင္းသြားၿပီးခ်ိန္မွာပါ အေမရိကန္အစိုးရနဲ႔ ကြန္ဂရက္စ္လႊတ္ေတာ္က တတ္ႏိုင္တဲ့ အကူအညီေတြ ေပးသြားမွာျဖစ္တယ္လို႔လည္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ဂၽြန္မက္ကိန္း၊ ဂ်ိဳးဇက္လီဘာမန္ တို႔ ဦးေဆာင္တဲ့ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြဟာ တနဂၤေႏြေန႔ကစၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ရွိမွာျဖစ္ၿပီး တနဂၤေႏြေန႔ ေန႔လယ္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုဖို႔ရွိပါတယ္။ တနလၤာေန႔က်ရင္ ေနျပည္ေတာ္မွာ သမၼတဦးသိန္းစိန္ အပါအဝင္ အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ လႊတ္ေတာ္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုမွာျဖစ္ပါတယ္။
By VOA