သမၼတအိုဘားမားနဲ႔ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးကလင္တန္တို႔ အေမရိကန္သံအမတ္ ေသဆံုးရမႈအေပၚ ျပစ္တင္ ႐ႈတ္ခ်ေၾကာင္း ေၾကညာစဥ္။ (၀၉-၁၂-၁၂)
အေမရိကန္ သံအမတ္ႀကီး J. Christopher Stevens နဲ႔ ၀န္ထမ္းသံုးဦး ေသဆုံးခဲ့တဲ့
လစ္ဗ်ားႏုိင္ငံ အေရွ႕ဘက္ Benghazi ၿမိဳ႕က တုိက္ခုိက္မႈဟာ အေမရိကန္
ဆန္႔က်င္သူေတြရဲ႕ ေဒါသထြက္ တုိက္ခုိက္မႈထက္ ႀကိဳတင္စီစဥ္ တုိက္ခုိက္မႈ
ျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ အစုိးရ တာ၀န္ရွိသူေတြက ေျပာပါတယ္။
အေမရိကန္ေကာင္စစ္၀န္႐ုံးကုိ အဂၤါေန႔ေႏွာင္းပုိင္းက လူစုလူေ၀းနဲ႔ ၀င္ေရာက္ စီးနင္းမႈေတြမွာ ဒုံးက်ည္ေရာ့ကက္ေတြ ကုိင္ေဆာင္ထားသူေတြနဲ႔အတူ လက္နက္ကုိင္ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္း စီစဥ္ ထားပုံရတယ္လုိ႔ ေျပာဆုိခဲ့ၾကတာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း အေမရိကန္မွာ စက္တင္ဘာ ၁၁ ရက္ အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခုိက္မႈေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ၁၁ ႏွစ္ျပည့္အခ်ိန္နဲ႔ တုိက္ဆုိင္ၿပီး တုိက္ခုိက္ခဲ့တာ ဟုတ္မဟုတ္ဆုိတာကုိ ေျပာဖုိ႔ကေတာ့ ေစာေသးတယ္လုိ႔လည္း ေျပာခဲ့ၾကတာပါ။
လစ္ဗ်ား အစုိးရ တာ၀န္ရွိသူေတြကေတာ့ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီးနဲ႔ ၀န္ထမ္းသံုုးဦးေသဆုံးခဲ့တဲ့ တုိက္ခုိက္မႈ ျဖစ္စဥ္အတြင္း လူအုပ္က ေကာင္စစ္၀န္႐ုံးကုိ စီးနင္းမီးတင္႐ႈိ႕ခဲ့ရာက အနီးအနား က ေဘးလြတ္ရာ အိမ္တအိမ္ကုိ တိမ္းေရွာင္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပုိင္းမွာ ေရာ့ကက္ေလာင္ခ်ာေတြနဲ႔ ပစ္ခတ္ခံခဲ့ရတာလုိ႔ ဆုိပါတယ္။ အေမရိကန္ တာ၀န္ရွိ သူေတြကေတာ့ ဒီျဖစ္စဥ္ကုိ အတည္ မျပဳေသးပါဘူး။
အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ေတြ အထြတ္အျမတ္ထားတဲ့ တမန္ေတာ္ မုိဟာမက္ကုိ ေစာ္ကားတယ္လုိ႔ဆုိတဲ့ အေပ်ာ္တမ္း ဗြီဒီယုိဇာတ္လမ္းတခုကို အေမရိကန္က ထုတ္လုပ္ခဲ့တယ္လုိ႔ စြပ္စဲြၿပီး ေဒါသထြက္ေနၾက တဲ့ ဆႏၵျပသူေတြ ေကာင္စစ္၀န္ ႐ုံးကုိ ပစ္ခတ္၊ မီး႐ႈိ႔တုိက္ခုိက္ခဲ့ၾကတာပါ။ ေသဆုံးသြားတဲ့ သံ အမတ္ႀကီး Stevens ဟာ အေမရိကန္ ၀ါရင့္သံတမန္ တဦးလည္းျဖစ္၊ ေဒသတြင္းမွာ အေတြ႔အႀကံဳ ႀကီးမားသူတဦးလည္း ျဖစ္ၿပီး ေမလကစလုိ႔ ထရီပုိလီၿမိဳ႕ေတာ္မွာ စတင္ တာ၀န္ယူခဲ့တာပါ။
သူအပါအ၀င္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံသားေလးေယာက္ သတ္ျဖတ္ခံရတဲ့အေပၚမွာ သမၼတ Barak Obama က အျပင္းအထန္ ႐ႈတ္ခ်ခဲ့ၿပီး တုိက္ခုိက္သူေတြကုိ လုိက္လံရွာေဖြၿပီး တရားဥပေဒ ေရွ႕ေမွာက္မွာ စီရင္မယ္လုိ႔လည္း ေျပာခဲ့တာပါ။ အိမ္ျဖဴေတာ္မွာ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္နဲ႔အတူ ဗုဒၶဟူးေန႔က ေျပာဆုိရာမွာေတာ့ ကမာၻတ၀ွန္းက အေမရိကန္သံ႐ုံးေတြမွာ လုံၿခံဳေရး တုိးျမႇင့္ဖုိ႔ ညႊန္ၾကားထားေၾကာင္းလည္း သမၼတက ေျပာသြားပါတယ္။
လစ္ဗ်ားႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ အေမရိကန္ သံတမန္ဆုိင္ရာ အေဆာက္အဦးေတြမွာ လုံၿခံဳေရး တုိးျမႇင့္ဖုိ႔ ကမ္းတပ္ မရိန္းစစ္သည္ ၅၀ ေစလႊတ္ခဲ့ေၾကာင္းလည္း အေမရိကန္ တာ၀န္ရွိသူေတြက ေျပာ ပါတယ္။ ၀န္ႀကီး ကလင္တန္ကေတာ့ ေသဆုံး သြားသူ သံအမတ္ႀကီး ဟာ လစ္ဗ်ားလူထုအတြက္ လြတ္လပ္တဲ့ တုိင္းျပည္တခု ထူေထာင္ဖုိ႔ အကူအညီေပးရင္း သူ႔အသက္အႏၱရာယ္ကုိ အထိခုိက္ခံ ခဲ့သူလုိ႔ ရည္ညြန္း ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။
ဒီတုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ အေမရိကန္နဲ႔လစ္ဗ်ား ဆက္ဆံေရးကုိ ထိခုိက္ခံမွာမဟုတ္သလုိ ဒီမုိကေရစီ တုိင္းျပည္အျဖစ္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကုိ မ်က္ႏွာလဲႊသြားမွာ မဟုတ္ဘူးလုိ႔လည္း ေျပာဆုိ သြားပါတယ္။
Tunisia ၿမိဳ႕ေတာ္မွာရွိတဲ့ အေမရိကန္သံ႐ုံး မွာ ဗုဒၶဟူးေန႔က ဆႏၵျပသူ ရာေပါင္း မ်ားစြာကုိ ရဲေတြက မ်က္ရည္ယုိဗုံးေတြနဲ႔ ပစ္ခတ္ လူစုခဲြခဲ့တာပါ။ အဂၤါေန႔က အီဂ်စ္ႏုိင္ငံ၊ ကုိင္႐ုိၿမိဳ႕မွာလည္း ဆႏၵျပ သူေတြက သံ႐ုံးကုိ ၀င္ေရာက္ စီးနင္းၿပီး အေမရိကန္ အလံကုိျဖဳတ္ခ်ခဲ့ၾကပါတယ္။
အေမရိကန္ေကာင္စစ္၀န္႐ုံးကုိ အဂၤါေန႔ေႏွာင္းပုိင္းက လူစုလူေ၀းနဲ႔ ၀င္ေရာက္ စီးနင္းမႈေတြမွာ ဒုံးက်ည္ေရာ့ကက္ေတြ ကုိင္ေဆာင္ထားသူေတြနဲ႔အတူ လက္နက္ကုိင္ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္း စီစဥ္ ထားပုံရတယ္လုိ႔ ေျပာဆုိခဲ့ၾကတာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း အေမရိကန္မွာ စက္တင္ဘာ ၁၁ ရက္ အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခုိက္မႈေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ၁၁ ႏွစ္ျပည့္အခ်ိန္နဲ႔ တုိက္ဆုိင္ၿပီး တုိက္ခုိက္ခဲ့တာ ဟုတ္မဟုတ္ဆုိတာကုိ ေျပာဖုိ႔ကေတာ့ ေစာေသးတယ္လုိ႔လည္း ေျပာခဲ့ၾကတာပါ။
လစ္ဗ်ား အစုိးရ တာ၀န္ရွိသူေတြကေတာ့ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီးနဲ႔ ၀န္ထမ္းသံုုးဦးေသဆုံးခဲ့တဲ့ တုိက္ခုိက္မႈ ျဖစ္စဥ္အတြင္း လူအုပ္က ေကာင္စစ္၀န္႐ုံးကုိ စီးနင္းမီးတင္႐ႈိ႕ခဲ့ရာက အနီးအနား က ေဘးလြတ္ရာ အိမ္တအိမ္ကုိ တိမ္းေရွာင္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပုိင္းမွာ ေရာ့ကက္ေလာင္ခ်ာေတြနဲ႔ ပစ္ခတ္ခံခဲ့ရတာလုိ႔ ဆုိပါတယ္။ အေမရိကန္ တာ၀န္ရွိ သူေတြကေတာ့ ဒီျဖစ္စဥ္ကုိ အတည္ မျပဳေသးပါဘူး။
အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ေတြ အထြတ္အျမတ္ထားတဲ့ တမန္ေတာ္ မုိဟာမက္ကုိ ေစာ္ကားတယ္လုိ႔ဆုိတဲ့ အေပ်ာ္တမ္း ဗြီဒီယုိဇာတ္လမ္းတခုကို အေမရိကန္က ထုတ္လုပ္ခဲ့တယ္လုိ႔ စြပ္စဲြၿပီး ေဒါသထြက္ေနၾက တဲ့ ဆႏၵျပသူေတြ ေကာင္စစ္၀န္ ႐ုံးကုိ ပစ္ခတ္၊ မီး႐ႈိ႔တုိက္ခုိက္ခဲ့ၾကတာပါ။ ေသဆုံးသြားတဲ့ သံ အမတ္ႀကီး Stevens ဟာ အေမရိကန္ ၀ါရင့္သံတမန္ တဦးလည္းျဖစ္၊ ေဒသတြင္းမွာ အေတြ႔အႀကံဳ ႀကီးမားသူတဦးလည္း ျဖစ္ၿပီး ေမလကစလုိ႔ ထရီပုိလီၿမိဳ႕ေတာ္မွာ စတင္ တာ၀န္ယူခဲ့တာပါ။
သူအပါအ၀င္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံသားေလးေယာက္ သတ္ျဖတ္ခံရတဲ့အေပၚမွာ သမၼတ Barak Obama က အျပင္းအထန္ ႐ႈတ္ခ်ခဲ့ၿပီး တုိက္ခုိက္သူေတြကုိ လုိက္လံရွာေဖြၿပီး တရားဥပေဒ ေရွ႕ေမွာက္မွာ စီရင္မယ္လုိ႔လည္း ေျပာခဲ့တာပါ။ အိမ္ျဖဴေတာ္မွာ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္နဲ႔အတူ ဗုဒၶဟူးေန႔က ေျပာဆုိရာမွာေတာ့ ကမာၻတ၀ွန္းက အေမရိကန္သံ႐ုံးေတြမွာ လုံၿခံဳေရး တုိးျမႇင့္ဖုိ႔ ညႊန္ၾကားထားေၾကာင္းလည္း သမၼတက ေျပာသြားပါတယ္။
လစ္ဗ်ားႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ အေမရိကန္ သံတမန္ဆုိင္ရာ အေဆာက္အဦးေတြမွာ လုံၿခံဳေရး တုိးျမႇင့္ဖုိ႔ ကမ္းတပ္ မရိန္းစစ္သည္ ၅၀ ေစလႊတ္ခဲ့ေၾကာင္းလည္း အေမရိကန္ တာ၀န္ရွိသူေတြက ေျပာ ပါတယ္။ ၀န္ႀကီး ကလင္တန္ကေတာ့ ေသဆုံး သြားသူ သံအမတ္ႀကီး ဟာ လစ္ဗ်ားလူထုအတြက္ လြတ္လပ္တဲ့ တုိင္းျပည္တခု ထူေထာင္ဖုိ႔ အကူအညီေပးရင္း သူ႔အသက္အႏၱရာယ္ကုိ အထိခုိက္ခံ ခဲ့သူလုိ႔ ရည္ညြန္း ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။
ဒီတုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ အေမရိကန္နဲ႔လစ္ဗ်ား ဆက္ဆံေရးကုိ ထိခုိက္ခံမွာမဟုတ္သလုိ ဒီမုိကေရစီ တုိင္းျပည္အျဖစ္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကုိ မ်က္ႏွာလဲႊသြားမွာ မဟုတ္ဘူးလုိ႔လည္း ေျပာဆုိ သြားပါတယ္။
Tunisia ၿမိဳ႕ေတာ္မွာရွိတဲ့ အေမရိကန္သံ႐ုံး မွာ ဗုဒၶဟူးေန႔က ဆႏၵျပသူ ရာေပါင္း မ်ားစြာကုိ ရဲေတြက မ်က္ရည္ယုိဗုံးေတြနဲ႔ ပစ္ခတ္ လူစုခဲြခဲ့တာပါ။ အဂၤါေန႔က အီဂ်စ္ႏုိင္ငံ၊ ကုိင္႐ုိၿမိဳ႕မွာလည္း ဆႏၵျပ သူေတြက သံ႐ုံးကုိ ၀င္ေရာက္ စီးနင္းၿပီး အေမရိကန္ အလံကုိျဖဳတ္ခ်ခဲ့ၾကပါတယ္။
VOA
No comments:
Post a Comment