"ျမန္မာႏိုင္ငံစစ္ပြဲအေပၚ ကားလ္မာ့က္စ္၏ သုံးသပ္ခ်က္"

အရင္းရွင္စံနစ္၏ အျမင့္ဆုံးအဆင့္သည္ နယ္ခ်ဲ႔စံနစ္ပင္ျဖစ္သည္။ အရင္းရွင္စံနစ္၏ အထင္ရွားဆုံးလကၡဏာျဖစ္သည့္ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ား အလြန္အမင္းတိုးတက္လာျခင္းႏွင့္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈမ်ား အဆမတန္တိုးတက္လာျခင္းကိုေျဖရွင္းရန္ ေနာက္ဆုံးနည္းလမ္းမွာ နယ္ခ်ဲ႔ျခင္းပင္ျဖစ္ေတာ့သည္။ မိမိတို႔ နယ္ခ်ဲ႔သိမ္းပိုက္ထားေသာ နယ္ေျမမ်ားသို႔ မိမိတို႔၏ထုတ္ကုန္မ်ားကို မိမိတစ္ဦးတည္း လက္၀ါးၾကီးအုပ္ေရာင္းခ်ႏိုင္သလို ထိုနယ္ေျမမွ သယံဇာတမ်ားကိုလည္း မိမိတစ္ဦးတည္းပင္ ေစ်းေခ်ာင္ေခ်ာင္ျဖင့္ျပန္ရႏိုင္သည့္ အခြင့္အလမ္းသည္ နယ္ခ်ဲ႔သူတို႔မလြဲမေသြရရွိႏိုင္သည့္ အက်ဳိးအျမတ္မ်ားျဖစ္ေလ၏။ သမိုင္းကိုျပည္လည္ငဲ့ေစာင္းၾကည့္ပါက ထိုအျဖစ္မ်ားကို ရွင္းရွင္းၾကီးျမင္ႏိုင္ပါသည္။ မိမိတို႔ႏိုင္ငံသည္ပင္ နယ္ခ်ဲ့တို႔လက္ေအာက္သို႔ ႏွစ္ေပါင္းရာေက်ာ္ေရာက္ခဲ့ရေသးသည္။

ယေန႔ေခတ္တြင္မူ လြန္ခဲ့ေသာ ရာစုမ်ားကကဲ့သို႔ ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္းနယ္ခ်ဲ႔ျခင္းမ်ားမရွိေတာ့ေသာ္ျငား အလားတူျဖစ္ရပ္မ်ား ျဖစ္ပြားလွ်က္ပင္ရွိေနေသး၏။ တရား၀င္နယ္ခ်ဲ႔ျခင္းမဟုတ္သျဖင့္လည္း နယ္ခ်ဲ႔သူမ်ားအေနျဖင့္ ပို၍တာ၀န္ကင္း၏။ မိမိနယ္ခ်ဲ႔ထားေသာ နယ္ေျမအတြက္ တရား၀င္တာ၀န္ယူရန္မလို။ ေစ်းကြက္ကို လက္၀ါးၾကီးအုပ္ထားကာ ထုတ္သေလာက္ေရာင္းျပီး ရသေလာက္ယူရန္သာရွိေလ၏။ လက္၀ါးၾကီးအုပ္ခံလိုက္ရေသာ ႏိုင္ငံ၏အျဖစ္မွာမူ တိတ္တိတ္ပုန္း မယားငယ္တစ္ဦးထက္ပင္လွ်င္ ဆိုးရြားလွပါသည္။

အရင္းရွင္မ်ားကို တေစၧေျခာက္သလို ေျခာက္လွန္႔ခဲ့သည့္ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ကို စတင္ခဲ့သူတစ္ဦးျဖစ္သည့္ ကားလ္မာ့က္စ္သည္ အရင္းရွင္စနစ္ကို မ်က္ေျခမျပတ္ေစာင့္ၾကည့္ကာ သူ၏ ဒိုင္ယာလက္တစ္နည္းျဖင့္ အစဥ္ပင္သုံးသပ္ေလ့လာခဲ့သည္။ သူ႔ေခတ္က

နယ္ခ်ဲ႔စနစ္ကို အထူးေဆာင္ရြက္ေနသည္မွာ ထိုစဥ္ကသူအေျခခ်ေနထိုင္ရာ ႏိုင္ငံျဖစ္သည့္ ျဗိတိန္ပင္ျဖစ္ေတာ့သည္။ ျဗိတိသွ်တို႔သည္ အႏၵိယကို ကိုလိုနီျပဳျပီးေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုပါ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးရွာ အျပစ္အမ်ဳိးမ်ဳိးေျပာကာ စစ္ပြဲ သုံးပြဲျဖင့္သိမ္းပိုက္ခဲ့သည္။ ဤသည္မွာ လက္၀ါးၾကီးအုပ္ ဂုတ္ေသြးစုပ္လိုေသာ ျဗိတိသွ်အရင္းရွင္ကုန္သည္ၾကီးမ်ားအသင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံကိုသိမ္းပိုက္နယ္ခ်ဲ႔ရန္ အိႏၵိယဘုရင္ခံအား မၾကာမၾကာတိုက္တြန္းေျပာၾကားခဲ့မႈမ်ားေၾကာင့္လည္းျဖစ္၏။

ထို႔ေၾကာင့္ အရင္းရွင္စနစ္ကိုေလ့လာလွ်က္ရွိေသာ မာ့က္စ္သည္ ျဗိတိန္တြင္ေနထိုင္လွ်က္ ျဗိတိန္အစိုးရ၏ အျပဳအမူမ်ားကို မ်က္ေစ့ေဒါက္ေထာက္ ေလ့လာခဲ့၏။

သူႏွင့္ ဖရက္ဒရစ္ အိန္ဂ်ယ္တို႔ ပူးတြဲေရးသားခဲ့ေသာ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီေၾကညာစာတမ္းကို ၁၈၄၈ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလအတြင္းက လန္ဒန္တြင္ စာအုပ္ငယ္အျဖစ္ ပုံႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့ျပီးျဖစ္သလို အရင္းရွင္စနစ္၏ အေျပာင္းအလဲမ်ားကိုလည္း ယခင္ကထက္ပိုမိုေစာင့္ၾကည့္ရမည့္ မာ့က္စ္အတြက္ အဂၤလိပ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို က်ဴးေက်ာ္နယ္ခ်ဲ့ျခင္းသည္ အေကာင္းဆုံးေလ့လာစရာတစ္ခုျဖစ္ခဲ့ပုံရ၏။

ယခုဆက္လက္ေဖာ္ျပမည္တို႔မွာ အဂၤလိပ္တို႔ျမန္မာႏိုင္ငံကို ရန္စက်ဴးေက်ာ္နယ္ခ်ဲ႔ျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ၁၈၅၃ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္ ၃၀ ရက္က ပုံႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့ေသာ နယူးေယာက္ ေဒးလီး ၾထီဗ်ဳးန္ သတင္းစာ အမွတ္စဥ္-၃၈၃၃ တြင္ေရးသားခဲ့သည့္ ကားလ္မာ့က္စ္၏
"ျမန္မာႏိုင္ငံစစ္ပြဲ၊ ရုရွားပုစၧာ၊ ထူးဆန္းေသာ သံတမန္အျပန္အလွန္စာလႊာမ်ား(War in Burma.The Russian Question. Curious Diplomatic Correspondence.)" ဟူသည့္ ေဆာင္းပါးမွ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ားပင္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုစဥ္ကျမန္မာသံတမန္မ်ား အိႏၵိယသို႔ ေရာက္႐ွိခဲ့ၿပီး အဂၤလိပ္တို႔ႏွင့္ ေဆြးေႏြးျခင္းသတင္းကို အေျခခံ၍ ေရးသားထားျခင္းလည္းျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ပတ္သက္၍ ကားလ္မာ့က္စ္၏ ေရးသားျခင္းမွာ ဤတစ္ခုသာရွိမည္ဟုယူဆရပါသည္။

မည္သည့္ အီလက္ထရြန္းနစ္သတင္းအခ်က္အလက္နည္းပညာမွ် မေပၚေပါက္ေသးသည့္ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၆၀ က သုေတသီပညာရွင္တစ္ဦး၏ ေလ့လာသုံးသပ္ခ်က္ကိုဖတ္ရႈေလ့လာၾကပါကုန္။ ယခုုေဆာင္းပါးတြင္ မာ့က္စ္၏ ဆင္ျခင္သုံးသပ္မႈ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းကိုပါေတြ႔ျမင္ႏိုင္ပါေၾကာင္း။

* * *
ျမန္မာႏိုင္ငံစစ္ပြဲ
လန္ဒန္၊ ေသာၾကာေန႔၊ ဇူလိုင္ ၁၅၊ ၁၈၅၃။

ျမန္မာသံတမန္မ်ားသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေဂၚဒြင္ကမ္းလွမ္းေသာ ႏွစ္ႏိုင္ငံသေဘာတူညီခ်က္စာခ်ဳပ္ကို ပယ္ခ်လိုက္ေၾကာင္း အိႏၵိယမွ ေနာက္ဆုံးေရာက္ရွိလာသည့္ စာမ်ားအရသိရသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးက သူတို႔ကို အေၾကာင္းျပန္ရန္ ၂၄ နာရီမွ်မကစဥ္းစားခြင့္ေပးခဲ့ေသာ္လည္း ၁၀ နာရီမွ်အခ်ိန္အေတာအတြင္းတြင္ပင္ ျမန္မာတို႔ျပန္သြားၾကျပီျဖစ္၏။ မဆုံးႏိုင္ေသးေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံစစ္ပြဲ တတိယအၾကိမ္ မလြဲဧကန္္ျဖစ္ပြားေတာ့မည္ကိုျမင္ေနရျပီ။

အေရွ႔တိုင္းတြင္ ျဗိတိသွ်တို႔ က်ဴးေက်ာ္တိုက္ခိုက္ခဲ့မႈမ်ားအနက္ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုက်ဴးေက်ာ္မႈေလာက္ အက်ဳိးအေၾကာင္းခိုင္လုံမႈအေျခခံကင္းမဲ့ေသာစစ္ပြဲမ်ဳိးမရွိခဲ့။ ျဗိတိသွ်ပိုင္နယ္ေျမမ်ားကို ျမန္မာတို႔က အေနာက္ေျမာက္ဖက္မွ၀င္ေရာက္ႏိုင္သည္ဟု ဆိုႏိုင္ေသာ္ျငား ယင္းဖက္မွက်ဴးေက်ာ္တိုက္ခိုက္လာႏိုင္သည့္ အႏၱရာယ္မွာျဖစ္ႏိုင္ဖြယ္မရွိ။ဘဂၤလားႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေတာင္တန္းၾကီးမ်ားျခားနားေနျပီး ယင္းတို႔ကိုမည္သည့္စစ္တပ္ကမွ် ေက်ာ္လႊားခ်ီတက္ ၀င္ေရာက္လာႏိုင္မည္မဟုတ္။ အိႏၵိယအစိုးရသည္လည္းျမန္မာႏိုင္ငံကိုတိုက္ခိုက္လိုက ပင္လယ္လမ္းမွသာလွ်င္မလြဲမေသြ၀င္ရမည္။ ျမန္မာတို႔ကေရေၾကာင္းမွက်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္လာႏိုင္သည္ဟူသည့္ေျပာစကားမ်ားသည္ ရယ္ဖြယ္ရာျဖစ္သကဲ့သို႔၊ ျမန္မာကမ္းေျခေစာင့္တပ္မ်ားကျဗိတိသွ်စစ္သေဘၤာမ်ားကိုတိုက္ခိုက္ရန္ၾကံစည္ေနသည္ဟုဆိုျခင္းမွာလည္း မျဖစ္ႏိုင္ေသာအဆိုပင္ျဖစ္သည္။ ပဲခူးနယ္တစ္၀ိုက္ကို အေမရိကန္ယန္းကီးမ်ားက သိမ္းပိုက္ရန္ဆႏၵျပင္းျပေနသည္ဟူသည့္ ဟန္ျပေလလုံးမ်ားမွာလည္း မည္သည့္အေထာက္အထားမွ်မရွိ။

ထို႔ေၾကာင့္ပင္လွ်င္ အေၾကာင္းမရွိအေၾကာင္းရွာေနၾကေသာအဂၤလိပ္မင္းမ်ဳိးစိုးႏြယ္မ်ားအား အဂၤလိပ္စာေရးဆရာတစ္ဦးေျပာသလို "အေရွ႔တိုင္းမွာ သူတို႔အတြက္ ပုံမွန္အလုပ္လုပ္စရာရုံးတစ္ခု ဒါမွမဟုတ္ ဟမ္ပတန္နန္းေတာ္တစ္ခုလုပ္ေပးဖို႔သာရွိေတာ့တာပဲ"ဟုေျပာရန္သာရွိေတာ့သည္(ဟမ္ပတန္နန္းေတာ္ဆိုသည္မွာ လန္ဒန္ျမိဳ႔ သိမ္းစ္ျမစ္အနီးရွိနန္းေတာ္တစ္ခုျဖစ္ျပီး ၁၆ ရာစုမွ ၁၈ ရာစုအထိ အဂၤလိပ္ဘုရင္တို႔စံျမန္းရာျဖစ္ခဲ့ကာ၊ မာ့က္စ္တို႔ေခတ္တြင္မူ ေတာ္၀င္အက်ဥ္းသားတို႔အတြက္ အိမ္ရာျဖစ္ေလ၏)။

၁၈၂၄မွ ၁၈၂၆ အထိျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ပထမစစ္ပြဲသည္ ေလာ့ဒ္ အမ္းဟာ့စ္တ္၏ စိတ္ကူးယဥ္ဆန္လွေသာ စီမံခန္႔ခြဲမႈေအာက္တြင္ျဖစ္ပြားခဲ့ကာ စစ္ပြဲျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ၂ႏွစ္ေက်ာ္ကာလကေလး၀ယ္ အိႏိၵယအစိုးရသည္ အေၾကြး စတာလင္ေပါင္ ၁၃သန္း တိုးလာခဲ့၏။ အေရွ႔တိုင္းေဒသမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ စင္ကာပူ၊ ပီနန္ႏွင့္ မလက္ကာတို႔တြင္အေျခစိုက္ထားသည့္ရုံးဌာနမ်ားကိုႏွစ္စဥ္ေထာက္ပံ့ရသည့္ေငြမွာလည္း စစ္တပ္မ်ားအတြက္မပါေသးလွ်င္ေသာ္မွ ထိုေဒသမ်ားမွရရွိသည့္၀င္ေငြထက္ပင္ ႏွစ္စဥ္ စတာလင္ေပါင္တစ္သိန္းပိုမိုကုန္က်ေနသည္။ ၁၈၂၆ ခုႏွစ္က သိမ္းပိုက္ခဲ့ေသာ ျမန္မာ့ပိုင္နက္မ်ားအတြက္ကုန္က်စရိတ္မွာ ထို႔ထက္ပင္မကေခ်။ ပဲခူးအတြက္ကုန္က်စရိတ္မွာလည္း မတန္တဆမ်ားလွ်က္ရွိသည္။

ယခုေသာ္ အဂၤလိပ္တို႔သည္ ရုရွားကိုတိုက္ခိုက္ေနျခင္းမ်ဳိးကဲ့သို႔ေသာ ဥေရာပတြင္အထူးလိုအပ္ေနသည့္စစ္ပြဲမ်ားကို ေနာက္တြန္႔လာခဲ့ျပီးေနာက္ အာရွရွိ အဆင္အျခင္ကင္းမဲ့ေသာ စစ္ပြဲမ်ားဆီသို႔ တစ္ႏွစ္ျပီးတစ္ႏွစ္ အဘယ္ေၾကာင့္ ကြ်မ္းထိုးေမွာက္ခုံက်လာေနရေလသနည္း။

ဥေရာပစစ္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္မွတင္ရွိေနေသာ အေၾကြးမ်ားကို တုန္လႈပ္လာေသာ ျဗိတိသွ်တို႔သည္ အာရွစစ္ပြဲတို႔၏ ကုန္က်စရိတ္မ်ားကို ဟိႏၵဴတို႔ပခုံးေပၚသို႔ပစ္ခ်ေနေခ်ျပီ။ သို႔ေသာ္ ယခုအေျခအေနတြင္ ဘဂၤလားမွ ရစရာရွိသည့္ဘိန္းခြန္မ်ားလည္းမရသည့္ၾကားကပင္ ျမန္မာႏွင့္တိုက္ရမည့္စစ္စရိတ္ကလည္းေထာင္းဦးမည္ဆိုပါက အိႏၵိယႏိုင္ငံ၀ယ္ ဘ႑ာေရးအက်ပ္အတည္းဆိုက္လိမ့္မည္ျဖစ္ျပီး ယင္းအခ်က္ကပင္လွ်င္ အိႏိၵယအင္ပါယာအား အဂၤလန္လႊတ္ေတာ္မွ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမားမ်ား၏ စာတမ္းမ်ား၊ မိန္႔ခြန္းမ်ားထက္မကစြာပင္ ကမ္းကုန္ေအာင္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ အေၾကာင္းတရားျဖစ္လာေခ်လိမ့္မည္။

ဟက္ကာ
ref: "War in Burma. The Russian Question. Curious Diplomatic Correspondence." by Karl Marx

 

Popular Myanmar Journal