ျမန္မာႏုိင္ငံမွာက်င္းပဖို႔ရွိတဲ့ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာဖို႔  ၅ ဦးပါ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ တစ္ဖြဲ႔ကို ေစလႊတ္မယ္လို႔ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံက ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာဖို႔ ႏုိင္ငံတကာက ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို ျမန္မာအစိုးရက ဖိတ္ၾကားလိုက္တာဟာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြရဲ႕ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ ေနာက္ထပ္ ေျခလွမ္းတခုျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ႀကိဳဆိုပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ တုိင္းရင္းသား စည္းလံုး ညီၫြတ္ေရးပါတီကေတာ့ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈဟာ ေရြးေကာက္ပြဲေတြအတြက္တင္မဟုတ္ဘဲ တိုင္းျပည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးေတြအတြက္လည္း လိုအပ္ပါတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ဘန္ေကာက္ကေန ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထား တဲ့ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက သတင္းပို႔ထားပါတယ္။

ဧၿပီလ ၁ ရက္ေန႔မွာက်င္းပမယ့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာဖို႔ဆိုၿပီး ျမန္မာအစိုးရက ဖိတ္ေခၚခဲ့တဲ့ အေပၚ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံက အခုေနာက္ဆံုး တုံ႔ျပန္လိုက္တာပါ။ ႏုိင္ငံတကာက ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူေတြကို ျမန္မာအစိုးရ က ဖိတ္ေခၚခဲ့တဲ့အေပၚ ဒါဟာ အားတက္ဖြယ္ အစပ်ဳိးမႈျဖစ္ပါတယ္လို႔ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ေဘာ့ဘ္ ကားရ္ (Bob Carr) က မတ္လ ၂၃ ရက္ေန႔စြဲနဲ႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္ထဲမွာ ေျပာထားပါတယ္။
ဒီၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲေတြကို ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ က်င္းပႏုိင္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏုိုင္ငံရဲ႕ ဒီမုိကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးမွာ ေနာက္ထပ္ အေရးႀကီးတဲ့အဆင့္တခုျဖစ္ပါလိမ့္္မယ္လို႔ သူကဆိုပါတယ္။
ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲေတြကို လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တစြာ က်င္းပမယ္ဆိုရင္ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈေတြကို ၾသစေၾတးလ်အစိုးရက ေလွ်ာ့ေပါ့စဥ္းစားၿပီး ေျဖေလွ်ာ့ေပးမယ့္သေဘာ ရွိေနတာပါ။ ၾသစေၾတးလ်အေျခစိုက္ ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီ ေရး လႈပ္ရွားသူေတြကေတာ့ ၾသစေၾတးလ်အစိုးရရဲ႕ အခုဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ႀကိဳဆိုေပမဲ့ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူေတြအေနနဲ႔ ေသေသခ်ာခ်ာ ေလ့လာစံုစမ္းခြင့္ရဖို႔ေတာ့ လိုတယ္လို႔ တုံ႔ျပန္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ တျခားလိုအပ္တဲ့ အေျခအေနေတြ တိုးတက္မႈ မရွိဘဲနဲ႔ေတာ့ ဒဏ္ခတ္အေရးယူတာေတြကို မေလွ်ာ့သင့္ဘူးလို႔ ၾသစေၾတးလ်-ျမန္မာ႐ံုးရဲ႕ ညႊန္ၾကားေရးမႉး ေဒါက္တာျမင့္ခ်ဳိက ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။
“အဓိက ၾသစေၾတးလ်ရဲ႕ မူဝါဒကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လက္ရွိတုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုေတြကို ပစ္မွတ္ထားၿပီး တိုက္ခိုက္တဲ့ ကိစၥေတြကို ရပ္ဆုိင္းဖုိ႔ ေတာင္းဆိုထားတယ္။ တရားဥပေဒစုိးမိုးမႈေတြ ပိုရွိလာေအာင္ လူ႔အခြင့္အေရး ေလးစားလာေအာင္ ေတာင္းဆိုမႈေတြ ရွိတယ္။ ေနာက္တခ်က္ကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုေတြ အကုန္လံုးနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ဖို႔ ကိစၥေတြကို ေတာင္းဆိုထားတာ ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ကေတာ့ က်န္ေနေသးတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ အကုန္လံုးကို မလႊတ္မခ်င္း၊ ကေန႔ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုေတြကို စစ္ဆင္ တုိက္ခုိက္ေနတာေတြကို မရပ္မခ်င္း၊ ေနာက္ - ဥပေဒစိုးမိုးမႈေတြကို ပိုၿပီး ခိုင္မာလာေအာင္ မလုပ္မခ်င္းေတာ့ ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြ အကုန္လံုးကို ႐ုပ္သိမ္းေပးမယ္လို႔ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ မထင္ဘူး။ မ႐ုပ္သိမ္းေအာင္လည္း က်ေနာ္တို႔က ဆက္ၿပီးေတာ့ ႀကိဳးစားၿပီးေတာ့ စည္း႐ံုးေနမယ္။ တဆင့္ခ်င္းပဲ ဒါကို တုံ႔ျပန္သြားဖို႔အတြက္ကို လိုလားပါတယ္။”
ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ေဘာ့ဘ္ ကားရ္ဟာ မၾကာခင္မွာ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသဆီ ခရီးထြက္ဖို႔ရွိၿပီး စကၤာပူ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးတဲ့အခ်ိန္က်ရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံက အေျခအေနေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ထည့္သြင္း ေဆြးေႏြးဖို႔ရွိတယ္လို႔ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး႐ံုးရဲ႕ ထုတ္ျပန္္ခ်က္တစ္ခုထဲမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရက ကုလသမဂၢ၊ ASEAN အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္္ငံမ်ားအဖြဲ႔တုိ႔အျပင္ အာဆီယံရဲ႕ ေဆြးေႏြးဘက္ႏုိင္္ငံေတြျဖစ္တဲ့ ဥေရာပသမဂၢ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ဂ်ပန္၊ အိႏိၵယနဲ႔ တျခားႏုိင္ငံေတြကိုလည္း ေလ့လာသူေတြလႊတ္ေပးဖို႔ ဖိတ္ၾကားထား တာပါ။ ဒီလိုဖိတ္ၾကားခ်က္ကို အမ်ားအားျဖင့္ ႀကိဳဆိုၾကေပမဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ျပည္တြင္းေရးကိစၥျဖစ္လို႔ ေလ့လာသူေတြ မလို ဘူးဆိုတဲ့ ေျပာဆိုသံတခ်ဳိ႕ကိုလည္း ၾကားေနရပါတယ္။
ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီတျဖစ္လဲ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫြတ္ေရးပါတီကေတာ့ ဒီလိုဖိတ္ၾကားတာဟာ အစိုးရရဲ႕ သေဘာ ဆႏၵအတိုင္း လုပ္တာျဖစ္ၿပီး လြတ္လပ္ တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္ဖို႔ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြ၊ မဲဆႏၵရွင္ေတြ၊ မဲ႐ံုကိုယ္စားလွယ္ေတြ စသည္အားျဖင့္ အသီးသီးမွာ တာ၀န္ရွိပါတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ဆိုတာ ေရြးေကာက္ပြဲ အတြက္တင္မဟုတ္ဘဲ က႑အသီးသီးအတြက္ လိုအပ္ပါတယ္လို႔ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫြတ္ေရး ပါတီရဲ႕ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ေကာ္မတီ၀င္တဦးျဖစ္သူ ဦးသိန္းထြန္းက ဗြီအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
“International Cooperation ဆိုတာ လုိအပ္တာပဲေလ။ ေရြးေကာက္ပဲြေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရးတင္ လိုအပ္တာမဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ကိုယ့္ရဲ႕တုိင္းျပည္ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ တည္ေဆာက္ေရးမွာ - ဥပမာ- စီးပြားေရးမွာဆိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔က ဘာလိုလဲဆိုေတာ့ Massive Intrusion of Capital and Technology Knowhow ေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေတြ က်ေနာ္တို႔ လိုတဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ပထဝီႏိုင္ငံေရးကိုလည္း အေလးထားျပဳျပင္ရင္းနဲ႔  ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ပူးေပါင္း ခ်စ္ၾကည္ ရင္းႏွီးစြာေဆာင္ရြက္ေရး အတြက္ကို ဒီ based ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ concept ပါပဲ ”
ႏုိင္ငံတကာက ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့အတိုင္း ေရြးေကာက္ပြဲေလ့လာသူေတြကို ဖိတ္္ၾကားတာ၊ ျပည္ပအေျခစိုက္ သတင္းမီဒီယာသမား ေတြကို ေရြးေကာက္ပြဲသတင္း ၀င္ယူခြင့္ျပဳတာ စသည္အားျဖင့္ လြတ္လပ္ တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြျဖစ္ေအာင္ လုပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့ေျခလွမ္းေတြကို ေတြ႔ေနရသလိုပဲ တဘက္မွာေတာ့ မဲစာရင္းဆုိင္ရာ မမွန္မကန္ျဖစ္တာေတြ၊ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးပြဲေတြ ကို ကန္႔သတ္ ဟန္႔တားတာေတြ စတဲ့ျဖစ္ရပ္ေတြရွိေနတယ္လို႔ ေစာဒကတက္ တိုင္ၾကားတာေတြလည္း ရွိေနပါတယ္ခင္ဗ်ား။
VOA