ၿမိဳ႕ေတာ္ရန္ကုန္ျပန္လည္အသက္၀င္ေတာ့မလား

ဓာတ္ပုံ- ေဂ်ေမာင္ေမာင္ (အမရပူရ)

ေရးသားသူ- မိုးညိဳ၊ ေဆြမြန္

အဂၤလိပ္အစုိးရက အကြက္ခ်ပ်ဳိး ေထာင္ခဲ့ေသာ ယေန႔ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ေတာ္မွာ ႏွစ္ေပါင္းႏွစ္ရာေက်ာ္ ၾကာျမင့္ေနၿပီျဖစ္ၿပီး ၿပီးခဲ့သည့္ တပ္မေတာ္အစုိးရကာလတစ္ေလွ်ာက္လုံး ၿမဳိ႕ေတာ္၏အဂၤါရပ္မွာ တျဖည္းျဖည္း ယုိယြင္းပ်က္စီးမႈမ်ားႏွင့္ ပုံရိပ္မွာ ေမွးမွိန္လာခဲ့ရသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ယခုအရပ္သား အစုိးရလက္ထက္တြင္ ၿမဳိ႕ေတာ္ႀကီးကို ျပန္လည္အဆင့္ျမႇင့္မြမ္းမံရန္ ၀ါရင့္ဗိသုကာပညာရွင္မ်ား၏ လက္သုိ႔ ျပန္လည္အပ္ႏွံလုိက္ၿပီး ႏုိင္ငံတကာအကူအညီမ်ားျဖင့္ စီးပြားေရးၿမဳိ႕ေတာ္ ရန္ကုန္၏အနာဂတ္မွာ ျပန္လည္အသက္၀င္လာဖြယ္ရွိသည္။

ၿမိဳ႕ေတာ္တြင္း စံမမီေတာ့သည့္ အေဆာက္အအံုမ်ား ျပည့္စံုလံုေလာက္မႈ အားနည္းေနသည့္ လမ္း၊ ေရ၊ မီးစနစ္အစရွိေသာ ေခတ္မမီေတာ့သည့္ လူမႈစီးပြားေရးရပ္၀န္းႀကီး တစ္ခုလံုးကို ျပန္လည္အဆင့္ျမႇင့္ရန္ အစိုးရႏွင့္ပညာရွင္မ်ား ပူးေပါင္းၿပီး ျပန္လည္
အသက္သြင္းရန္ ႀကိဳးပမ္းေနၿပီျဖစ္သည္။

၂၀၀၆ခုႏွစ္ မတ္လ ၂၇ရက္ တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ၿမဳိ႕ေတာ္အျဖစ္ ေနျပည္ေတာ္ကိုေျပာင္းလဲသတ္မွတ္ၿပီးေနာက္ ယင္းၿမဳိ႕တြင္ အေျခခံ အေဆာက္အအုံေကာင္းႀကီးမ်ား၊ လမ္း၊ ေရ၊ မီးစနစ္အစရွိေသာ က႑ေပါင္းေျမာက္ျမားစြာအတြက္ အစုိးရက ေဒၚလာသန္း
ေပါင္းေျမာက္ျမားစြာ အကုန္က်ခံ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ စီးပြားေရးၿမဳိ႕ေတာ္အျဖစ္ က်န္ရွိခဲ့ေသာ ရန္ကုန္ျပဳျပင္ျပင္ဆင္
ေရးမွာ အစုိးရ၏ လ်စ္လ်ဴ႐ႈျခင္းကုိ မ်ားစြာခံခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။ ေနျပည္ေတာ္၏ ခမ္းနားမႈမ်ားက ေက်ာ္ၾကားေသာ္လည္း ႏုိင္ငံတစ္၀န္းရွိ ျပည္သူအမ်ားစု၏ ရင္ထဲတြင္ ရန္ကုန္မွာ အဓိကၿမဳိ႕ေတာ္ႀကီးအျဖစ္သာ မွတ္ယူလက္ခံေနၾကဆဲျဖစ္သည္။

ရန္ကုန္တြင္သက္တမ္းလြန္ ေဟာင္းႏြမ္းဘတ္စ္ကားအုိမ်ား၊ သစ္သားဇလီဖားတုံးမ်ားေပၚက မီးခုိးတလူလူျဖင့္ အခ်ိန္မမွန္
တတ္သည့္ သက္တမ္းၾကာ ၿမဳိ႕ပတ္ရထားမ်ားကို ေန႔စဥ္သြားလာအသုံးျပဳေနရဆဲျဖစ္သည္။

ၿမဳိ႕ေတာ္ရန္ကုန္မွာ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံမ်ား၊ ၿမဳိ႕ေတာ္မ်ားအလယ္တြင္ မ်ားစြာေနာက္က်က်န္ေနခဲ့ျခင္းလည္းျဖစ္သည္။ စီမံခန္႔ခြဲမႈအလြဲမ်ားၾကား ၿမဳိ႕ေတာ္ရန္ကုန္က ပစ္စလက္ခတ္အေနျဖင့္ က်န္ေနရစ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်ေနထုိင္သူ မ်ားျပားလာမႈ၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းအမ်ားစု တည္ရွိလာမႈ၊ ႏွစ္စဥ္အိမ္ရာလုိအပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ျပည့္
ႏွက္ေနသည့္ စီးပြားေရးၿမဳိ႕ေတာ္မွာ ပညာရွင္မ်ားအတြက္ ခ်က္ခ်င္းေျဖရွင္းရန္ ခက္ခဲေနသည့္ ပုစာၦတစ္ပုဒ္ျဖစ္ေနသည္။

“ရန္ကုန္မွာ အေျခခံအေဆာက္အအံု ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ျပန္ၿပီးအဆင့္ျမႇင့္တင္သင့္ ၊ မြမ္းမံသင့္ေနၿပီ။ ၿမဳိ႕ေတာ္အတြက္
အမ်ားစုကုိ စည္ပင္ကလုပ္ေနတာပဲ ေတြ႕ေနရတယ္။ တျခားသက္ဆုိင္ရာဌာနေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းရင္ပုိေကာင္းလာလိမ့္မယ္” ဟု ၿမဳိ႕ရြာ
ႏွင့္ အုိးအိမ္ဖြံ႕ၿဖဳိးမႈဦးစီးဌာနမွ အၿငိမ္းစားၫႊန္ၾကားေရးမွဴးတစ္ဦး ကသုံးသပ္သည္။

ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ႀကီး (WHO) က ေထာက္ျပထားသည့္ ေရအရည္အေသြး အားနည္းလာျခင္း၊ အေဆာက္အအံုမ်ား စနစ္တက်တည္ေဆာက္မႈမရွိျခင္း၊ လွ်ပ္စစ္မီးအခက္အခဲမ်ားႏွင့္ ႀကဳံေတြ႕ေနရသည့္ စီးပြားေရးၿမဳိ႕ေတာ္ရန္ကုန္မွာ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံလုိသူမ်ားကို အဓိကလက္တြန္႔ေစသည့္ အခ်က္တစ္ခ်က္ျဖစ္ႏုိင္သည္ဟု ကုန္သည္/စက္မႈအသင္းခ်ဳပ္မွ အသင္း၀င္တစ္ဦးကေျပာသည္။

လက္တေလာ ေျဖရွင္းရန္အလြယ္ကူဆုံးျပႆနာျဖစ္သည့္ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕၏ ယာဥ္ေၾကာစနစ္မွာ ျပန္လည္ျပဳျပင္ရန္ မ်ားစြာလုိအပ္ေနေသးသည္ဟု ၿမဳိ႕ျပႏွင့္ ဗိသုကာဆုိင္ရာ ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္ ဦး၀င္းျမင့္က ေျပာသည္။

“ကားေတြအရမ္းတင္သြင္းလာတယ္ဆုိၿပီး လမ္းပိတ္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကတယ္။ အမွန္ေတာ့ ဆြဲထားတဲ့ ယာဥ္လမ္းေၾကာစနစ္ကုိက မွားေနတာ။ ၿမဳိ႕ထဲက လမ္းေတြမွာဆုိရင္ ႏွစ္လမ္းေမာင္းလုပ္လုိ႔ရတဲ့ လမ္းေတြကုိ တစ္လမ္းေမာင္း လုပ္ထားတာေတြက ခရီးသြားျပည္သူေတြအတြက္ အခ်ိန္ကုိ အမ်ားႀကီးကုန္ေစတယ္” ဟု ၎ကဆုိသည္။

သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရး က႑တြင္ လူအမ်ားစုမွာ ဘတ္စ္ကားကုိသာ အဓိက အသုံးျပဳေနရေသာေၾကာင့္ ယင္းေနရာမ်ားတြင္ အဆင့္အတန္းျမင့္ျမင့္အခ်ိန္မွန္မွန္ေျပးဆြဲႏုိင္သည့္ ၿမဳိ႕ပတ္ရထားမ်ားကို အသုံးျပဳႏုိင္မွသာ အဆင္ေျပသြားႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၿမဳိ႕ျပႏွင့္ဗိသုကာဆုိင္ရာကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္ ေဒါက္တာေက်ာ္လတ္က သုံးသပ္သည္။

ပညာရွင္အမ်ားစု၏ သုံးသပ္ခ်က္မ်ားအရ စီးပြားေရးၿမဳိ႕ေတာ္ရန္ကုန္မွာ ယခင္က ေတာင္ဘက္မွ ေျမာက္ဘက္သုိ႔ သြယ္တန္းသြားလာေနသည့္ စနစ္ထက္ အရပ္မ်က္ႏွာအားလုံးသုိ႔ ခ်ဲ႕ထြင္သြားလာႏုိင္မည့္ စနစ္ကပုိ၍ အသုံး၀င္ႏုိင္မည္ ျဖစ္သည္ဟုလည္း မွတ္ခ်က္ေပးၾကသည္။

ရန္ကုန္၏ သမုိင္းစာမ်က္ႏွာကုိ ျပန္လွန္လွ်င္ ကုန္းေဘာင္ေခတ္တြင္ အေလာင္းမင္းတရားႀကီးက လူဦးေရတစ္ရာေက်ာ္ျဖင့္ ဆိပ္ကမ္းၿမဳိ႕ငယ္ေလးအျဖစ္ ရည္ရြယ္ကာ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ၁၈၅၃ ကုိလုိနီေခတ္တြင္ လူဦးေရ သုံးေသာင္းေျခာက္
ေထာင္အတြက္ ရည္ရြယ္ကာ ၿမဳိ႕ဧရိယာကုိ ဗုိလ္တေထာင္ဆိပ္ကမ္းမွ ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္အထိ ေထာင့္မွန္ပုံစံေျမကြက္အျဖစ္ စတင္တုိးခ်ဲ႕ခဲ့သည္ဟု ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ေတာ္ စည္ပင္သာယာေရး ေကာ္မတီ၏ ေျမပုံအေထာက္အထားမ်ားအရ သိရသည္။

ေခတ္အဆက္ဆက္ၿမဳိ႕၏ ဧရိယာကုိ ပုံစံအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ တုိးခ်ဲ႕ခဲ့ရာမွ ယခုအစုိးရသစ္လက္ထက္တြင္ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ေတာ္စည္ပင္
သာယာေရးေကာ္မတီႏွင့္ ဂ်ပန္အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးေအဂ်င္စီ (JICA) တုိ႔ပူးေပါင္း၍ ၿမဳိ႕ဧရိယာကို ထပ္မံ ခ်ဲ႕ထြင္ေတာ့မည္ျဖစ္သည္။

JICA ၏လတ္တေလာ အဆုိျပဳခ်က္မ်ားအရ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕တစ္ဖက္ကမ္း ဒလ၊ တြံေတြး၊ သန္လ်င္အပါအ၀င္ ေျမာက္ပုိင္းခ႐ုိင္ၿမဳိ႕ နယ္မ်ားျဖစ္သည့္ ေမွာ္ဘီ၊ တုိက္ႀကီး၊ ေထာက္ၾကန္႔ၿမဳိ႕နယ္မ်ားကို တုိးခ်ဲ႕ရန္ စီစဥ္ထားေၾကာင္း ၿမဳိ႕ျပႏွင့္ ေျမယာဌာနမွဴး ဦးတုိးေအာင္က ေျပာသည္။ တုိးခ်ဲ႕မည့္ ေျမဧရိယာမ်ားတြင္ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕၏ အဓိကလုိအပ္ေနေသာ အိမ္ရာစီမံကိန္းမ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္သြားရန္ စီစဥ္ေနမႈမ်ား ရွိေနေသာ္လည္း တစ္ႏွစ္လွ်င္ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕တြင္ အိမ္ရာအခန္းေပါင္း သုံးေသာင္းေက်ာ္ လုိအပ္ေနၿပီး လက္ရွိတြင္ အိမ္ရာအခန္းေပါင္း တစ္ေသာင္းေက်ာ္သာ ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္ေသးေၾကာင္း ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ေတာ္ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီက ထုတ္ျပန္ထားသည္။

ၿမဳိ႕တြင္းပုိင္း၌ ေျမေနရာလြတ္မ်ား ရွားပါးလာသည္ႏွင့္အတူ အိမ္ရာစီမံကိန္းအမ်ားစုကုိ ၿမဳိ႕ျပင္ေနရာမ်ားတြင္ တည္ေဆာက္ရန္ လ်ာထားသကဲ့သုိ႔ ဆူးေလဗဟုိျပဳ စီးပြားေရးအခ်က္အခ်ာနယ္ေျမမွာလည္း တစ္ေန႔ထက္တစ္ေန႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ထပ္မံအေျခခ်လုပ္ကုိင္ႏုိင္ရန္ က်ပ္တည္းမႈမ်ားလာသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ မဟာရန္ကုန္ၿမဳိ႕ျပ ဖြံ႕ၿဖဳိးေရးစီမံကိန္း၏ ေရးဆြဲအႀကံျပဳခ်က္အရ မရမ္းကုန္းၿမဳိ႕နယ္အတြင္းရွိ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ေတာ္ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီပုိင္ ေျမေနရာမ်ားတြင္ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕တြင္းပုိင္းကဲ့သုိ႔ ဒုတိ ယစီးပြားေရးအခ်က္ အခ်ာနယ္ေျမအျဖစ္ ျပဳလုပ္ရန္စီစဥ္ထားၾကသည္။

ရန္ကုန္ၿမဳိ႕၏ အေျခခံလုိအပ္ခ်က္မ်ားအနက္မွ ေရႏွင့္ လွ်ပ္စစ္မီး ျပႆနာမွာလည္း ၿမဳိ႕ျပေနလူထုအတြက္ ႏွစ္စဥ္ရင္ဆုိင္ႀကဳံေတြ႕
ေနရသည့္ အခက္အခဲတစ္ခုလည္း ျဖစ္သည္။

ေလွာ္ကား၊ ဂ်ဳိးျဖဴ၊ ဖူးႀကီးေရေလွာင္ကန္ႀကီးမ်ားမွ ေရသြယ္ပုိက္လုိင္းႀကီးမ်ားသည္ သက္တမ္းအားျဖင့္ ရွည္ၾကာလာၿပီျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ယုိယြင္းေနမႈမ်ားရွိရာ ေရေပးေ၀လုိေသာ ေနရာသုိ႔ မေရာက္မီပင္ ေလလြင့္ဆုံး႐ႈံးမႈမ်ားႏွင့္ ႏွစ္စဥ္ႀကဳံေတြ႕ေနရသည္ဟု ပညာရွင္မ်ားက ေ၀ဖန္ေျပာၾကားသည္။

ႏွစ္စဥ္ေႏြကာလတြင္ လွ်ပ္စစ္မီး အခက္အခဲႏွင့္ ႀကဳံေတြ႕ေနရၿမဲျဖစ္သည့္ စီးပြားေရးၿမဳိ႕ေတာ္ ရန္ကုန္၌ ယခုႏွစ္တြင္ လွ်ပ္စစ္တာဘုိင္ႀကီးမ်ားကို ျပည္ပမွ မွာယူတင္သြင္းလာေသာ္လည္း စီးပြားေရးလုပ္ငန္းအမ်ားစုတြင္ လက္ရွိတုိင္ လွ်ပ္စစ္မီးလုံေလာက္စြာ မရရွိမႈ၊ ဆင္ေျခဖုံးရပ္ကြက္မ်ားတြင္ မၾကာခဏ လွ်ပ္စစ္မီးျပတ္ေတာက္ေနမႈမ်ားကလည္း ေျဖရွင္း
ရန္ခက္ခဲေနေသးသည္။

ပညာရွင္မ်ား၏ အဆုိအရ ၂၀၄၀ တြင္ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕၌ ယခုလက္ရွိ လူဦးေရေျခာက္သန္းေက်ာ္မွ ဆယ္သန္းေက်ာ္အထိ တုိးပြားလာႏုိင္ဖြယ္ ရွိေသာေၾကာင့္ အေျခခံအေဆာက္အအုံမ်ားျဖစ္သည့္ လမ္း၊ တံတား၊ လွ်ပ္စစ္၊ ေရ၊ မိလႅာ၊အိမ္ရာစီမံကိန္းႏွင့္ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ နည္းစနစ္မွန္မွန္ အေကာင္းဆုံး စီမံခန္႔ခြဲမႈမ်ားျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မွသာအနာဂတ္တြင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ
ႏုိင္ငံမ်ားထဲက အဆင့္မီၿမဳိ႕ေတာ္တစ္ခုအျဖစ္ ေပၚထြက္လာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၿမဳိ႕ျပပညာရွင္မ်ားက သုံးသပ္ေျပာၾကားလုိက္သည္။

သုိ႔ေသာ္ အစိုးရအေျပာင္းအလဲ ႏွစ္ႏွစ္ေက်ာ္ကာလအတြင္း အနာတရေပါင္းေျမာက္ျမားစြာျဖင့္ ေဆး႐ုံမွ ဆင္းစလူနာတစ္ဦးကဲ့သုိ႔ နာလန္ထူရန္ ခက္ခဲေနဦးမည္လည္း ျဖစ္သည္။
7Day News