ေၾကးနီစီမံကိန္းမွ သပိတ္စခန္းမ်ားအား အၾကမ္းဖက္ ျဖိဳခြင္းလိုက္ျခင္းကို ကန္႔ကြက္ေၾကာင္းႏွင့္ လက္သင့္မခံႏိုင္ေၾကာင္း နယ္ပယ္အသီးသီးမွ လူပုဂၢိဳလ္မ်ား တုန္႔ျပန္



ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔ အထြတ္အျမတ္ထားရာ တန္ေဆာင္မုန္း လျပည့္ေန႔ည ႏို၀င္ဘာလ ၂၉ ရက္ေန႔ နံနက္ ၃ နာရီ အခ်ိန္တြင္ လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္းမွ သပိတ္စခန္းမ်ားကို လံုျခံဳေရး ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားမွ အၾကမ္းဖက္ ျဖိဳခြင္း ခဲ့ျခင္းသည္ ရုပ္ဆိုး အက်ည္းတန္ေသာ ျဖစ္ရပ္တစ္ခုအျဖစ္ ရႈျမင္ခဲ့ျပီး လက္သင့္ခံႏိုင္ဖြယ္ မရွိဟု နယ္ပယ္အသီးသီးမွ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားက တုန္႔ျပန္ ေျပာဆို လိုက္သည္။ လက္ပံေတာင္းေတာင္ေၾကးနီစီမံကိန္းမႇ သပိတ္စခန္းမ်ားအား ႏို၀င္ဘာလ၂၉ ရက္ေန႔  နံနက္ ၃နာရီအခ်ိန္မွစတင္၍  လံုၿခံဳေရး ရဲတပ္ဖြဲ႕မွ မ်က္ရည္ယိုဗံုးမ်ား မီးသတ္ပိုက္မ်ား အသံုးျပဳ၍ အင္အားသံုးျပီး ျဖိဳခြင္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ အင္အားသံုး ျဖိဳခြင္းခဲ့ရာတြင္ လံုျခံဳေရး တပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားမွ သပိတ္စခန္း တည္ရွိရာေနရာမ်ားသို႔ မီးေလာင္ေစေသာ ဓါတု ပစၥည္းပါ၀င္သည့္ လက္နက္ (ဓါတုလက္နက္) ၿဖင့္ အင္အားသံုးႏွိမ္နင္းခဲ့ေၾကာင္း ယင္းျဖစ္စဥ္တြင္ ကိုယ္ေတြ႕ ၾကံဳခဲ့သူမ်ား၏ ေျပာၾကားခ်က္မ်ားအရ သိရသည္။ ယခုကဲ့သို႔ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားက ဆႏၵျပသူမ်ားဘက္သို႔ ျပည္သူလူထုအားလံုး ေရာက္ရွိသြားေစသည့္ အေနအထား သို႔ ေရာက္ရွိ သြားႏိုင္ေၾကာင္း ၀ါရင့္ သတင္းစာဆရာၾကီး ဟံသာ၀တီ ဦး၀င္းတင္က ေျပာသည္။ "အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္နင္းတယ္ဆိုတာ လံုး၀ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လက္မခံႏိုင္တဲ့ ကိစၥပါ။ မွားယြင္းတယ္လို႔ ထင္တယ္။ ဒါေတြအတြက္ လည္း ေျဖရွင္းရန္ အျမန္ဆံုးလိုအပ္တယ္လို႔ ထင္တယ္။ ျဖိဳခြင္းတာကေတာ့ ၾကမ္းတယ္။ ေတာ္ေတာ္ၾကမ္းတယ္ေတာင္ ထင္တယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ သာမန္အားျဖင့္ဆိုရင္ ျမိဳ႕ေပၚမွာေလာက္ ဆိုရင္ကို မ်က္ရည္ယိုဗံုး သံုးတယ္ဆို တာေတာင္ အလြန္အကၽြံပဲေလ။ အခုဟာက မီးေလာင္ဗံုးတို႔၊ မီးေလာင္ဗံုးသံုးတယ္ဆိုတာကလည္း ျငင္းလို႔မရဘူး။ ဆရာ ေတာ္ သံဃာေတာ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက မီးေလာင္ဒဏ္ရာေတြ ရျပီးေတာ့ ဆရာေတာ္ တစ္ပါးဆိုရင္ မႏၱေလးေဆးရံု ေတာင္ ေရာက္ေနျပီဆိုေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ထင္ရွားတဲ့ ကိစၥေပါ့။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ဘာစိုးရိမ္လဲဆိုေတာ့ ဒီလိုသာ အၾကမ္းဖက္ရင္ ျပည္သူေတြ အကုန္လံုးက ဆႏၵျပတဲ့သူေတြဘက္က ပါ လာမယ္"ဟု ဦး၀င္းတင္က ေျပာပါသည္။ ထို႔အျပင္ ယခုျဖစ္စဥ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို အၾကပ္အတည္း တစ္ခုအတြင္းသို႔ တြန္းပို႔လိုက္သည့္ ပံုစံသို႔ ေရာက္ရွိ သြားေစ သည့္အျပင္ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး ၾကိဳးပမ္းမႈမ်ားကိုပါ အေႏွာက္မယွက္ ျဖစ္သြားေစႏိုင္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးေဆာင္း ပါးမ်ား ေရးသားေနသူ ေဒါက္တာ ရန္မ်ိဳးသိမ္းက သံုးသပ္သည္။ "ဒီလို အင္အားသံုးတဲ့ နည္းနဲ႔ ေျဖရွင္းတာက တစ္ဖက္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုေရာ အၾကပ္ေတြ႕ေစမယ့္ အေနအထား ကို တြန္းပို႔လိုက္တဲ့ သေဘာရွိ တယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေစ့စပ္ ျငိွႏိႈင္းေျဖရွင္းတဲ့ဘက္ကို သြားေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဒီလိုပံုစံမ်ိဳး တစ္ ဖက္က အင္အား သံုးျပီး ေျဖရွင္းလိုက္တယ္ ဆိုတာဟာ ေရရွည္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကိုလည္း ေကာင္းတဲ့ စံနမူ နာလို႔ ေျပာလို႔ မရဘူး။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ အဲဒီေဒသကို ေရာက္သြားတဲ့အခါ ေတာ္ေတာ္ကို အခက္အခဲျဖစ္တဲ့  အေန အထားကို ေရာက္သြားျပီးေတာ့ မူလေျပာေနတဲ့ လမ္းေၾကာင္းေတြနဲ႕ေတာင္မွ မလံုေလာက္တဲ့ အေနအထားလို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုဟာက ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးကို အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစတဲ့ အျပဳ အမူတစ္ခု ျဖစ္သြားတယ္လို႔ သံုးသပ္ ႏိုင္တယ္"ဟု ေဒါက္တာ ရန္မ်ိဳးသိမ္းက ေျပာသည္။ လက္ပံေတာင္းေတာင္ သပိတ္စခန္းအား အၾကမ္းဖက္ ျဖိဳခြင္းလိုက္ျခင္းကို ကန္႔ကြက္ရႈတ္ခ်ေၾကာင္းႏွင့္ အဆိုပါ ရုပ္ဆိုးအက်ည္းတန္မႈ အေပၚ ျပန္လည္အဖတ္ဆယ္ရန္ လိုအပ္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း လသာျမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးၾကည္ျမင့္က ေျပာၾကားခဲ့ ပါသည္။ "ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ကေတာ့ ဒီကိစၥတစ္ခုလံုးကုိ လံုး၀ရႈတ္ခ် ကန္႔ကြက္တယ္ဗ်။ ဒီလို လုပ္နည္း လုပ္ငန္ေတြက ဒီမိုကေရစီ အစဥ္အလာ က်င့္သံုးေနသူေတြနဲ႔ လံုး၀ကို ဆန္႔က်င္ဘက္ပဲ။ ေခတ္ေဟာင္း စနစ္ေဟာင္း လူေဟာင္း မူေဟာင္းေတြရဲ႕ အရိပ္အေငြ႕ေတြ လက္ရာ ေတြက ေပၚလြင္ေနေသးတယ္ဆိုတာပဲ။ ဒီကိစၥမွာ အေရးယူတဲ့ဘက္က လြန္တယ္ဆိုတာကို ၀န္ ခ်ေတာင္းပန္သင့္တယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ အျမင္မွာ။ ျပီးေတာ့မွ စီးပြားေရးအရ ႏိႈင္းယွဥ္ျပီးေတာ့ သေဘာေပါက္တဲ့အထိ ရွင္းလင္းျပသရလိမ့္မယ္။ ေတာင္းပန္ရမယ္။ စီးပြားေရး အရ ဂုဏ္သိကၡာကို ရွင္းလင္းျပသရလိမ့္မယ္။ ဖမ္းဆီးထားသူေတြ ကို ျပန္လႊတ္ေပးရလိမ့္မယ္။ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး အတြက္ ေျပလည္မႈေပါ့ဗ်ာ။ ဒဏ္ရာကေတာ့ ျဖစ္သြားျပီ။ အနာျပန္မျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးရလိမ့္မယ္။ ဒီကိစၥက အလြန္အရုပ္ဆိုး အက်ည္းတန္ျပီးေတာ့ အျမန္အဖတ္ဆယ္ဖို႔ လိုတယ္ဗ်ာ" ဟု ဦးၾကည္ျမင့္က ေျပာသည္။ အင္အားသံုး အၾကမ္းဖက္ျဖိဳခြင္းခဲ့ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္မ်ားကို သတင္းထုတ္ျပန္ရန္ လိုအပ္မည္ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ မေက်နပ္ သူမ်ား၊ တိုင္တန္းသူမ်ားရွိလာပါက တာ၀န္ယူလုပ္ေဆာင္သူ တာ၀န္ခံေျဖရွင္းရမည္ဟု ဘေလာဂါ ေနဘုန္းလတ္က ေျပာပါသည္။ ဆႏၵျပသူမ်ားကို ေျဖရွင္းလိုက္သည့္နည္းမွာ အရုပ္ဆိုးေသာ နည္းလမ္းတစ္ခုျဖစ္ျပီး သူ႔အေနျဖင့္ ဆႏၵျပသူမ်ားဘက္မွ ရပ္တည္သြားမည္ ဟု အသက္ ၈၀ အရြယ္ရွိ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိမ္သိန္းေရး ပညာရွင္ ဦးအုန္းက ေျပာသည္။ "အမ်ားၾကီး စိတ္မေကာင္းဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ လံုး၀ မေလ်ာ့ဘူး။ ကိုယ္တတ္ႏိုင္တဲ့ဘက္ကေန ပါ၀င္သြားမယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ေတာင္ အသက္ ၈၀ေက်ာ္ ျဖစ္လို႔ပဲ၊ ႏို႔မိုဆို ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ လိုက္သြားတယ္။ ဆႏၵျ့ပသူေတြနဲ႔ အတူပါ၀င္လိုက္မယ္။ ေသနတ္နဲ႔ ပစ္ခ်င္လည္း ပစ္၊ အေသခံပစ္လိုက္ခ်င္တယ္"ဟု ဦးအုန္းက ေျပာသည္။ ညိွႏိႈင္းမႈမ်ားမျပဳလုပ္ဘဲ အၾကမ္းဖက္ျဖိဳခြင္းလိုက္ျခင္းသည္ တိုင္းျပည္၏ အနာဂတ္အတြက္ စိုးရိမ္စရာ ျဖစ္ေစခဲ့သည္ဟု ၈၈မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသားအဖြဲ႕မွ ကိုေဌးၾကြယ္က ေျပာပါသည္။ ၈၈မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားမ်ား အဖြဲ႕အေနျဖင့္ မည္သည့္အၾကမ္းဖက္မႈမ်ိဳးကိုမွ မလိုလားေၾကာင္း၊ ျပည္သူႏွင့္ အစိုးရအၾကား ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ေနသည့္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလတြင္ အစိုးရဘက္မွ စိတ္ရွည္မႈကို ျပသရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ယခုအၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ စဥ္က တိုင္းျပည္ေရွ႕ေရးအတြက္ ရင္ေလးစရာ ျဖစ္ခဲ့ရသည္ဟု ၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားအဖြဲ႕မွ ကိုဂ်င္မီက ေျပာသည္။ ျပည္သူလူထုဘက္မွ လမ္းေပၚထြက္ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ အစိုးရအတြက္ အၾကပ္ရိုက္ေစသည္မွာ မွန္ေသာ္လည္း အစိုးရအေနျဖင့္ ေျခလွမ္းမမွားသင့္ေၾကာင္း၊ ယခုျဖစ္ရပ္သည္ သင္ခန္းစာ ယူရမည့္ ကိစၥရပ္တစ္ခုျဖစ္သည္ဟု အျငိမ္းစား ပါေမာကၡ ေဒၚလွျမင့္က သံုးသပ္ပါသည္။ ႏိုင္ငံတကာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူမ်ား ေစာင့္ၾကည့္ေနသည့္ ယခုအခ်ိန္တြင္ အၾကမ္းဖက္ ျဖိဳခြင္းမႈကို မျပဳလုပ္သင့္ေၾကာင္းႏွင့္ ပြင့္လင္းျမင္သာ မႈမရွိဘဲ စတင္ခဲ့ေသာ စီမံကိန္းေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ား အက်ိဳးစီးပြားနည္းခဲ့သည္ကို ျပန္လည္ သံုးသပ္သင့္သည္ဟု အမ်ိဳးသား လူမႈေရးႏွင့္ စီးပြားေရး အၾကံေပးေကာင္စီ၀င္ ကေမာၻဇဘဏ္ ဒုတိယ ဥကၠ႒ ဦးသန္းလြင္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ရခိုင္အေရး အဓိကရုဏ္းတြင္ တည္တည္ျငိမ္ျငိမ္ျဖင့္ စိတ္ရွည္ လက္ရွည္ ျဖစ္ခဲ့သည့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားအေနျဖင့္ ယခုအေရး ကိစၥတြင္ စိတ္လိုက္မာန္ပါ လုပ္ခဲ့ျခင္းအေပၚ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္ခဲ့ရသည္ဟု The Voice Weekly ဂ်ာနယ္မွ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးေက်ာ္မင္းေဆြ က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္းမႇ သပိတ္စခန္းမ်ားအား ၿဖိဳခြင္းရာတြင္ ဓါတုလက္နက္ ပါ၀င္ၿခင္းမရွိေၾကာင္း နိုင္ငံေတာ္ သမၼတရံုး ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးေဇာ္ေဌးက Eleven Media Group သို႕ ေၿပာၾကားပါသည္။ ျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္ ဒဏ္ရာရသူ အမ်ားအျပားရွိခဲ့ၿပီး အမ်ားစုမွာ သံဃာေတာ္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း  သိရသည္။ လတ္တေလာ ရရွိ ထားေသာ သတင္းမ်ားအရ မံုရြာေဆး႐ံုတြင္ ေရာက္ရွိ  ကုသခံေနရသူ ၅၀ေက်ာ္ခန္႔ရွိၿပီး အမ်ားစုမွာ မီးေလာင္ ဒဏ္ရာ မ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ အဆိုပါ ဒဏ္ရာရသူမ်ားထဲမွ ဒဏ္ရာအေျခအေန ျပင္းထန္သည့္ သံဃာေတာ္တစ္ပါးကို မႏၲေလးျပည္သူ႔ေဆး႐ံုၾကီးသို႔ ပို႔ေဆာင္ခဲ့ရ ေၾကာင္း သိရသည္။ အင္အားသံုးၿဖိဳခြင္းမႈေၾကာင့္ ဒဏ္ရာရရွိသူ ရာဂဏန္း ခန္႔ရွိၿပီး အတည္မျပဳႏိုင္ေသာ သတင္းမ်ားအရ ယခုျဖစ္ စဥ္ ေၾကာင့္ ေသဆံုးသူမ်ားရွိၿပီး ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံရသူမ်ားလည္း ရွိေနေၾကာင္း သိရွိရသည္။ "သပိတ္စခန္းမွာ ညအိပ္ေစာင့္ေနတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ သတင္းေထာက္ႏွစ္ေယာက္ရဲ႕ ေျမျပင္အခ်က္အလက္နဲ႔ မ်က္ျမင္ သက္ ေသေတြအရ အစိုးရဟာ လိုတာထက္ အင္အားကို အလြန္အကၽြံသံုးစြဲခဲ့တယ္။ တရုတ္ရဲ႕ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္း ေတြကို ကာကြယ္ဖို႔ KIA ကို သြားတိုက္လို႔ မဆံုးႏိုင္တဲ့ စစ္ပြဲေတြ ျဖစ္ရတယ္။ တပ္မေတာ္သားေတြ ေထာင္ခ်ီ ေသေၾက ဒဏ္ရာ ရတယ္။ KIA ဘက္ကလည္း အမ်ားၾကီး ထိခိုက္က်ဆံုးတယ္။ ေဒသခံ သိန္းနဲ႔ခ်ီျပီး ဒုကၡေရာက္ရတယ္။ ေၾကးနီစီမံ ကိန္းဟာ မရပ္သင့္ဘူးဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လက္ခံပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမစ္ဆံုဆည္ကို ေဆာက္ခဲ့ရင္ တရုတ္ကၽြန္ ျဖစ္မယ့္ ေက်ာက္ျဖဴ-ကူမင္း ရထားလမ္း၊ ကားလမ္း ေဖာက္ခဲ့ရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ မီးဟုန္းဟုန္း ေတာက္ျပီး တိုင္းျပည္ အစိတ္စိတ္ အမႊာမႊာ ကြဲထြက္သြားမယ္ဆိုတာကို ၾကိဳတင္ သတိေပးပါတယ္။ တရုတ္ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကို အလြန္အကၽြံ ကာကြယ္ေပး ေနတာေၾကာင့္ လူထုအတြင္းမွာ တရုတ္ ဆန္႔က်င္ေရး စိတ္ဓာတ္ေတြ အျမစ္တြယ္လာျပီ”ဟု Eleven Media Group မွ CEO ေဒါက္တာ သန္းထြဋ္ေအာင္ က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အၾကမ္းဖက္ျဖိဳခြင္းခဲ့မႈအေပၚ နယ္ပယ္အသီးသီးမွ လူပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ တံု႔ျပန္မႈမ်ား "အခုဟာကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လက္မခံႏိုင္တဲ့ နည္းေပါ့ဗ်ာ။ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျပည္တြင္းညီညြတ္ေရးနဲ႔ အႏၱာရယ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တိုက္ခိုက္မႈေတြ ပဋိပကၡေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို ညွိႏိႈင္းေျဖရွင္းေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ အခုလို ျငိမ္း ခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပျပီး ေတာင္းဆိုေနတဲ့ဟာေတြကို ျဖိဳခြင္းတယ္ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လံုး၀လက္မခံတဲ့ နည္းေပါ့ဗ်ာ။ အထူး သျဖင့္ကေတာ့ မေက်နပ္သူတစ္စုကေန ဆႏၵျပသူေတြကို ျဖိဳခြင္းတယ္လို႔ ေျပာလို႔ မရဘူးဗ်။ သီးျခားအဖြဲ႕အစည္းသာ မကဘူး။ လူေပါင္းမ်ားစြာ၊ သံဃာေတြေရာ၊ ေက်ာင္းသားေတြပါ ျပည္သူေတြေရာ အားလံုးပါျပီးေတာ့ ျပည္သူ႔ ညီလာခံဆို တဲ့ အဆင့္ထိ လုပ္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ လႈပ္ရွားမႈ၊ ဒီလႈပ္ရွားမႈရဲ႕ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ သပိတ္စခန္းကျဖစ္လာျပီးေတာ့ ဒီသပိတ္စခန္းကို အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္နင္းတယ္ဆိုတာ လံုး၀ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လက္မခံႏိုင္တဲ့ ကိစၥပါ။ မွားယြင္းတယ္လို႔ ထင္တယ္။ ဒါေတြအတြက္ လည္း ေျဖရွင္းရန္ အျမန္ဆံုးလိုအပ္တယ္လို႔ ထင္တယ္။ ျဖိဳခြင္းတာကေတာ့ ၾကမ္းတယ္။ ေတာ္ေတာ္ၾကမ္းတယ္ေတာင္ ထင္တယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ သာမန္အားျဖင့္ဆိုရင္ ျမိဳ႕ေပၚမွာေလာက္ ဆိုရင္ကို မ်က္ရည္ယိုဗံုး သံုးတယ္ဆို တာေတာင္ အလြန္အကၽြံပဲေလ။ အခုဟာက မီးေလာင္ဗံုးတို႔၊ မီးေလာင္ဗံုး သံုးတယ္ ဆိုတာကလည္း ျငင္းလို႔မရဘူး။ ဆရာ ေတာ္ သံဃာေတာ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက မီးေလာင္ဒဏ္ရာေတြ ရျပီးေတာ့ ဆရာေတာ္ တစ္ပါး ဆိုရင္ မႏၱေလးေဆးရံု ေတာင္ ေရာက္ေနျပီ ဆိုေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ထင္ရွားတဲ့ ကိစၥေပါ့။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ဘာစိုးရိမ္လဲဆိုေတာ့ ဒီလိုသာ အၾကမ္းဖက္ရင္ ျပည္သူေတြ အကုန္လံုးက ဆႏၵျပတဲ့သူေတြဘက္က ပါလာမယ္။ စနစ္နဲ႔လူနဲ႔ နားလည္ဖို႔ ေကာင္းတယ္။ ခံစားခ်က္ေတြကို နားလည္ဖို႔ ေကာင္းတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ နားလည္ဖို႔ ေကာင္းလဲဆိုေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဒီနယ္ေျမကို လာျပီးေတာ့ ျပည္သူေတြနဲ႔ ေတြ႕မယ္ဆိုျပီးေတာ့ လုပ္ေနတယ္ဆိုကတည္းက ၾကိဳတင္ျပီး အားျဖင့္လည္း ေျဖရွင္း မယ္ဆိုတာ ခန္႔မွန္းလို႔ ရပါတယ္။ ဒီလို အၾကမ္းဖက္မႈေတြ လုပ္မယ္ဆိုရင္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ျပည္သူလူထု ပါ၀င္လာျပီးေတာ့ ဒုတိယ ျမစ္ဆံုလို ျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို႔ မွန္းပါတယ္” (ဟံသာ၀တီ ဦး၀င္းတင္) "ဒီလို ေျဖရွင္းတယ္ဆိုကေတာ့ လက္မခံႏိုင္ဘူးေလ။ ျဖစ္သင့္တာကေတာ့ ႏွစ္ဖက္ ျငိမ္းျငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ ေဆြးေႏြးျပီး ေျဖရွင္းတာေတာ့ ျဖစ္သင့္တယ္ေလ။ တကယ္တန္းက ဒီစီမံကိန္းကို ခဏရပ္ျပီးေတာ့ ေသခ်ာျပန္ျပီးေတာ့ ဘက္ေပါင္းစံု Assessment ျပန္လုပ္ရမယ္။ Assessment လုပ္ျပီးေတာ့မွ အဲဒီက ထြက္လာတဲ့ Report အေပၚ မူတည္ျပီးေတာ့ သက္ ဆိုင္ရာ လူေတြက ျငိွႏိႈင္းရမယ္။ ေဒသခံေတြ ရွိမယ္။ ကုမၸဏီရွိမယ္။ ေနာက္ ျမန္မာဘက္က ပါတနာရွိမယ္။ အားလံုးျငိွႏိႈင္း ျပီးေတာ့ ဒီ Report ထဲက ေဖာ္ျပတဲ့အတိုင္း လုပ္ႏိုင္ မလုပ္ႏိုင္ ျငိွႏိႈင္းျပီးေတာ့ အဲလိုမ်ိဳး ဆက္သင့္တယ္လို႔ ထင္တယ္။ အဲ လို ေျဖရွင္းနည္းကပဲ သဘာ၀က်မယ္။ အခုလို အၾကမ္းသံုးျပီး ေျဖရွင္းလိုက္လို႔ ဒီျပႆနာက ျပီးသြားမွာမွ မဟုတ္တာ။ မျပီးတဲ့ အျပင္ကို ေျပေျပလည္လည္ ေျဖရွင္းႏိုင္မယ့္ အေနအထားကို ပိုျပီးေတာ့ ရႈပ္ေထြးသြားေစမယ္ေလ။ ေယဘုယ်အား ျဖင့္ အဲလိုအမွန္တကယ္လုပ္တယ္ဆိုတာကေတာ့ မျဖစ္သင့္ဘူး။ လုပ္ထံုးလုပ္ နည္းအရ လည္း ဒါ မွားယြင္းတယ္လို႔ ေျပာရ မယ့္ အေနထားရွိတယ္ေလ။ ကၽြန္ေတာ့္အျမင္ကေတာ့ EIA Report က အေရးၾကီးတယ္။ Investigation ဆိုတဲ့ ေနရာမွာ အစိုးရက ဦးေဆာင္တဲ့ Investigation တစ္ခုတည္းကို တည္မီွလို႔ မရဘူး။ လြတ္လပ္တဲ့ Investigation Report တစ္ခု အေပၚမွာ မူတည္ျပီးေတာ့ စဥ္းစားတာက ပိုျပီး သဘာ၀က်တယ္။ အဲဒီ Investigation ထဲမွာ နစ္နာတဲ့ သူေတြဘက္က ဘယ္လို ရပိုင္ခြင့္ေတြ ရွိမယ္။ ဒါေတြပါ အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပျပီးေတာ့ အဲတာေတြကို ေဒသခံေတြ၊ ကုမၸဏီ ေရာ၊ သက္ဆိုင္ ရာ ျမန္မာဘက္က ပါတနာေတြေရာ အားလံုးက သေဘာတူညီေၾကာင္း လက္မွတ္ထိုးထားရမယ္။ အဲဒီသေဘာတူညီခ်က္ အတိုင္း လုပ္ရမယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲတာကို အားလံုးက သေဘာတူရမယ္။ သေဘာတူေအာင္လည္း ျငိွႏိႈင္းေျဖရွင္းတဲ့ နည္းကိုပဲ သံုးျပီးေတာ့ ေရာက္ေအာင္ သြားရမယ္။ အဲလိုမဟုတ္ဘဲနဲ႔ အင္အားသံုးျပီးေတာ့ ေျဖရွင္းမယ္ဆိုရင္ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို သြားေနတဲ့ လမ္းေၾကာင္းမွာလည္းပဲ ဒါက unconscious ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲ မႈေတြကို ႏိုင္ငံတကာက သတ္မွတ္တဲ့ အဆင့္အတန္းကလည္း အမ်ားၾကီး နိမ့္က်သြားႏိုင္တယ္။ ႏိုင္ငံ တကာရဲ႕ ယံုၾကည္မႈ လည္း က်ဆင္းသြားႏိုင္တယ္။ အဲဒီထက္ ပိုဆိုးတာက ျပည္တြင္းမွာရွိတဲ့ ျမန္မာျပည္သူ လူထုရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အေပၚ မွာ ယံုၾကည္မႈ က်ဆင္းလာလို႔ရွိရင္ အဲဒီရဲ႕ သက္ေရာက္မႈက အစိုးရ အေပၚမွာေရာ၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို ေမာင္းႏွင္ေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ အေပၚမွာေရာ ျပည္သူလူထုရဲ႕ ယံုၾကည္မႈက က်ဆင္းသြားႏိုင္တယ္။ ဒီလို အင္အားသံုးတဲ့ နည္းနဲ႔ ေျဖ ရွင္းတာက တစ္ဖက္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုေရာ အၾကပ္ေတြ႕ေစမယ့္ အေနအထားကို တြန္းပို႔လိုက္တဲ့ သေဘာရွိ တယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေစ့စပ္ျငိွႏိႈင္းေျဖရွင္းတဲ့ဘက္ကို သြားေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဒီလိုပံုစံမ်ိဳး တစ္ဖက္က အင္အားသံုးျပီး ေျဖရွင္းလိုက္တယ္ ဆိုတာဟာ ေရရွည္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကိုလည္း ေကာင္းတဲ့ စံနမူနာလို႔ ေျပာလို႔ မရဘူး။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ႔ အဲဒီေဒသကို ေရာက္သြားတဲ့အခါ ေတာ္ေတာ္ကို အခက္အခဲျဖစ္တဲ့  အေနအထားကို ေရာက္သြားျပီးေတာ့ မူလေျပာေနတဲ့ လမ္းေၾကာင္းေတြနဲ႕ေတာင္မွ မလံုေလာက္တဲ့ အေနအထားလို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုဟာက ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးကို အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစတဲ့ အျပဳ အမူတစ္ခု ျဖစ္သြားတယ္လို႔ သံုးသပ္ႏိုင္တယ္" (ႏိုင္ငံေရးေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားေနသူ ေဒါက္တာ ရန္မ်ိဳးသိမ္း) "ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ကေတာ့ ဒီကိစၥတစ္ခုလံုးကုိ လံုး၀ရႈတ္ခ် ကန္႔ကြက္တယ္ဗ်။ ဒီလို လုပ္နည္း လုပ္ငန္ေတြက ဒီမိုကေရစီ အစဥ္အလာ က်င့္သံုးေနသူေတြနဲ႔ လံုး၀ကို ဆန္႔က်င္ဘက္ပဲ။ ေခတ္ေဟာင္း စနစ္ေဟာင္း လူေဟာင္း မူေဟာင္းေတြရဲ႕ အရိပ္အေငြ႕ေတြ လက္ရာေတြက ေပၚလြင္ေနေသးတယ္ဆိုတာပဲ။ ဒီကိစၥမွာ အေရးယူတဲ့ဘက္က လြန္တယ္ဆိုတာကို ၀န္ ခ်ေတာင္းပန္သင့္တယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ အျမင္မွာ။ ျပီးေတာ့မွ စီးပြားေရးအရ ႏိႈင္းယွဥ္ျပီးေတာ့ သေဘာေပါက္တဲ့အထိ ရွင္းလင္းျပသရလိမ့္မယ္။ ေတာင္းပန္ရမယ္။ စီးပြားေရးအရ ဂုဏ္သိကၡာကို ရွင္းလင္းျပသရလိမ့္မယ္။ ဖမ္းဆီးထားသူေတြ ကို ျပန္လႊတ္ေပးရလိမ့္မယ္။ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ ေျပလည္မႈေပါ့ဗ်ာ။ ဒဏ္ရာကေတာ့ ျဖစ္သြားျပီ။ အနာျပန္မျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးရလိမ့္မယ္။ ဒီကိစၥက အလြန္အရုပ္ဆိုး အက်ည္းတန္ျပီးေတာ့ အျမန္အဖတ္ဆယ္ဖို႔ လိုတယ္ ဗ်ာ။ မေန႔ကပဲ ညေနပိုင္းမွာ ဧရာ၀တီ သတင္းဌာနက ေမးတယ္။ ေမးတဲ့အခါမွာ ကၽြန္ေတာ္က ေျပာတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ေလး ခ်က္ ေျပာျပေပးလိုက္တယ္။ ပထမအခ်က္အေနနဲ႔က အစိုးရက ဒီကိစၥမွာ ကိုယ္ေယာင္ ေဖ်ာက္လိုက္ရမယ္။ သူတို႔ရဲ႕ အရိပ္ အယာင္ေတာင္မွ မျမင္ေစနဲ႔ေတာ့လို႔။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီတင္းမာမႈေတြက သူ႔ဟာသူ ေလ်ာ့က်သြားလိမ့္မယ္ေလ။ အဲဒီ သေဘာတရားကို ကၽြန္ေတာ္ ေျပာခ်င္တယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္အေနနဲ႔ ကေတာ့အဲဒီ ေနာက္မွာမွ ဆႏၵျပသူေတြကို ရိုး သားတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္း ကိုယ္က ေျပာျပရမယ္။ လုပ္ျပရမယ္ေလ။ ဆႏၵျပတယ္ဆိုတာကလည္း ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားအတြက္ ဘာညာ သြားျပီးေတာ့ လက္ညိဳးထိုးျပလို႔ မရဘူးဗ်။ လူေတြက အပင္ပန္းခံျပီးေတာ့ ဒီမွာ လာရပ္ေနၾကတယ္။ ကာ ေနၾကတယ္ဆိုတာဟာ သူတို႔ရဲ႕ တစ္ဖက္ကေန ပင္ပန္း ဆင္းရဲခံမႈကိုေလ လူသားခ်င္းစာနာတဲ့ ပံုစံမ်ိဳးနဲ႔ ခံယူျပီးေတာ့ ျပသ ျပီးေတာ့ ရိုးသားမႈကို ျပရမယ္ေလ။ ျပီးေတာ့မွ ေဆြးေဆြးေႏြးေႏြး ေျပာဆိုရမယ္။ အဲဒီအခါမွာပဲ ေျဖာင္းျဖေျပာဆိုရမယ္။ ေျဖာင္းျဖမႈဆိုတဲ့အခါမွာ လုပ္ခဲ့တာက ျပီးတဲ့ ေတာင္ႏွစ္ေတာင္ေတာင္မွ တူးျပီးသြားျပီ။ ဒီေတာင္က်မွ ဒီမိုကေရစီေခတ္နဲ႔ ပတ္သက္လာျပီ။ ပတ္သက္လာတဲ့ အခ်ိန္ဆိုေပမဲ့လည္း အရင္တုန္းက ဥေရာပနဲ႔ အေမရိကားစတဲ့ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြက ျမန္မာျပည္ စီးပြားေရးကို ေရာက္မလာေသးဘူး။ အဲဒီအခါမွာ တရုတ္က သူ႔ရဲ႕ ျပိဳင္ဘက္ေတြလို႔ ေခၚရမဲ့ အိႏၵိယတို႔ စင္ကာ ပူတို႔ထက္ပိုျပီး အျမင့္ဆံုးေစ်း ေပးထားျပီးသားေတြ။ စီးပြားေရးလုပ္တယ္ဆိုတဲ့ ေနရာမွာ ဒဏ္ေၾကး၊ ေလ်ာ္ေၾကးဆိုတာ ရွိ တယ္ေလ။ တရုတ္လက္ကေနျပီးေတာ့ အေနာက္ဘက္ႏိုင္ငံက ကုမၸဏီကို ေပးမယ္။ ခုနေျပာတဲ့ ဒဏ္ေၾကး၊ ေလ်ာ္ေၾကး ေတြနဲ႔ ေပါင္းလိုက္လို႔ရွိရင္ အေနာက္ကလည္း ဒီအလုပ္ကို ၀င္လုပ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဒီအခ်က္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔က ရွင္းျပရမယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္အေနနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ စီးပြားေရးပညာမွာ Depletion Theory ဆိုတာ ရွိတယ္။ ကုန္ဆံုးသြား တဲ့ သယံဇာတေတြကို ခ်ိဳင့္၀ွမ္းၾကီးျဖစ္သြားတယ္ ထားဦးဗ်ာ။ အဲဒီေကာင္ကို သာယာလွပတဲ့ Tourist Resort ျဖစ္ေအာင္  ပံုမွန္၀င္ေငြရတဲ့ေနရာ ျဖစ္ေအာင္ ျပင္ေပးရမယ္ဆိုတာ ကုမၸဏီကို စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ရတယ္ဗ်။ အဲဒီလို စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ျပီးမွ အမ်ိဳးသား သယံဇာတပစၥည္းကို ထုတ္လုပ္ဖို႔ ေရာင္းခ်ဖို႔ ခြင့္ျပဳရတယ္ဗ်။ အဲဒီအဆင့္ေတြ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လုပ္ပါမယ္ဆိုတဲ့စကား ေျပာျပီးတဲ့အခါမွ ျပည္သူလူထု နားလည္ သေဘာေပါက္ေအာင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ အေပးအယူက ျပည္သူ႔အက်ိဳးကို ၾကည့္ ထားပါတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္မ်ိဳး ေပၚလြင္ေအာင္ ေျပာရမွာဗ်။ ကၽြန္ေတာ္ အဲဒီအခ်က္ေလးေတြကို ေျပာေနဆိုေနရင္း တန္း လန္းကေန ညဘက္ ဒီလိုလုပ္ခ်လိုက္တာ မေကာင္းဘူးဗ်။ အရာရာမွ လက္နက္နဲ႔ ေျဖရွင္းမယ္ဆိုတာမ်ိဳးက အခုခ်ိန္ထိ ရွိေနတုန္းပဲ ဆိုတဲ့ သေဘာပဲ" (လသာျမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးၾကည္ျမင့္) " ကြ်န္ေတာ္တို႔ မူဝါဒက အၾကမ္းဖက္ ေျဖရွင္းမ ဆိုရင္ ဘယ္ေျဖရွင္းမႈမွ သေဘာမတူဘူးဗ်ာ။ ေနာက္တစ္ခုက ဘာလဲ ဆိုေတာ့ အသြင္ ကူးေျပာင္းေရး ကာလမွာ ပိုျပီးေတာ့ သတိထားရမယ္။ ပိုျပီးေတာ့ သတိထားရမယ္ ဆိုတာက ကြ်န္ေတာ္ တို႔ ျပည္သူနဲ႔ အစိုးရ ၾကားမွာ ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ေနတဲ့ ကာလျဖစ္တယ္။ အဲဒီကာလ ျဖစ္ေနတဲ့ အတြက္ စိတ္ ရွည္မႈကို အတက္ႏိုင္ဆံုး ျဖစ္ရင္လည္း အစိုးရဘက္က ျဖစ္ရလိမ့္မယ္။ ယေန႔ ျပည္သူ႔လူထုက ကြ်န္ေတာ္ ျမင္တာက ေတာ့ လႊတ္ေတာ္မွာ ျပ႒ာန္းထားတဲ့ ဆႏၵျပမႈ ဥပေဒနဲ႔ မကိုက္ညီဘူးလို႔ ေျပာမယ္ဆိုလို႔ ရွိရင္လည္း ေျပာလို႔ရပါ တယ္။ သို႔ ေသာ္လည္း ဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႕က အေလ့အက်င့္ မရွိေသးတာရယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ဘာလဲဆို ေတာ့ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခံစားေနရတဲ့ ခံစားခ်က္ကို သူတို႔က လက္ရွိျဖစ္ ေပၚလာတဲ့ ပြင့္လင္းလာတယ္လို႔ ေျပာတဲ့ အစိုးရ လက္ထက္မွာ ေဖာ္ထုတ္တာ။ ျပီးေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ ပြင္းလင္းလာတယ္လို႔ ေျပာတဲ့ ဒီမိုကေရစီ အစိုးရလို႔ ေျပာတဲ့ အရပ္သား အစိုးရ အရပ္သား လႊတ္ေတာ္ေပါ့။ အရပ္သား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေပါ့ဗ်ာ။ လႊတ္ေတာ္နဲ႔ အစိုးရေပၚလာျပီ ဆိုေတာ့ သူတို႔က အားကိုးတာ။ ကြ်န္ေတာ္ ျမင္တာကေတာ့ သူတို႔ဟာ အစိုးရကို ကန္႔လန္႔တိုက္ေနတာ ဆန္႔က်င္ ေနတာ စသည့္ ျဖင့္ အဲဒီ သေဘာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲနဲ႔ အားကိုးေနတာ။ သူတို႔ ရဲ႕ျဖစ္စဥ္ေတြကို တင္ျပေနတာ။ အားကိုးျပီးေတာ့ ျဖစ္စဥ္ေတြ ကို တင္ျပတဲ့ အခါမွာ လႊတ္ေတာ္က ယေန႔ျပ႒ာန္းထားတဲ့ တည္ဆဲ ဥပေဒေပါ့ဗ်ာ။ ဆႏၵျပမႈ ဥပေဒမ်ားနဲ႔ လြဲေခ်ာ္ေကာင္းလြဲ ေခ်ာ္ႏိုင္တယ္။ ဒါကို အစိုးရ စိတ္ရွည္သင့္တယ္လို႔ ထင္တယ္။ အခုလို ေျဖရွင္းမႈဟာ အၾကမ္းဖက္ေျဖရွင္းတဲ့ ပံုစံ တစ္ရပ္ ျဖစ္တယ္ ဆိုလို႔ ရွိရင္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔မွာ ဒီလိုေျဖရွင္းမႈေတြ ရွိေနတုန္းပဲလား ဆိုတာကို ေတြးရင္းနဲ႔ စိတ္မေကာင္း စရာေတာ့ ေကာင္းတယ္။ တိုင္းျပည္ေရွ႕ေရးအတြက္ေတာ့ တစ္ကယ္ ရင္ေလးစရာ ေကာင္းတယ္" (ကိုဂ်င္မီ၊ ၈၈မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသားအဖြဲ႕) "လက္ပန္းေတာင္း ေၾကးနီေတာင္အေရးကို ႐ုပ္သံသတင္းတြင္ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေ၀လြင္  ကိုယ္တိုင္ရွင္းလင္းခ်က္မ်ား ကို ၾကား လိုက္ရ ပါသည္။ ရွင္းလင္းခ်က္အတိုင္းဆိုလွ်င္ မည္သည့္ ျပႆနာမွ် မရွိဆိုသည့္ သေဘာသက္ ေရာက္ပါသည္။ ထို႔ျပင္ နားလည္မိသည္က (၁)ထိုစီမံကိန္းသည္တ႐ုတ္ႏွင့္ ပူးေပါင္း လုပ္ကိုင္ျခင္း ျဖစ္ၿပီး မ်က္ႏွာမပ်က္လိုေၾကာင္း (၂) တပ္မေတာ္ သားစစ္သည္မ်ားႏွင့္ မိသားစုမ်ား ခံစားပိုင္ခြင့္အက်ဳိးအတြက္ ဖက္စပ္လုပ္ကိုင္ေနသည့္ လုပ္ငန္း တစ္ခု ျဖစ္ေၾကာင္း နားလည္မိသည္။ အမွန္ေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲတြင္ စစ္သားအက်ဳိးႏွင့္ အရပ္သားအက်ဳိးတို႔ ထိပ္တိုက္ ေတြ႔ဆံုျခင္း ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီး အေနျဖင့္ အရပ္သား (ျပည္သူ) မ်ား၏အက်ဳိးကိုၾကည့္မလား၊ တပ္မေတာ္ သားတို႔၏ အက်ဳိးကိုၾကည့္ၿပီး စီမံကိန္းကို ခြင့္ျပဳမလား ေစာင့္ၾကည့္ရမည္ ျဖစ္သည္။ လက္ပန္းေတာင္းႏွင့္ ေၾကးနီေတာင္ တို႔တြင္ ဆႏၵျပေနသူမ်ားကို အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြင္းေၾကာင္း ၾကားရသည့္ အတြက္ စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိပါသည္။ ဒီမိုကေရစီ အေရး တစ္ဖက္က ေႂကြးေၾကာ္ေနၿပီး စစ္အာဏာရွင္တို႔၏ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းနည္းကို ဆက္လက္က်င့္သံုးေနဆဲျဖစ္ျခင္းကို လက္ခံႏိုင္စရာ အေၾကာင္းမရွိပါ။ ထို႔ျပင္ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ ထိုျပႆနာျဖစ္ေနသည့္ ေနရာသို႔ သြားေရာက္ ေလ့လာမည္ကို သိလ်က္ႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ မလာမီ ႀကိဳတင္ ရွင္းလင္း ႏွိမ္နင္း လိုက္ျခင္း ကလည္း စဥ္းစားစရာျဖစ္ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ့္ အျမင္ကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းပံုကို ေစာင့္ၾကည့္ သင့္သည္ဟုထင္ပါသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မလာမီ ဤသို႔ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္လိုက္ျခင္းက (၁) ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို မယံုၾကည္ေသာေၾကာင့္လား (၂) ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုင္တြယ္မႈေၾကာင့္ ျပႆနာ အားလံုး ေျပလည္သြားမည္ကို စိုးရိမ္ေသာ ေၾကာင့္လား (၃) ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေၾကာင့္ သပိတ္ေမွာက္ေနေသာ အဖြဲ႔မ်ား ျပန္သြားၾကၿပီး အေျခအေနက ေအးခ်မ္းသြားလွ်င္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အေနအထား ပိုမိုျမင့္တက္ သြားမည္ ကို စိုးရိမ္ေသာ ေၾကာင့္လားဟု စဥ္းစားစရာျဖစ္ပါသည္။ တ႐ုတ္ႏွင့္ယခုျဖစ္ေနေသာ ျပႆနာမ်ားသည္ လက္ရွိ အစိုးရလက္ထက္တြင္ သေဘာတူညီၿပီး လုပ္ေဆာင္ ထားခ်က္တစ္ခုမွ် မဟုတ္ပါ။ စစ္တပ္အုပ္စိုးစဥ္ကာလ စစ္ေခါင္း ေဆာင္မ်ားႏွင့္ တ႐ုတ္တို႔ သေဘာတူပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားသာျဖစ္ပါသည္။ ျမစ္ဆံုကိစၥတြင္ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္က သူ႔သမၼတ သက္တမ္းကာလ အတြင္း ဤစီမံခ်က္ကို ဆက္မလုပ္ပါဟု ေရွာင္လႊဲခဲ့ပါသည္။ ေနာက္အစိုးရ ေနာက္သမၼတလက္ထက္သို႔ လမ္းေၾကာင္းလႊဲခ်လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္လက္ရွိ လက္ပန္းေတာင္း ေၾကးနီေတာင္ ကိစၥကို လည္း ယခုမွ ျပည္သူေတြက သိၾကရျခင္းျဖစ္သည္။ ေခတ္ အဆက္ဆက္ မည္သူ႔အက်ဳိးအတြက္ လုပ္ေဆာင ေနေၾကာင္း ျပည္သူေတြသိေသာ္လည္း ယခုလိုမေဖာ္ထုတ္၀ံ့ သျဖင့္ ၿငိမ္ခံခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ လႊတ္ေတာ္ထဲတြင္  ရွင္းလင္းခ်က္မ်ားသည္ ျပည္သူကို တင္ျပျခင္း၊ ေျဖရွင္းျခင္းထက္ စိန္ေခၚျခင္း အသြင္ေဆာင္ ေနပါသည္။ ထို႔ျပင္ ေနာက္ထပ္ ၀န္ႀကီးတစ္ဦးကလည္း တ႐ုတ္မ်ားေက်းဇူးရွိသည္ဆိုသည့္ စကားကို ေျပာသြား ေၾကာင္း ၾကားသိရသျဖင့္ စိတ္မခ်မ္းသာျဖစ္မိသည္။ အမွန္ေတာ့ “ဆန္ေပးလို႔ ေဆးရ” သည့္ ဆိုသည့္အတိုင္း အသြား အျပန္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိခဲ့ေသာေၾကာင့္သာ ေပးသူကလည္းေပး၊ ယူသူကလည္းယူ သေဘာတူၾကည္ျဖဴေနခ်ိန္တြင္ အသံမၾကားရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ ယခင္စစ္အစိုးရလက္ထက္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား၊ စာခ်ဳပ္မ်ား၊ အေပးအယူမ်ား မည္မွ် ရွိေသးေၾကာင္း ပြင့္လင္းစြာ မသိႏိုင္ေသးပါ။ လက္ပန္းေတာင္း ေၾကနီေတာင္ ကိစၥမ်ားတြင္လည္း ယခင္က တည္းက ပြင့္လင္းၿပီး ထင္သာျမင္သာရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္မည္ဆိုလွ်င္ ဤမွ် ျပႆနာ ႀကီးမည္ဟု မထင္ပါ။ အစုိးရအေနျဖင့္ တ႐ုတ္ကို အကာအကြယ္ေပးၿပီး၊ ျပည္သူကို ဖိႏွိပ္ေရးအသြင္ေရာက္သြားဆိုလွ်င္ အစိုးရအေပၚတြင္သာမက တ႐ုတ္အေပၚတြင္ပါ ျပည္သူတို႔ နာၾကည္းမုန္းတီးသြားႏိုင္ပါလိမ့္မည္" (ဦးတင္ညြန္႔၊ ႏိုင္ငံေရးေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားေနသူ) "ဒီဟာက သူတို႔ ႏိုင္ငံေရး ကစားကြက္ေပါ့ဗ်ာ။ အဲတာၾကီးကို ေဖာ္ဖို႔ ေကာင္း၊ မေကာင္းဆိုတာ ရွိေသးတယ္ေလ။ အမွန္က ေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ မလာခင္ ကန္တဲ့သေဘာပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္ နားလည္တဲ့ ကစားကြက္ကေတာ့ အဲတာပဲ။ ေယ ဘုယ်အားျဖင့္ေတာ့ ႏိုင္ငံေရး သေဘာထားေတြကို ကၽြန္ေတာ္ ေျပာေလ့ ေျပာထ မရွိလဘူး။  ျဖစ္ စဥ္အေပၚမွာ ေျပာရင္ ႏိုင္ငံေရး သေဘာထား ေျပာရေတာ့မယ္။ ကၽြန္ေတာ္က သိပ္မေျပာခ်င္ဘူး" (စာေရးဆရာ ေမာင္မိုးသူ) "အရင္လို လုပ္ခ်င္တိုင္း လုပ္လို႔ မရဘူးဗ်။ အခုျဖိဳခြင္းမႈမွာ ဘယ္သူ တာ၀န္ခံျပီး လုပ္သလဲေပါ့။ တာ၀န္ခံျပီးလုပ္တဲ့လူက တာ၀န္ခံျပီး ရွင္းရမွာပဲ။ ေနာက္ပိုင္းျဖစ္လာမယ့္ ကိစၥေတြကို။ အရင္ စစ္အစိုးရလက္ထက္တုန္းကလို ဆႏၵျပမႈျဖစ္လာျပီဆို ဒီလို အင္အားသံုးျဖိဳခြင္းတာကို အဲေလာက္ လြယ္လြယ္ကူကူ လုပ္လို႔မရဘူး။ အဲတာကို သူတို႔ နားမလည္တာ ျဖစ္လိမ့္ မယ္။ အခုရွင္းျပီးတဲ့ကိစၥကို တာ၀န္ရွိတဲ့လူက တာ၀န္ခံျပီး ရွင္းရမယ္။ သူတို႔လုပ္ခဲ့တာကို သတင္းထုတ္ျပန္ရမယ္။ ဘာေၾကာင့္ ဘာေၾကာင့္ဆိုတာ သတင္းထုတ္ျပန္ရမယ္။ သတင္းထုတ္ျပန္ျပီးတဲ့ အခါမွာလည္း ထပ္ျပီးေတာ့ မေက်နပ္တဲ့ သူေတြ တိုင္တန္းတဲ့သူေတြ ရွိလာရင္ တကယ္တာ၀န္ယူျပီး လုပ္တဲ့လူက တာ၀န္ခံျပီး ရွင္းရမွာပဲ။ တာ၀န္ယူျပီးလုပ္တဲ့သူ က  တစ္ခုခုျပန္ေပးဆပ္ရလိမ့္မယ္" (ဘေလာ့ဂါ ေနဘုန္းလတ္) " ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံမွာ ဒီလို ေျဖရွင္းလို႔ မရပါဘူး။ လူတိုင္း ကိုယ့္ရဲ႕ဆႏၵကို ထုတ္ေဖာ္ခြင့္ရွိပါတယ္။ ဒါကေတာ့ အေျခခံ ေျပာတာပါ။ ဦး ပိုင္ဆိုတာ ဘယ္သူေတြနဲ႔ပဲ ဖြဲ႕စည္း ထားထား သူက ကုမၸဏီပါပဲ။ ကုမၸဏီနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားသား အက်ိဳးစီးပြား ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက သယံဇာတ ေတြကို အက်ိဳးမဲ့ ဘာေၾကာင့္ ဒီလို ဖ်က္ဆီးမွာလဲ။ မူလပိုင္ရွင္ျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံသားေတြက ဆႏၵေဖာ္ထုတ္တာ ကို ႏိုင္ငံသားေတြ ထမင္းေကြ်းထား တဲ့ ႏိုင္ငံ့ဝန္ထမ္းကပဲ ဒီလို ေျဖရွင္းတာဟာ ထမင္းေကြ်းတဲ့ လက္ကို ျပန္ကိုက္တာပါပဲ။ ဒီလို ပစ္မိန္႔ကို ဘယ္သူေပးတာလဲဆိုတာကို ေဖာ္ ထုတ္ရမယ္။ အခု ေဆး႐ံုမွာ ေရာက္ ေနၾကၿပီ လို႔ သိရတယ္။ ဒီလို ေျဖ ရွင္းပံုမ်ိဳးဟာ လံုးဝမျဖစ္သင့္ပါဘူး။ အဓိကကေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ကာခ်င္လို႔ ေရးဆြဲ ထားတဲ့ ၂၀ဝ၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေၾကာင့္ ျဖစ္ေနတာပါ။ ဒီဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒကို လံုးဝဖ်က္သိမ္းၿပီး ျပည္ သူေတြ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ထားတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ေရးဆြဲတဲ့ ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းက် ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒသာ ျဖစ္သင့္ပါတယ္" (ဦးစိုးညြန္႔၊ ဥကၠ႒၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ ငွက္ႏွင့္ သဘာ ဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးအသင္း) " ဒီေျဖရွင္းပံုက သိပ္ အ႐ုပ္ဆိုး တာေပါ့ဗ်ာ။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမယ္ ေျပာၿပီး ဒီလိုျဖစ္တာဟာ အေျပာ တစ္ျခား အလုပ္ တစ္ျခားျဖစ္ေနတယ္။ အခု ဘုန္းႀကီးေတာင္ ေဆး႐ံုပို႔ရတယ္ ဆိုေတာ့ ေတာ္ေတာ္ကို မျဖစ္သင့္တာပဲ။ အ မ်ား ႀကီး စိတ္မေကာင္းဘူး။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ကေတာ့ လံုးဝ မေလွ်ာ့ဘူး။ ကိုယ္တတ္ႏိုုင္တဲ့ ဘက္ကေန ပါဝင္ သြားမယ္။ ကြ်န္ေတာ္ ေတာင္ အသက္ ၈၀ ေက်ာ္ျဖစ္လို႔ပဲ၊ ႏို႔မို႔ဆို ကြ်န္ေတာ ကိုယ္တိုင္ လိုက္သြားတယ္။ ဆႏၵျပတဲ့သူေတြနဲ႔ အတူပါ ဝင္လိုက္မယ္။ ေသနတ္နဲ႔လည္း ပစ္ခ်င္ပစ္၊ အေသခံပစ္လိုက္ခ်င္တယ္" (ဦးအုန္း၊ ဒုတိယဥကၠ႒၊ FREDA) "သပိတ္စခန္း ဖြင့္ၿပီး ဆႏၵျပတဲ့သူေတြက ၾကမ္းရမ္းၿပီး လြန္လြန္က်ဴးက်ဴး ျဖစ္ေနလို႔ အခုလို အင္အား သံုးတယ္ ဆိုရင္ ေတာ့ တစ္မ်ိဳး ေပါ့။ အခုလို သပိတ္စခန္း ဖြင့္ၿပီး ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ဆႏၵထုတ္ေဖာ္တာေလာက္ ကိုေတာ့ အင္အားသံုး ၿဖိဳခြင္းစရာ မလိုဘူးလို႕ ျမင္ပါ တယ္။ ၿဖိဳခြင္းတဲ့ ေနရာမွာ လူေတြရဲ႕ အသားအေရကိုပါ ေလာင္ကြ်မ္းေစတဲ့ လက္နက္မ်ိဳး ပါ သံုးတယ္ ဆိုရင္ေတာ့ လြန္သြားၿပီ။ ဒီလို လုပ္လိုက္တာက ႀကီးမားတဲ့ ပဋိပကၡအသြင္ကို ေဆာင္သြားေစႏိုင္တယ္။ ဒါဆို ရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံအတြက္ မေကာင္းတဲ့၊ မလိုလား အပ္တဲ့ အေျခအေနကို လုပ္ေဆာင္သလို ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။ ဒီလိုေတာ့ မျဖိဳ ခြင္းသင့္ဘူး" (ဦး၀င္းၾကိဳင္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံငါးလုပ္ငန္းအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး) " ဒီကိစၥက အလြန္ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္စရာေကာင္းတယ္။ ဒီလိုနည္းနဲ႔ ျပႆနာ ေျဖရွင္းရင္ မေျပလည္ ႏိုင္ဘူး။ အရင္ ေခတ္စနစ္မွာ လုပ္ခဲ့တဲ့ ေခ်မႈန္းနည္း အတိုင္းပဲ လုပ္ေနတာပဲ။ အဲဒီလို ေျဖရွင္းလို႔ ျပႆနာ ေျပလည္ သြားတာမွ မဟုတ္ တာပဲ။ ေဆြးေႏြး ညိႈႏိုင္းရမယ္။ ျပည္သူလူထုရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကိုလည္း ၾကည့္ေပးသင့္တယ္။ ဦးပိုင္က ေတာ္ေတာ္ လက္ဝါး ႀကီး အုပ္တာေတြ မ်ားတယ္။ ဒီလိုကိစၥေတြဆိုတာ ေဆြးေႏြး ညိႈႏိုင္းၿပီးမွာပဲ ေျဖရွင္းသင့္ပါတယ္။ အခုလို ျဖိဳခြဲတာအတြက္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ရံႈ႕ခ်ပါတယ္" (ကိုသက္ဦး၊ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္းမ်ား အဖြဲ႕) "အစိုးရ အေနနဲ႔ ညိႈႏိုင္းမႈေတြ လုပ္မယ္လို႔ ယူဆခဲ့တယ္။ ဒီႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကိုလည္း အကာအကြယ္ ေပးမယ္ လို႔ ေမ်ာ္လင့္ခဲ့ တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီေန႔ လက္ပံေတာင္းေတာင္ ကိစၥကို အၾကမ္းဖက္ ျဖိဳခြဲခဲ့တယ္။ ညိႈႏိုင္းမႈေတြမလုပ္ပဲ အရင္ေခတ္ေဟာင္း ကအတိုင္း အၾကမ္းဖက္မႈေတြျပဳလုပ္လာတာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အနာဂတ္အတြက္ စိုးရိမ္စရာေကာင္းတယ္။ အၾကမ္းဖက္ျဖိဳခြဲတဲ့ ကိစၥကို လံုးဝ ကန္႔ကြက္ရံႈခ်တယ္" (ကိုေဌးၾကြယ္၊ ၈၈မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသားအဖြဲ႕) "မီးေလာင္ဗံုး သံုးတဲ့အတြက္ အမိန္႔ေပးတဲ့ လူေတြ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ လိပ္ျပာသန္႔ရဲ႕လားလို႔ အရင္ ေမးခ်င္တယ္။ ျဖစ္လာ သမွ် အေရးကိစၥေတြ အားလံုးကို အၾကမ္းဖက္ ေျဖရွင္းမယ္ဆိုရင္ ဘာျဖစ္လို႔ စစ္ ယူနီေဖာင္းကို ခြ်တ္လိုက္တာလဲ။ ျပည္သူကေတာ့ အျမဲတမ္း ေဆြးေႏြး ညွိႏိႈင္းတာကို လိုခ်င္တယ္။ မညွိႏိႈင္းခ်င္လို႔ ဆႏၵျပတာ မဟုတ္ဘူး။ ညွိႏိႈင္းခြင့္မရလို႔ ဆႏၵျပၾကတာ ျဖစ္တယ္။ မညွိႏိႈင္း ခ်င္တာက စစ္အစိုးရလို႔ပဲ ကြ်န္ေတာ္ ယူဆပါတယ္။ ျပညသူေတြ၊ ေဒသခံေတြရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကို ေစာင့္ေရွာက္ပါ၊ ဦးပိုင္နဲ႔ ဝမ္ေပါင္ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကို ကာကြယ္ေနတာ လက္မခံပါဘူး။ ကန္႔ကြက္ပါတယ္" (ဦး၀င္းခ်ိဳ) "ဘယ္လိုေန႔မ်ိဳးမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္လို အၾကမ္းဖက္မႈကို မဆို ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ပါတယ္။ ေစ့စပ္ ညွိႏိုင္းရမယ္။ ဘာ ေၾကာင့္ ဆႏၵျပေနၾကတာလည္း၊ တဘက္ကလည္း ဘာေၾကာင့္ ဆႏၵမျပေစခ်င္တာလဲ။ ေၾကေၾကလည္လည္ ေဆြးေႏြး ညွိႏိႈင္း ရမယ္။ ျပည္သူေတြရဲ႕ ေရရွည္ အက်ိဳးကိုလည္း ၾကည့္သင့္ပါတယ္" (ကိုေက်ာ္ေထြး၊ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ျမိဳ႕နယ္ေကာ္မတီ၀င္) "ဥပေဒနဲ႔ အေရးယူလို႔ ရတယ္ဆိုေပမယ့္ အခုလို အၾကမ္းဖက္ ၿဖိဳခြင္းတယ္ ဆိုတာမ်ိဳးက လံုးဝမျဖစ္ သင့္ေတာ့တဲ့ အေျခ အေနပါ။ ဒီလို လုပ္လိုက္ျခင္းအားျဖင့္ ဘယ္ေခတ္ ဘယ္အေျခအေနကို ျပန္ေရာက္သြားသလဲ ဆိုတာ စဥ္းစားစရာပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ကေတာ့ မျဖစ္သင့္ ဘူးလို႔ယူဆပါတယ္” (ဒါရိုက္တာဝိုင္း) "လက္ပံေတာင္းေတာင္ စီမံကိန္း ဆိုတာ တ႐ုတ္ကဝမ္ေပါင္ ကုမၸဏီနဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္က ဦးပိုင္ကုမၸဏီ ႏွစ္ခုၾကား ဘယ္တုန္းက သေဘာတူထား မွန္းမသိတဲ့ ဟာတစ္ခုေပါ့ေလ။ ဘာမွ အရွည္ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္စဥ္းစားခ်င့္ ခ်ိန္ႏိုင္တဲ့ ဦးေႏွာက္ မရွိၾကတဲ့သူေတြ အလုပ္လုပ္ထားတယ္ ဆိုတာ ေပၚတာေပါ့ေလ။ ဘာလို႔လဲ ဆိုေတာ့ ဒီစီမံကိန္းေၾကာင့္ အဲဒီနား ဝန္းက်င္ေက်းရြာေတြမွာ ေနထိုင္တဲ့ သာမန္ ျပည္သူလူထုေတြ အပါအဝင္ သာသနာဆိုင္ရာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ေက်ာင္းေတြ အကုန္ ေျပာင္း ေရႊ႕ၾကရတယ္။ ဒါကို ျပည္သူေတြက ဝိုင္းၿပီး ကန္႔ကြက္ ဆႏၵျပၾကတယ္။ သပိတ္စခန္း ေျခာက္ခု ဖြင့္ထား တယ္။ ဟိုေန႔က သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္တစ္ခု ထြက္လာတယ္။ အဲဒီသပိတ္စခန္း ေျခာက္ခုကေန ခ်က္ခ်င္းဖယ္ေပးရမယ္ ဆိုၿပီး ေတာ့။ ႏိုင္ငံေတာ္ အဆင့္ ေကာ္မရွင္ တစ္ရပ္ ဖြဲ႕စည္းၿပီး စစ္ေဆးလို႔ရဖို႔အတြက္ သပိတ္စခန္းက ဖယ္ေပးရမယ္၊ အဲဒီ သပိတ္စခန္းဖယ္ေပးၿပီး ဝမ္ေပါင္ ကုမၸဏီက ပံုမွန္အတိုင္း လုပ္ငန္း လည္ပတ္ႏိုင္ပါမွ အဖြဲ႕က စစ္ေဆးလို႔ ရမယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔  သပိတ္စခန္းေတြကို အၾကမ္းဖက္ ႏွိမ္နင္းမႈေတြလုပ္တယ္။ မနက္ သံုးနာရီ ခြဲေလာက္လို႔ ကြ်န္ေတာ္ တို႔သတင္းရ ပါတယ္။ ဒီအတြက္ သံဃာေတာ္ေတြ၊  ျပည္သူလူထုေတြ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရတယ္။ မ်က္ရည္ယိုဗံုးနဲ႔ ပစ္တယ္ လို႔ ေျပာေပမယ့္ မ်က္ရည္ယိုဗံုးဆိုတာ မီးေလာင္စရာ အေၾကာင္းမရွိဘဲနဲ႔ မီးထေလာင္ တယ္ေပါ့ေလ။ ဒီလို လြဲမွားတဲ့စီမံ ကိန္းတစ္ခုကို ျပည္သူလူထုကို အၾကမ္းဖက္တဲ့ နည္းနဲ႔ ေျဖရွင္းတာဟာ ေျဖရွင္းျခင္းတစ္ခု ျဖစ္မယ္လို႔ မယံုၾကည္ဘူး။ ဒီလို အၾကမ္းဖက္ တစ္ဖက္သတ္ လက္နက္အားကိုးနဲ႔ သံဃာနဲ႔ျပည္သူလူထုကို ႏွိမ္နင္းတယ္ဆိုတာ ဒီမိုကေရစီအစိုး ရရဲ႕ လုပ္ထံုး လုပ္နည္းထဲမွာ ပါမွာမဟုတ္ ဘူးေလ။ ေတာ္ေတာ္ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ရသလို ေတာ္ေတာ္ စိတ္အေႏွာင့္အ ယွက္ ျဖစ္ရပါတယ္။ ဘယ္လို အစိုးရမ်ိဳးလဲ ဆိုတာကိုလည္း စဥ္းစားရတာ ေပါ့ေလ။ နဂိုကတည္းကလည္း အယံု အၾကည္ ရွိခဲ့တာမ်ိဳး မဟုတ္ဘူးေလ။ ၂၀ဝ၈ တုန္းကလည္းကြ်န္ ေတာ္ေရာ၊ မိသားစုပါမဲမေပးခဲ့သလို ၂၀၁၀ မွာလည္း မဲမေပး ခဲ့ၾကပါဘူး။ ဒါကို အမ်ားျပည္သူ ေထာက္ခံတဲ့ အေျခ ခံဥပေဒ၊ အမ်ားျပည္သူ ေရြးခ်ယ္တင္ ေျမႇာက္တဲ့ အစိုးရပါဆိုၿပီး တက္လာ တယ္။ ဒီလို တက္လာၿပီဆိုလည္း ဒီမိုကေရစီစနစ္နဲ႔ အညီစည္းကမ္းက် နစြာ၊ တရားနည္းလမ္း မွ်တစြာ အုပ္ ခ်ဳပ္တယ္ ဆိုရင္ေတာ့လည္း တစ္မ်ိဳးေပါ့ေလ။ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ နည္းလမ္းက မမွန္ကန္တဲ့ အခါက်ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ကို စိတ္အေႏွာင့္ အယွက္ ျဖစ္မိပါတယ္" (ဒါရိုက္တာ မင္းထင္ကိုကိုၾကီး) "ဒီလက္ပံေတာင္းေတာင္ စီမံကိန္းက အရင္အစိုးရ လက္ထက္က စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့တာ။ အခုက ဒီမိုကေရစီ လက္ထက္ဆိုေတာ့ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိဖို႔လိုတယ္။ ဒီစီမံကိန္းက ႏိုင္ငံေတာ္ အတြက္လား၊ ျပည္သူလူထု အတြက္လား၊ တ႐ုတ္ အတြက္လားဆိုတာကို အမ်ားျပည္သူ သိရွိ နားလည္ေအာင္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း အစိုးရက ျပန္ေျဖရွင္းျပ သင့္တယ္။ အဓိကက ရီဗ်ဴးျပန္ လုပ္ဖို႔ပဲ။ နစ္နာတဲ့ေဒသခံျပည္သူ ေတြ၊ အစိုးရနဲ႔ တ႐ုတ္ကုမၸဏီ သံုးဦးသံုးဘက္ ေသခ်ာ ညႇိႏိႈင္းသင့္တယ္။ အစိုးရဘက္ကလည္း စာ ခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ၿပီး သားဆိုေပမယ့္ ဒါကို ျပန္ညႇိႏိႈင္းလို႔မရဘူးလား။ ေဒသခံေတြကို အခုထက္ စိတ္ေက်နပ္ေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ ဘူးလား။ ျပႆနာေျဖရွင္းတဲ့ နည္းလမ္းမွာ အၾကမ္း ဖက္တဲ့ ေျဖရွင္းနည္းကို အစိုးရေရာ  လူထုကပါမလုပ္သင့္ဘူး။ အခု ေလာက္အထိ ျဖစ္ခဲ့တာ ကို စိတ္မေကာင္းဘူး။ နည္းလမ္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိတာကို၊ ဥပမာ တ႐ုတ္ ကုမၸဏီဆီက သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိခိုက္မႈ အတြက္ အခြန္ ေကာက္လို႔ ရတယ္။ ေဒသခံေတြရဲ႕ လူမႈစီပြား ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ ေထာက္ပံေပးလို႔ရ တယ္။ အခုလို အေျခအေနမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ခဲ့တာေၾကာင့္ အစိုးရ အေနနဲ႔ တာဝန္ႀကီးသြားၿပီ။ ႏိုင္ငံတကာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြကလည္းေစာင့္ ၾကည့္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အၾကမ္းဖက္ မေျဖရွင္း သင့္ဘူး။ ျပည္သူေတြဘက္ကလည္း ထစ္ခနဲရွိ လမ္းေပၚထြက္တာမ်ိဳး မျဖစ္သင့္ဘူး။ အဓိက အခ်က္ျဖစ္တဲ့ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိဘဲ စီမံကိန္း စတင္ခဲ့တာနဲ႔ ေဒသခံ ေတြရဲ႕ အက်ိဳးစီပြားပါဝင္မႈ နည္းခဲ့ တာကိုျပန္သံုးသင့္တယ္" (ဦးသန္းလြင္ ကေမၻာဇဘဏ္ ဒုဥကၠ႒၊ အမ်ိဳးသား လူမႈေရးႏွင့္ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳး ေရးအၾကံေပးေကာင္စီအဖြဲ႕ဝင္) " အခုကိစၥမွာ တကယ္တမ္းနစ္ နာသူက ေဒသခံေတြပါ။ အစိုးရေရာ တ႐ုတ္ကုမၸဏီေရာ ေဒသခံေတြရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြား အတြက္ ျပန္စဥ္းစား သင့္တယ္။ ဒီလက္ပံေတာင္းေတာင္ စီမံကိန္းက ဘယ္သူ႕အက်ိဳး စီးပြားအတြက္လဲ။ ဒီစီမံကိန္းမွာ ေဒသခံေတြရဲ႕ အက်ိဳး စီးပြားပါဝင္မႈ  ရွိမွ ေဒသခံေတြရဲ႕လိုက္ေလ်ာမႈကို ရမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္အစိုးရအေနနဲ႔ ဒီစီမံကိန္းကို ျပန္ၿပီးစဥ္းစားသံုး သပ္သင့္တယ္။ စီမံကိန္း ကို ေရွ႕ ဆက္ၿပီးေျမာက္ေအာင္ လုပ္ခ်င္တယ္ ဆိုရင္ အစိုးရ၊ တ႐ုတ္ကုမၸဏီနဲ႔ ေဒသခံေတြ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း မ်က္ခ်င္းဆိုင္ ေျဖရွင္း ဖို႔လိုတယ္။ စီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အခ်က္အလက္ ေတြ အကုန္လံုး အမ်ားျပည္သူကို ထုတ္ျပန္ေပးသင့္တယ္။ လူထု အျမင္ရွင္း မွ ပါဝင္မႈ ရွိမွ စီမံကိန္း ေတြေအာင္ျမင္မွာပါ။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ အမ်ားႀကီးဝင္လာဖို႔ရွိ တဲ့အခ်ိန္မွာ၊ ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဒါကို သင္ခန္းစာယူရမွာပါ။ အစိုးရအေနနဲ႔ ေျခလွမ္းမွားဖို႔မသင့္ဘူး။ လူထုဘက္က ဘာကိစၥမဆို လမ္းေပၚထြက္ ဆႏၵျပတာမ်ိဳးကလည္း အစိုးရကို အက်ပ္႐ိုက္ေစပါတယ္။ ေနာင္ စီမံကိန္းေတြလုပ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ အစိုးရအေနနဲ႔ ပြင့္လင္း ျမင္သာမႈရွိဖို႔နဲ႔ စီမံကိန္းမွာေဒသခံ ေတြရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြား ပါဝင္မႈရွိဖို႔ ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္သြားရမွာပါ" (ပါေမာကၡေဒၚလွျမင့္) "ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ အၾကမ္းနည္း သံုးၿပီး ျဖိဳခြင္းတာမ်ိဳးကိုလံုးဝ သေဘာမတူဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက  ကြ်န္ေတာ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္   တို႔ေျပာတဲ့ စကားကိုသ ေဘာတူပါ တယ္။ ဘယ္ကိစၥပဲျဖစ္ျဖစ္ ဆႏၵျပ သပိတ္ေမွာက္တဲ့နည္းနဲ႔ပဲေျဖရွင္းလို႔ မရပါ ဘူး။ တခ်ိဳ႔ဟာေတြမွာ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရး ပ်က္ျပားမယ့္ ဟာမ်ိဳးေတြ၊ လူႀကီး လူေကာင္းဆန္ဆန္ စာ ခ်ဳပ္စာတမ္းခ်ဳပ္ ဆိုထားတဲ့ ကိစၥမ်ိဳး ေတြဟာ ကေလးကစားသလိုမ်ိဳး ဖ်က္ပစ္လို႔မရဘူးဆိုတာ ကြ်န္ေတာ္ နားလည္ပါတယ္။ဒါေပမယ့္ ဆႏၵ ျပတာကိုလည္း ဆႏၵျပတဲ့သူေတြမွာ လည္း သေဘာမတူေၾကာင္းဆႏၵျပ ခြင့္ရွိပါတယ္။သူတို႔မွာ ႏိုင္ငံသား  အခြင့္အေရး အျပည့္ အဝရွိပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ဆႏၵျပတာကိုေရာ   ဆႏၵျပတဲ့သူေတြကို ဆႏၵမျပဖို႔ေျပာ တာကိုေရာ အစိုးရအေနနဲ႔ဒီစီမံကိန္း ဖ်က္လို႔ မရတာကိုေရာ ကြ်န္ေတာ္က သေဘာတူျခင္း၊ မတူျခင္းကို အသာထား၊ ဒီလို ဒီမိုကေရစီ အသြင္ေျပာင္း ကာလမ်ိဳးမွာ ဒီလိုရက္ရက္ စက္စက္ ဘာမွခုခံတာမ်ိဳးမလုပ္တဲ့ ၿငိမ္းၿငိမ္း ခ်မ္းခ်မ္းဆႏၵျပေနတဲ့ သံဃာေတာ္ ေတြနဲ႔ ေဒသခံေတြကို ဒီလိုနည္း လမ္းနဲ႔ၿဖိဳခြင္းတာကို ကြ်န္ေတာ္လံုးဝ ျပတ္ျပတ္သားသား ဆန္႔က်င္ပါ တယ္။ ကန္႔ကြက္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံ တကာမွာလည္း ဆႏၵျပတဲ့ အဓိက ႐ုဏ္းႏွိမ္ နင္းတာ နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သတ္မွတ္ထားတဲ့ အဆင့္လိုက္ ရွိပါတယ္။ ဒီအဆင့္ေတြကို ကြ်န္ေတာ္  ေျပာျပစရာ လိုမယ္ မထင္ပါဘူး။ အ စိုးရ အေနနဲ႔ကလည္း ႏွစ္ရက္တိုင္ တိုင္ သတိေပးထားတယ္လို႔ သိရပါ တယ္။ သို႔ေသာ္ ဒီေလာက္အခ်ိန္ မေတာ္ႀကီးမွာမွလုပ္ဖို႔လိုမလား၊ ဒီ လိုမ်ိဳးအဓိက႐ုဏ္းၿဖိဳခြင္းဖို႔လက္နက္ သံုးတဲ့သူေတြကေရာ ေသခ်ာစနစ္ တက်ေလ့က်င့္ထားတဲ့သူေတြေရာ ဟုတ္ရဲ႕လား၊ ရဲတပ္ဖြဲ႕ ယူနီေဖာင္း ဝတ္ေပးထားတယ္ ဆိုေပမယ့္ တကယ္ေရာ ရဲတပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြ ဟုတ္ရဲ႔လား ကြ်န္ေတာ္တို႔မွာ ဒီလိုမ်ိဳးေမးစရာ ေတြအမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ ေနာက္  တစ္ခုက ဒီေလာက္ႀကီး ဘာေၾကာင့္ လြန္လြန္ကြ်ံကြ်ံ လုပ္ရတာလဲ။ ရခိုင္  မွာျဖစ္တဲ့ အဓိက႐ုဏ္း ကိစၥေတြမွာ ေတာင္ အင္မတန္ ေအးေအးေဆးေဆး တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္စိတ္ရွည္ လက္ရွည္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ရဲ တပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြ ဟာ ဒီကိစၥမွာဘာျဖစ္လို႔ ဒီေလာက္ အထိ စိတ္လိုက္မာန္ပါလုပ္ၾကတာ လဲ ဒီလိုေမးခြန္းေတြရွိပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကလည္း တ႐ုတ္ျပည္ သူ႔သမၼတ ႏိုင္ငံ ကုမၸဏီ တစ္ခုေနာက္ကြယ္က ပါေနျခင္းေၾကာင့္လား ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းမ်ိဳးကိုလည္း အစိုးရဘက္ ကေျဖဖို႔ အသင့္ရွိဖို႔လိုပါလိမ့္မယ္။ အဓိကကေတာ့ ၿခံဳၿပီး ေျပာရရင္ ဆႏၵျပတဲ့ အေၾကာင္းအရာကို သေဘာတူျခင္း မတူျခင္းကို ကြ်န္ေတာ္ေျပာစ ရာမလိုဘူး။ ဘယ္ကိစၥမဆိုဆႏၵျပ တဲ့နည္း သပိတ္ေမွာက္ တဲ့နည္းနဲ႔ ေျဖ ရွင္းလို႔မရပါဘူး။ ဒါကိုလည္းျပည္ ူသူလူထုကလက္ခံလာေအာင္ စိတ္ ရွည္လက္ရွည္နဲ႔ရွင္းျပဖို႔ အစိုးရမွာ တာဝန္ရွိပါတယ္။ စိတ္လိုက္မာန္ပါ နဲ႔ နာသအငသညေူပ သြားရွင္းျပလို႔မရဘူး။ ႏွစ္ဘက္စလံုးမွာ ကြ်န္ေတာ္ သေဘာတူျခင္း မတူျခင္း ဆိုတာမ်ိဳးထက္ အဓိကေျပာခ်င္တာက ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ဆႏၵျပတာမ်ိဳးကို ဒီလို အၾကမ္းနည္း သံုးၿပီးၿဖိဳခြင္းတာမ်ိဳးကို ကြ်န္ေတာ္လံုးဝလံုးဝ သေဘာမတူပါဘူး" (ဦးေက်ာ္မင္းေဆြ၊ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ The Voice Weekly ဂ်ာနယ္) "ဒါက လံုးဝမျဖစ္သင့္တဲ့ လုပ္ရပ္တစ္ခုျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာခ်င္ တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အဓိက႐ုဏ္းကို ၿဖိဳခြင္းတဲ့ ေနရာမွာ နည္းလမ္းမ်ိဳးစံုရွိတဲ့ အထဲမွာ ဒီနည္း လမ္းမွာ သံုးစြဲတဲ့ လက္နက္ဟာ အင္မတန္မွ ျပင္းထန္ လြန္းတဲ့ လက္နက္တစ္ခု ျဖစ္တယ္။ မီးေလာင္ဗုံး ဆိုတာဟာ အဓိက႐ုဏ္း ႏွိမ္နင္းတဲ့သမိုင္းမွာ တစ္ခါမွ မႀကံဳခဲ့ဘူးတဲ့ လက္နက္ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ တစ္ခါက်ေတာ့ သံဃာေတာ္ေတြ အိပ္ေမာက်ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ သံဃာ ေတာ္ေတြကို အလစ္အငိုက္ တိုက္ခိုက္တဲ့ သေဘာမ်ိဳး ျဖစ္တဲ့အတြက္ ခ်ံဳခိုတိုက္ပြဲလို႔ သံဃာေတာ္ေတြ ဘက္က ေျပာေနၾကတာလည္း ၾကားရတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒါဟာ ရက္စက္စြာ ႏွိမ္နင္းမႈျဖစ္ၿပီးေတာ့ ႏွိမ္နင္းမႈေၾကာင့္ ငါးသိန္းအင္အား ရွိတဲ့ ျမန္မာတစ္ျပည္လံုးက သံဃာ ေတာ္ေတြရဲ႕ ေဒါသကို ပိုပိုႀကီး ထြားလာေအာင္ ဆြလိုက္သလို ျဖစ္လို႔  ႏွစ္ဖက္စလံုး အက်ိဳးမရွိတဲ့နည္းလမ္း ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာခ်င္တယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဗကသကလည္း ေအးခ်မ္းစြာ ေျဖရွင္းပါ။ ေအးေအး ေဆးေဆး ညႇိႏိႈင္းတဲ့ ပံုစံနဲ႔ ေျဖရွင္းပါ။ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကို တတ္ႏိုင္သမွ် လိုက္ေလ်ာပါ ဆိုတာ ေၾကညာခ်က္ သေဘာထား ေပးထားတာ ရွိတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ဆန္႔က်င္ၿပီး အခုလို လုပ္လိုက္တာကိုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔က ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ႐ံႈ႕ခ်ပါတယ္"(ေက်ာ္ကိုကို၊ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢ ဥကၠ႒) "ကြ်န္ေတာ္တို ႔ကေတာ့ ဒီလို အၾကမ္းဖက္မႈကို လက္မခံဘူး။ တာဝန္ရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြက အၾကမ္း ဖက္တာေတြ လုပ္လာတယ္ ဆိုရင္ သူတို႔ေျပာတဲ့ လမ္းေၾကာင္းဟာ သံ သယျဖစ္စရာေတြ ျဖစ္လာ လိမ့္မယ္။ ေတြ႕ဆံုေျဖရွင္း အေျဖရွာဖို႔ ႀကိဳးစား ေနၾကတာပဲေလ။ ဒီလို ၿဖိဳခြင္းတယ္ ဆိုတာ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ မလုပ္သင့္တဲ့ ကာလေပါ့ဗ်ာ။ မညီမွ်မႈရဲ႕ အေျဖရွာမႈကို ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးကို ႀကိဳးစားခြင့္ မေပးဘဲ ေျဖရွင္းတဲ့ သေဘာေပါ့။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ကေတာ့ ဒါကို ကန္႔ကြက္ ပါတယ္။ ဒီကိစၥက ၂၀ဝ၇ ပံုစံမ်ိဳးျဖစ္ေနတယ္။ ဒီကိစၥမွာ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ ဦးပိုင္ဆိုတာ ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႔ ဘာမွ မပတ္သက္ဘူးေလ။  ဒီကိစၥမွာ ႏိုင္ငံေတာ္မွာ အက်ိဳးရွိ တာလား။ တရုတ္ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြား ကို ဦးတည္တာလားဆိုတာ ကြ်န္ ေတာ္တို႔ ျပန္သံုးသပ္ရမွာေပါ့။ တ႐ုတ္ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ေနရာေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားမွာရွိပါတယ္" (ေဒါက္တာ ေအးေမာင္၊ ရခိုင္အမ်ိဳးသား တိုးတက္ေရးပါတီ ဥကၠ႒) "႐ုပ္ပ်က္ ဆင္းပ်က္ ကိုင္တြယ္မႈ ကိစၥလို႔ ျမင္ပါတယ္။ ဒီလို ကိုင္တြယ္တာဟာ ရက္စက္ရာ ေရာက္လြန္းတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူေတြကို အကာ အကြယ္မေပးဘဲနဲ႔ တ႐ုတ္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြကို အကာအကြယ္ေပး ေနတာကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ႐ံႈ႕ခ် ပါတယ္" (ကိုငယ္ပီး၊ ခ်င္းအမ်ိဳးသားပါတီ အတြင္းေရးမွဴး) EMG