“ဘူမိသိပၸံအျမင္ႏွင့္ ဧရာ၀တီ၏ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ား” ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ဧရာ၀တီျမစ္အထက္ပုိင္း ဆည္တည္ေဆာက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ထိခုိက္ႏုိင္မႈမ်ားအေပၚပညာရွင္မ်ားက ေထာက္ျပခဲ့ၿပီး ျမစ္ဆုံဆည္ တည္ေဆာက္ျခင္းမျပဳရန္ ကန္႔ကြက္ေဆြးေႏြးၾက

(ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁ ရက္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ UMFCCI ၌ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ “ဘူမိသိပၸံအျမင္ႏွင့္ ဧရာ၀တီ၏ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ား” ေဆြးေႏြးပြဲက်င္းပရာသုိ႔ တက္ေရာက္သူမ်ားအား ေတြ႕ရစဥ္ (ဓာတ္ပုံ- ထက္႐ႈိင္း))

ဧရာ၀တီျမစ္အထက္ပုိင္းတြင္ ဆည္မ်ားတည္ေဆာက္မႈေၾကာင့္ ထိခိုက္ႏုိင္မႈမ်ားအေပၚ ပညာရွင္မ်ားက ေထာက္ျပခဲ့ၿပီး ျမစ္ဆုံဆည္စီမံကိန္းအား ဆက္မလုပ္ရန္ ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁ ရက္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံကုန္သည္မ်ားႏွင့္ စက္မႈလက္မႈလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္းခ်ဳပ္ (UMFCCI)) ႐ုံးတြင္ “ဘူမိသိပၸံအျမင္ႏွင့္ ဧရာ၀တီအတြက္ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ား” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ဘာသာရပ္ဆုိင္ရာ ေဟာေျပာပြဲတြင္ ေဟာေျပာသည့္ ပညာရွင္မ်ား၊ တက္ေရာက္လာသူမ်ားက ေျပာၾကားသည္။

အဆုိပါ ေဟာေျပာပြဲတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံဘူမိသိပၸံအသင္းမွ တြဲဖက္အတြင္းေရးမွဴး ဦးညြန္႔ေဌး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံငလ်င္ေကာ္မတီ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဦးစုိးသူရထြန္း၊ ေဒါက္တာမ်ဳိးသန္႔၊ ဦးတင့္လြင္ေဆြ၊ ရန္ကုန္အေ၀းသင္တကၠသိုလ္မွ တာ၀န္ခံပါေမာကၡခ်ဳပ္ ဦးေမာင္ေမာင္ေအး၊ မိုးေလ၀သႏွင့္ ဇလဗဒညႊန္ၾကားမႈဦးစီးဌာန ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ (ၿငိမ္း) ေဒါက္တာထြန္းလြင္တုိ႔က ျမစ္မ်ားတြင္ ဆည္တည္ေဆာက္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာမည့္ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ား၊ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ပ်က္စီးမႈအေျခအေနမ်ားအား ပညာရပ္ဆုိင္ရာ အေထာက္အထားမ်ားျဖင့္ ရွင္းလင္းေျပာၾကားခဲ့ၾကသည္။

ထိုျပင္ နည္းပညာအဆင့္ျမင့္မားသည့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာ၌ ဆည္မ်ားတည္ေဆာက္မႈေၾကာင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ပ်က္စီးမႈမ်ားအျပင္ ဆည္တည္ေဆာက္ျခင္း၏ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ဳိးျပႆနာမ်ားစြာ ရင္ဆိုင္ၾကံဳေတြ႕ေနရေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ျမစ္မ်ားေပၚတြင္ ႀကီးမားသည့္ ဆည္မ်ားတည္ေဆာက္မည္ဆိုပါက ျပည္သူမ်ားအေပၚ သက္ေရာက္လာႏိုင္သည့္ ဆိုးက်ဳိးမ်ားကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားသင့္ေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ားက ရွင္းလင္းေဟာေျပာခဲ့သည္။

အဆုိပါဘာသာရပ္ဆုိင္ရာ ေဟာေျပာပြဲသို႔ တက္ေရာက္သူ ၅၀၀ ဦးေက်ာ္ရွိၿပီး တက္ေရာက္လာသူအမ်ားစုက လက္ရွိအစိုးရသက္တမ္းအတြင္း ရပ္ဆုိင္းရန္ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတက ဆုံးျဖတ္ထားသည့္ ျမစ္ဆုံဆည္စီမံကိန္းအား လာမည့္အစိုးရသစ္ လက္ထက္တြင္ ဆက္လက္လုပ္ကုိင္မည္ကို စုိးရိမ္ေၾကာင္းႏွင့္ မည္သည့္အစိုးရတက္သည္ျဖစ္ေစ ျမစ္ဆုံဆည္စီမံကိန္းအား ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ပါက ကန္႔ကြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ျမစ္ဆုံဆည္စီမံကိန္းတည္ေဆာက္ျခင္းကုိ လုံး၀ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။

မိုးေလ၀သႏွင့္ ဇလေဗဒညႊန္ၾကားမႈဦးစီးဌာန ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္(ၿငိမ္း) ေဒါက္တာထြန္းလြင္က ျမစ္ဆုံဆည္တည္ေဆာက္ျခင္းကို ကန္႔ကြက္ရသည့္ အေၾကာင္းအရင္းမ်ားစြာရွိေၾကာင္း၊ ျမစ္ဆုံဆည္စီမံကိန္း ႏွင့္ပတ္သက္၍ လည္းေကာင္း သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိခုိက္မႈ ဆန္းစစ္ေလ့လာခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္းေကာင္း ျပည္သူလူထုအားခ်ျပ ရွင္းလင္းျခင္းမရွိသည့္မွာ အဓိကကန္႔ကြက္ရသည့္ အခ်က္ျဖစ္သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ေလ့လာခ်က္မ်ားအရ မုတ္သံုမိုးမွာ ရာခိုင္ႏႈန္း ၃၀ ေလ်ာ့နည္းသြားၿပီျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေနာက္လာမည့္ႏွစ္မ်ားတြင္လည္း ေျမေအာက္ေရမ်ား ေလ်ာ့ရန္ရွိေၾကာင္း၊ ေရခဲျမစ္မ်ားမွလည္း ေရရႏုိင္မႈ ေလ်ာ့နည္းေနသည့္အခ်ိန္မ်ဳိး ျဖစ္ေနသည့္အခ်ိန္တြင္ ဧရာ၀တီျမစ္ေပၚ သို႔ ျမစ္ဆံုဆည္ႀကီး လာေရာက္တည္ေဆာက္ဦးမည္ဆုိပါက နံပါတ္တစ္အေနျဖင့္ မႏၲေလးတိုင္းအပါအ၀င္ ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္းေဒသ၊ ျမစ္၀ကြၽန္းေပၚေဒသတို႔မွာ သဲကႏၲာရပံုစံမ်ဳိး ျဖစ္သြားႏိုင္ေသာေၾကာင့္ နားလွည့္ပါး႐ိုက္သည့္ စနစ္မ်ားျဖင့္ ဧရာ၀တီကို မလဲႏိုင္ေၾကာင္းလည္း ဦးထြန္းလြင္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ျမစ္ဆုံစီမံကိန္းအား သမၼတအမိန္႔ျဖင့္ ရပ္ဆုိင္းထားသည့္ လက္ရွိအေျခအေန၌ပင္ ျမစ္ဆုံေဒသ၀န္းက်င္၌ တရားမ၀င္သစ္ထုတ္လုပ္မႈ၊ ေရႊတူးေဖာ္မႈအပါအ၀င္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ အေျခအေနကိုမ်ားစြာ ပ်က္စီးမည့္လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ေနျခင္းကို ျမန္မာႏုိင္ငံ ဘူမိသိပၸံအသင္းမွ တြဲဖက္အတြင္းေရးမွဴး ဦးညြန္႔ေဌးက ဓာတ္ပုံမွတ္တမ္းမ်ားျဖင့္ ရွင္းလင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

“ဧရာ၀တီကို ေရာဂါစြဲေအာင္ လုပ္လုိက္တာေတြရွိတယ္။ ေရႊထုတ္တာေတြေပါ့။ ဒီကာလအတြင္းမွာပါ။ အျငင္းပြားေနတဲ့ ကာလအတြင္းမွာ ဒါႀကီးေရလႊမ္းသြားရင္ ဘယ္ေကာင္မွ မျမင္ဘူးကြာဆုိၿပီးေတာ့ ဒါကလည္းအာဏာပုိင္အဖြဲ႕အစည္းေတြ မပါဘဲနဲ႔ ဘယ္လုိလုပ္လုပ္မလဲ။ ဒီေနရာမွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားလာၾကတယ္။ ေတာ္ေတာ္ဆုိးတဲ့ အေျခအေနပဲ”ဟု ဦးညြန္႔ေဌးက ေျပာၾကားသည္။

ျမန္မာျပည္သူမ်ားက ျမစ္ဆုံဆည္မျပဳလုပ္ရန္ ျပင္းထန္စြာ ကန္႔ကြက္တားျမစ္ေနသည့္ၾကားမွ ျမစ္ဆုံဆည္ေဆာက္လုပ္ရန္ တ႐ုတ္ကုမၸဏီ၏ ႀကိဳးစားမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ဦးညြန္႔ေဌးက “ေန႔မအားညမအား အားသြန္ခြန္စုိက္ ဘယ္သူက ဘယ္ေလာက္ေျပာေျပာ ဘာျဖစ္လုိ႔လာလုပ္ဖုိ႔ စိတ္ကူးေနၾကသလဲ။ ဒါလုပ္တဲ့အတြက္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ဘယ္ေလာက္အက်ဳိးအျမတ္ရမလဲ။ သူတုိ႔က ကိုးဆယ္ရာခုိင္ႏႈန္းရမယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ဆယ္ရာခုိင္ႏႈန္းရမယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီဆယ္ရာခုိင္ႏႈန္းကို အျခားနည္းနဲ႔ မရွာတတ္ၾကေတာ့ဘူးလား။
ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ခြက္ဆြဲၿပီး ႏုိင္ငံတကာကို ေတာင္းေပးရမလား။အဲဒါ (ျမစ္ဆုံဆည္) မလုပ္ဖုိ႔ကို။ ဒီဆည္ေဆာက္ၿပီဆုိရင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ဘာမွမရွိေတာ့ဘူး။ ကြၽန္ေတာ္ျမင္တာကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ဘာမွမသိရဘူး” ဟု ဦးညြန္႔ေဌးက ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။

“ဧရာ၀တီဟာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံရဲ႕ မိခင္လို႔ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ျမစ္ဆုံဆည္ ေဆာက္ျခင္းအားျဖင့္ ျပည္သူေတြအတြက္ အဆုိးအျပစ္ေတြပဲမ်ားမယ္ဆုိရင္ ဒါကိုဆက္ၿပီး မလုပ္သင့္ေတာ့ဘူးေပါ့။ ေနာက္ဧရာ၀တီနဲ႔ ဆက္ႏႊယ္ေနတဲ့ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ၊ ေနာက္တစ္ခါ ကခ်င္ေတြရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈေတြ ပေပ်ာက္မွာ၊ သဘာ၀ပ်က္စီးမွာ ဒါေတြကိုမျဖစ္ေစခ်င္ဘူး။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရရင္ ၂၀၁၅ မွာ တက္လာမယ့္ အစိုးရကလည္း သူ႔ဟာသူ ဘာလုပ္လုပ္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ျမစ္ဆုံဆည္ကို ဆက္မလုပ္ေစခ်င္ဘူး”ဟု ေဆြးေႏြးပြဲသို႔ တက္ေရာက္လာသည့္ ေျမာက္ဥကၠလာပၿမိဳ႕နယ္မွ အသက္ ၆၆ ႏွစ္အရြယ္ အၿငိမ္းစား၀န္ထမ္း ဦးလွျမင့္က ဆိုသည္။

“ျမစ္ဆုံဆည္ဆက္လုပ္မွာကုိ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ကန္႔ကြက္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လည္းဆုိေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔သားသမီးေတြ အပါအ၀င္ ေနာင္လာေနာက္သားေတြ အားလုံးအတြက္ပါ။ တုိင္းရင္းသားေတြ အကုန္လုံးအေနနဲ႔ ဆုိးရြားတဲ့ အေတြ႕အၾကံဳေတြ အျဖစ္အပ်က္နဲ႔ သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္ေတြကို မၾကံဳေတြ႕ေစခ်င္ဘူး”ဟုေဆြးေႏြးပြဲသို႔ တက္ေရာက္လာသည့္ အထူးစုံစမ္းစစ္ေဆးေရးဌာနမွ ဒုတိယစုံစမ္းေရးမွဴး (ၿငိမ္း) ဦးျမင့္သန္းက ေျပာၾကားသည္။

ျမစ္ဆုံဆည္တစ္ခုတည္းေၾကာင့္ ယင္းေဒသသာမက ဆည္ေအာက္ မုိင္ရာေပါင္းမ်ားစြာ အကြာအေ၀းထိ ျမစ္ေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ ေနထုိင္သူမ်ား ထိခုိက္ႏုိင္သည္ကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွ China Power Investment (CPI ) ကုမၸဏီ၏ အစီရင္ခံစာတြင္ တိက်စြာမေဖာ္ျပခဲ့ ဟု ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၃၀ ရက္ ရက္စြဲျဖင့္ ျဖန္႔ေ၀ခဲ့သည့္ ျမစ္ဆုံဆည္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ အကဲျဖတ္ဆန္းစစ္ခ်က္အေပၚ လြတ္လပ္သည့္ ပညာရွင္႐ႈေထာင့္မွ ျပန္လည္သုံးသပ္ျခင္း စာတမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ဧရာ၀တီျမစ္အထက္ပုိင္းေဒသအတြင္း ေရအားလွ်ပ္စစ္ ထုတ္လုပ္ေရးဆုိင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ အကဲျဖတ္ဆန္းစစ္ခ်က္ (EIA) အစီရင္ခံစာအား သုံးသပ္ၾကည့္လွ်င္ အကဲျဖတ္ဆန္းစစ္ခ်က္၌ အားနည္းခြၽတ္ယြင္းမႈမ်ားႏွင့္ ျပည့္စုံမႈမရွိေသာ ေကာက္ခ်က္ခ်မႈမ်ားကို ေတြ႕ရသည္ဟု အဆုိပါစာတမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

EMG