မဟာရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ မဟာဗ်ဴဟာစီမံကိန္းေရးဆြဲေရးအဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ မစၥတာ Koji Yamada ႏႇင့္ ေတြ႕ဆံုျခင္း



ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားအၿပီး ဂ်ပန္ႏိုင္ငံကေပးအပ္ေသာအကူအညီမ်ားတြင္ JICA မႇ မဟာရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပဖြံ႕ၿဖိဳးမႈစီမံကိန္းေရးဆြဲေပးရန္ကိစၥလည္း တစ္ခုအပါအ၀င္ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါစီမံကိန္းႀကီး ေရးဆြဲရန္အတြက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီႏႇင့္အတူ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံမႇ ပညာရႇင္မစၥတာ Koji Yamada က ဦးေဆာင္သြားမည္ျဖစ္သည္။ ၎သည္ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံ ကိုင္႐ုိၿမိဳ႕၊ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ၿမိဳ႕ေတာ္ ဘန္ေကာက္ႏႇင့္ လာအိုႏိုင္ငံ၏ၿမိဳ႕ေတာ္ ဗီယန္က်င္းတို႔အတြက္ မဟာဗ်ဴဟာစီမံကိန္းေရးဆြဲေပးခဲ့သည့္ ပညာရႇင္တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ၎ႏႇင့္ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခဲ့သမွ်ကို ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါသည္။ ေမး - ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပဖြံ႕ၿဖိဳးမႈမဟာဗ်ဴဟာစီမံကိန္းေရးဆြဲတာကို ဘယ္အခ်ိန္ကစလုပ္ၿပီး ဘယ္အခ်ိန္မႇာအဆံုးသတ္ႏိုင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါသလဲ။ ေျဖ - ၂၀၁၂ ခုႏႇစ္ ၾသဂုတ္လမႇာစၿပီး ေရးဆြဲခဲ့တာပါ။ ၂၀၁၃ ႏႇစ္ကုန္မႇာ အားလံုးၿပီးစီးမယ္လို႔ ေမွ်ာ္မႇန္းထားပါတယ္။ ေမး- ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ စီမံကိန္းဆြဲတာ ဘယ္အပိုင္းအထိ ၿပီးစီးေနၿပီလဲ။ ေျဖ - ဒီႏႇစ္ၾသဂုတ္လကစတာျဖစ္လို႔ ဘယ္အပိုင္းေတြမႇာ ျပႆနာရႇိတယ္ဆိုတာကို အရင္ဆံုးစစ္တမ္းေကာက္ယူေနပါတယ္။ ေရႇ႕လထဲ မႇာလည္း ႏႇစ္လည္အစီရင္ခံစာ Mid-Term Report တင္ရမႇာျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အခုဆြဲေနတဲ့ Master Plan က ၂၀၄၀ ျပည့္ႏႇစ္မႇာ ရန္ကုန္ရဲ႕လူဦးေရ ၁၀ သန္းျဖစ္လာမယ့္  Target ကိုရည္ရြယ္ေရးဆြဲထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလူဦးေရေလာက္ဆိုရင္ ပို႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရးျပႆနာကို ေျဖရႇင္းဖို႔က ခက္ခဲတဲ့ျပႆနာျဖစ္လာမႇာပါ..... ေမး - အခုေလ့လာၿပီးစီးသေလာက္ Master Plan ဆြဲဖို႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရဲ႕ ဘယ္အပိုင္းေတြမႇာ ျပႆနာရႇိေနပါသလဲ။ ေျဖ - ပထမဆံုးအေနနဲ႔ကေတာ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ရဲ႕ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈက တျခားၿမိဳ႕ႀကီးေတြေလာက္ မဆိုးေသးေပမယ့္ လူဦးေရ တိုးတက္လာရင္၊ လူမႈစီးပြားေရးတက္လာမယ္ဆိုရင္ မၾကာခင္မႇာပဲ ရန္ကုန္က ျပႆနာရႇိလာပါမယ္။ ဒီေတာ့ ပို႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရးကို စီမံကိန္းခ်ၿပီး လုပ္ရပါေတာ့မယ္။ ဒုတိယအခ်က္အေနနဲ႔ကေတာ့ အခုလက္ရႇိ ႐ုံးခန္းအေဆာက္အဦးေတြ၊ လူေတြစုေနတဲ့ ၿမိဳ႕လယ္မႇာဆက္ၿပီး ေတာက္ေလ်ာက္ လူေတြစုေနမယ္ဆိုရင္ လမ္းျပႆနာေတြ ေနာက္ပိုင္းမႇာ၀င္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ၿမိဳ႕လယ္ေကာင္မႇာမဟုတ္ဘဲ တျခားေနရာေတြမႇာ ဗဟိုစီးပြားေရးဇုန္  Central Business District - CBD  Area ေတြ ခြဲထုတ္သြားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ရန္ကုန္မႇာအခု လူဦးေရ ငါးသန္းရႇိပါတယ္။ ၿမိဳ႕ပတ္ရထားလမ္းရႇိေပမယ့္ လူေတြက ဘတ္စ္ကားနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ကားကိုပဲ သံုးေနၾကတယ္။ ဒီေလာက္လူဦးေရရႇိတဲ့ၿမိဳ႕ဆိုရင္ တျခား ပို႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရးစနစ္တစ္ခုရႇိရမယ္။ မဟုတ္ရင္ လမ္းေတြကမခံႏိုင္ေတာ့ဘူး။ အခု ရန္ကုန္က ၁၉၉၀ ျပည့္ႏႇစ္ေလာက္က ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕နဲ႔ တူေနတယ္။ ေရႇ႕ေလ်ာက္ေတာ့ မိုးပ်ံရထား (Sky Train)၊ ေျမေအာက္ရထားတို႔လို လူ အမ်ားႀကီး တစ္ၿပိဳင္တည္း သယ္ေဆာင္ႏုိင္တဲ့စနစ္တစ္ခု အေရးတႀကီးလိုေနပါတယ္။ ရန္ကုန္မႇာ ကံေကာင္းတာတစ္ခုက ကန္ေတာ္ႀကီးတို႔၊ အင္းလ်ားကန္တို့လိုသဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ေကာင္းတဲ့ေနရာေတြ က်န္ေနေသးတယ္။ အဲဒါေတြကိုလည္း ျပည္သူေတြအတြက္ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းသင့္သလို တစ္ဖက္မႇာလည္း ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ ဟန္ခ်က္ညီညီ လုပ္သြားရပါမယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ရန္ကုန္မႇာ ေရဆိုးထုတ္စနစ္က မေကာင္းဘူး။ ေနာက္ပိုင္း ဒီထက္လူဦးေရပိုမ်ား လာရင္ ေရဆိုးထုတ္တာေတြလည္း ပိုမ်ားလာမယ္။ ဒီေတာ့ ကန္ေတြထဲကို၀င္မယ္။ ေရအရည္အေသြးက်တာ၊ ပတ္၀န္းက်င္ထိခိုက္တာေတြ ရႇိလာႏိုင္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ လူဦးေရနဲ႔ ညီမွ်တဲ့ ေရဆိုးထုတ္စနစ္ကို လုပ္ရမႇာျဖစ္တယ္။ ေမး - ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ကို ၿမိဳ႕ျပအဂၤါရပ္နဲ႔အညီ ျပင္ဆင္ေရးဆြဲတာမႇာ ၿမိဳ႕ထဲမႇာ ျဖစ္သလိုေဆာက္ထားတဲ့ အေဆာက္အဦေတြ၊ စနစ္မက်တဲ့ အေဆာက္အဦေတြကိုဖ်က္ၿပီးမႇ ျပင္ဆင္ဖို႔ ေရးဆြဲသြားမႇာလား။ အဲဒီစနစ္မက်တဲ႕အေပၚမႇာပဲ ျပဳျပင္ေရးဆြဲသြားမႇာလား။ ေျဖ - အေဆာက္အဦေဟာင္းေတြဆိုတဲ့ေနရာမႇာ ႏႇစ္မ်ဳိးခြဲၿပီး စဥ္းစားသင့္ပါတယ္။ တစ္ခုက ၿမိဳ႕အတြက္ တန္ဖိုးရႇိတဲ့ သမိုင္း၀င္အေဆာက္အဦးေတြ၊ ေနာက္တစ္မ်ဳိးက သိပ္အေရးမႀကီးတဲ့ အေဆာက္အဦးပါ။ ေသခ်ာစိစစ္ၿပီးရင္ အေရးႀကီးတဲ့ အေဆာက္အဦးေတြကိုေတာ့ ပံုသ႑ာန္မပ်က္ ထိန္းသိမ္းရပါမယ္။ သိပ္အေရးမႀကီးတဲ့ အေဆာက္အဦးေတြကိုေတာ့ ၿမိဳ႕ေတာ္အဂၤါရပ္နဲ႔ညီေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲဆိုတာ စဥ္းစားရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿမိဳ႕တြင္း ဧရိယာတြင္းမႇာဆိုရင္ ၁၉ ရာစု ေလာက္က အေဆာက္အဦးေဟာင္းေတြေတာင္ ရႇိပါတယ္။ အဲဒီအေဆာက္အဦးေတြကို ျဖစ္သလို ျပန္ျပင္လိုက္တာရႇိသလို ၿဖိဳပစ္လိုက္တာေတြရႇိပါတယ္။ တန္ဖိုးရႇိတဲ့ အေဆာက္အဦေဟာင္းေတြကို ပံုမပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းရင္ လာၾကည့္မယ့္သူေတြေၾကာင့္ စီးပြားေရးအရ အခြင့္အလမ္းလည္းေကာင္းႏိုင္ပါတယ္။ ေမး - ရန္ကုန္အတြက္ မဟာဗ်ဴဟာ စီမံကိန္းေရးဆြဲရာမႇာ ဘယ္အပိုင္းက အခက္ခဲဆံုးျဖစ္မလဲ။ ေျဖ- မဟာဗ်ဴဟာစီမံကိန္းေရးဆြဲရာမႇာ အခက္ခဲဆံုးအပိုင္းကေတာ့ က႑အားလံုးမႇာ ရရႇိတဲ့သတင္းအခ်က္အလက္နည္းေနတာပါပဲ။ တျခားတိုင္းျပည္ေတြမႇာ Master Plan ဆြဲရင္ ရတဲ့အခ်က္အလက္ Data ေတြ အေပၚမႇာမူတည္ၿပီး ဆြဲၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ အခုၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္က ကူ ညီေပးတဲ့အတြက္ အဆင္ေျပစျပဳေနၿပီျဖစ္ေပမယ့္ တခ်ဳိ႕အပိုင္းေတြမႇာ Data ရရႇိဖို႔ အားနည္းေနပါတယ္။ အဲဒါက ၿခံဳေျပာတဲ့ အခက္အခဲပါ။ က႑အလိုက္ေျပာရရင္ ပို႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရးကလည္း ခက္ခဲပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အခုဆြဲေနတဲ့ Master Plan က ၂၀၄၀ ျပည့္ႏႇစ္မႇာ ရန္ကုန္ရဲ႕လူဦးေရ ၁၀ သန္းျဖစ္လာမယ့္  Target ကိုရည္ရြယ္ေရးဆြဲထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလူဦးေရေလာက္ဆိုရင္ ပို႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရးျပႆနာကို ေျဖရႇင္းဖို႔က ခက္ခဲတဲ့ျပႆနာျဖစ္လာမႇာပါ။ ေနာက္တစ္ခုက ေရေပးေ၀မႈစနစ္ျပႆနာပါ။ ေရပမာဏက ျပႆနာမဟုတ္ေပမယ့္ ေရအရည္အေသြးက ျပႆနာနည္းနည္းရႇိပါတယ္။ ေနာက္ေရဆိုးထုတ္စနစ္ကလည္း အရမ္းအားနည္းေနပါတယ္။ ၿမိဳ႕လယ္ေကာင္မႇာ အဂၤလိပ္ေခတ္က လုပ္ေပးထားတာပဲရႇိပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းခ်ဲ႕ထားတဲ့ေနရာေတြမႇာ ေရဆိုးထုတ္စနစ္က ပါမလာပါဘူး။ အဲဒါေတြ အဆင္မေျပရင္ ပတ္၀န္းက်င္မႇာ ျပႆနာတက္လာႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ အမႈိက္ျပႆနာပါ။ လူဦးေရတိုးတာနဲ႔အမွ်၊ စီး ပြားတက္လာတာနဲ႔အမွ် သံုးသေလာက္ အမႈိက္ကလည္းထြက္လာမႇာဆိုေတာ့ အဲဒီအမႈိက္ေတြကို ပတ္၀န္းက်င္ကို မထိခိုက္ဘဲ ျပန္သံုးႏိုင္မယ့္စနစ္ကို စဥ္းစားဖို႔ လိုပါတယ္။ ေမး - Mega City ႀကီးတစ္ခုအျဖစ္ ေရးဆြဲေနတာမႇာ ၿမိဳ႕ကိုအထပ္ျမင့္ေတြနဲ႔ ေထာင္လိုက္ခ်ဲ႕ဖို႔ ဆြဲမႇာလား၊ အလ်ားလိုက္ခ်ဲ႕ဖို႔ ဆြဲမႇာလား။ ေျဖ - ေထာင္လိုက္ခ်ဲ႕မလား အလ်ားလိုက္ခ်ဲ႕မလားဆိုတာက ျပည္သူလူထုရဲ႕ဆႏၵနဲ႔ ဆံုးျဖတ္ရမႇာ ျဖစ္ ပါတယ္။ အခုတျခားႏိုင္ငံေတြမႇာက က်စ္လစ္သိပ္သည္းတဲ့ Compact City  ဆိုတာမ်ဳိး စဥ္းစားလာၾကပါတယ္။ ၿမိဳ႕ဆိုတာက ခ်ဲ႕ရင္ ခ်ဲ႕သေလာက္ ပိုက္ဆံကုန္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ ၿမိဳ႕ျပင္ဘက္ေတြကို လိုက္ၾကည့္ေတာ့ လမ္းေတြရႇိေနေပမယ့္ လူေတြ မေနတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ အဲဒီေနရာေတြကိုလည္း ေသခ်ာအသံုးခ်လို႔ရပါတယ္။ ေထာင္လိုက္ခ်ဲ႕တာကေတာ့ ၿမိဳ႕ႀကီးအေတာ္မ်ားမ်ားက အထပ္ျမင့္ေတြ ရႇိပါတယ္။ ရန္ကုန္အေနနဲ႔ကလည္း ၿမိဳ႕ေတာ္ အဂၤါရပ္အေနနဲ႔ လိုေတာ့လိုအပ္လာမႇာပါ။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္ေနရာမႇာ ေဆာက္မလဲဆိုတာ စဥ္းစားရမႇာပါ။ ၿမိဳ႕ထဲမႇာက နဂိုကမႇ လူေတြအရမ္းစုေနတာဆိုေတာ့  ၿမိဳ႕ထဲမဟုတ္ဘဲ အျပင္ဘက္က်တဲ့ေနရာမႇာ ေဆာက္သင့္ပါတယ္။ ကိုယ္ေရးအက်ဥ္း အမည္ရင္း    -    Koji Yamada ေမြးသကၠရာဇ္    -    ၁၇-၆-၁၉၅၆ ေမြးရပ္ဇာတိ    -    တိုက်ဳိၿမိဳ႕ ပညာအရည္အခ်င္း - Graduate School of Engineering, Tokyo University EMG