ရခိုင္အေရး ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရသည့္ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္ရန္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ကိုယ္စားလႇယ္ Tomás Ojea Quintana ေျပာၾကား

Tomás Ojea Quintana အား ရန္ကုန္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ေလဆိပ္တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ သတင္းစာရႇင္းလင္းပြဲ၌ ေတြ႔ရစဥ္ ရခိုင္အေရး စြပ္စြဲေျပာဆိုခ်က္မ်ားႏႇင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ လြတ္လပ္ၿပီး ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရသည့္ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္ရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးကိုယ္စားလႇယ္ Tomás Ojea Quintana က ၾသဂုတ္လ ၄ ရက္ေန႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ Tomás Ojea Quintana က ျမန္မာႏိုင္ငံမႇ ျပန္လည္မထြက္ခြာမီ ရန္ကုန္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ေလဆိပ္တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ သတင္းစာရႇင္းလင္းပြဲ၌ အထက္ပါအတိုင္း ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ''ရခုိင္ျပည္နယ္မႇာရႇိတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနဟာ စုိးရိမ္စရာပါ။ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ အဓိက႐ုဏ္းေတြေၾကာင့္ ေနအိမ္ေတြ၊ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္း လုပ္ငန္းေတြ ဆုံး႐ႈံးခဲ့ရတဲ့ ျပည္သူေတြရဲ႕ ႀကီးႀကီးမားမား ဆုံး႐ႈံးမႈေတြကုိ မ်က္ျမင္ကုိယ္ေတြ႔ ေတြ႔ရႇိခဲ့ရပါတယ္။ တရားဥပေဒ စုိးမုိးေရး ျပန္လည္ေဆာင္ရြက္တဲ့အခါမႇာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရႇိခဲ့တယ္ဆုိတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြ ကြၽန္ေတာ္ရရႇိခဲ့တာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔လည္း စုိးရိမ္မိပါတယ္။ ဒီစြပ္စြဲခ်က္ေတြထဲမႇာ ထိန္းသိမ္းထားတဲ့ ေနရာေတြမႇာ ႏႇိပ္စက္ျခင္း၊ ထင္ရာ ဖမ္းဆီးျခင္းႏႇင့္ ထိန္သိမ္းျခင္း၊ သတ္ ျခင္းမ်ား၊ လုံျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြရဲ႕ အင္အားအလြန္အကြၽံသုံးျခင္းေတြ စတဲ့အခ်က္ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္'' ဟု  ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ကိုယ္စားလႇယ္ Tomás Ojea Quintana က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ''ကြၽန္ေတာ္အေနနဲ႔ ဒီစြပ္စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သတ္လုိ႔ အခ်ိန္မီ စစ္ေဆးႏုိင္ျခင္းမရႇိတဲ့အတြက္ ဒါေတြနဲ႔ပတ္သတ္လုိ႔ အရမ္းစုိးရိမ္မိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္မႇာ ဘာေတြျဖစ္ပ်က္ခဲ့တယ္ဆုိတာကုိ ယုံမႇား သံသယမရႇိေအာင္ ရႇင္းရႇင္းလင္းလင္း ျပသႏုိင္ဖုိ႔နဲ႔ တာ၀န္ယူမႈကုိေသခ်ာမႈ ရႇိေစဖုိ႔အတြက္ အေရးႀကီးလာပါတယ္။ ျပန္လည္စည္းလုံးညီညြတ္ဖုိ႔ဆုိတာမႇာလည္း ဒါေတြမရႇိဘဲနဲ႔ ျဖစ္လာႏုိင္စရာအေၾကာင္း မရႇိပါဘူး။ ပုံႀကီးခ်ဲ႕ျခင္းနဲ႔ ထင္ေယာင္ထင္မႇားျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္းေတြဟာ လူအဖြဲ႔အစည္းႏႇစ္ခုၾကား တင္းမာမႈႏႇင့္ မယုံၾကည္မႈေတြကုိ ပုိမုိလႈံေဆာ္ေပးရာ ေရာက္မႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေရးႀကီး ကိစၥရပ္အေနနဲ႔ လူအခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရႇိေနတယ္ဆုိတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြကို လြတ္လပ္ၿပီး ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ စုံစမ္းေလ့လာမႈ ျပဳလုပ္ဖို႔ တျခားသူေတြ ေတာင္းဆုိမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကြၽန္ေတာ္လည္း ပါ၀င္ေတာင္းဆုိပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ရႇိရင္ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ ကူညီႏုိင္တယ္ဆုိတာကုိလည္း ေျပာၾကားလုိပါတယ္''ဟု ၎က ဆက္လက္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ရခုိင္ျပည္နယ္၌ အဓိက႐ုဏ္းမ်ားေၾကာင့္ ရခိုင္လူမ်ဳိး ၃၁ ဦး၊ ဘဂၤါလီ ၄၆ ဦး စုစုေပါင္း ၇၇ဦး ေသဆုံးၿပီး ၁၁၂ ဦး ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရရႇိခဲ့ေၾကာင္းႏႇင့္ စုစုေပါင္း လူေနအိမ္ ၄၈၂၂ လုံး၊ ဗလီ ၁၇ လုံး၊ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း ၁၄ လုံးႏႇင့္ စာသင္ေက်ာင္း သုံးေက်ာင္း မီးေလာင္ပ်က္စီးခဲ့ေၾကာင္း သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္က ဆိုသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ အစြမ္းကုန္ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေၾကာင္းႏႇင့္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ အေျခအေနကို ေျဖရႇင္းရာ၌ အာဏာပိုင္မ်ားက မလိုအပ္ဘဲ အင္အားအလြန္အကြၽံ အသုံးျပဳမႈမ်ား ရႇိ ေၾကာင္း အခ်ဳိ႕အသိုင္းအ၀ိုင္းမႇ စြပ္စြဲမႈမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ အခုိင္အမာ ျငင္းဆိုထားသည္။ ထို့ျပင္ Tomás Ojea Quintana က ျမန္မာႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္အတြင္း အင္းစိန္အက်ဥ္းေထာင္ႏႇင့္ ဘူးသီးေတာင္ အက်ဥ္းေထာင္မ်ားတြင္ ရခုိင္ျဖစ္စဥ္မ်ားႏႇင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး ထိန္းသိမ္းခံထားရသည့္ ကုလသမဂၢ၀န္ထမ္း ေျခာက္ဦးအား ေတြ႔ဆုံေမး ျမန္းခဲ့ေၾကာင္း၊ မိမိ၏ ေတြ႔ဆုံေမး ျမန္းမႈမ်ားကုိ အေျခခံၿပီး ေျပာရမည္ဆုိပါက ထိန္းသိမ္းထားစဥ္အတြင္း ၎တုိ႔အား ျပဳမႈဆက္ဆံမႈမ်ားႏႇင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အထူးစုိးရိမ္ပါေၾကာင္း၊ ၎တုိ႔အေပၚ စြပ္စြဲထားမႈမ်ားသည္   အေျခအျမစ္မရႇိဟု မိမိ႐ႈျမင္ပါေၾကာင္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ၎တုိ႔အား ခ်က္ခ်င္းလႊတ္ေပးရန္ႏႇင့္ ၎တုိ႔၏ အမႈမ်ားအား ျပန္လည္သုံးသပ္ရန္ ေတာင္းဆုိပါေၾကာင္းႏႇင့္ က်န္ရႇိေနသည့္ ယုံၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ေနသူမ်ားအား မဆုိင္းမတြ သုိ႔မဟုတ္ ျခြင္းခ်က္မရႇိ လႊတ္ေပးရန္ ထပ္ေလာင္း ေတာင္းဆုိပါေၾကာင္း၊ အဆုိပါ လုိအပ္သည့္ေျခလႇမ္း မလႇမ္းဘဲႏႇင့္ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ စည္းလုံးညီညြတ္ေရးႏႇင့္ ဒီမုိကရက္တစ္ အကူးအေျပာင္းသည္ ေရႇ႕သုိ႔ သြားႏုိင္မည္မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀ုိင္းအေနျဖင့္ အဆုိပါအေရးကိစၥတြင္ ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ရန္လုိပါေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ မိမိအေနျဖင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ အသုိင္းအ၀ုိင္းေပၚ စနစ္တက် ခြဲျခားဆက္ ဆံမႈမ်ားႏႇင့္စပ္လ်ဥ္း၍ စုိးရိမ္မႈမ်ားကုိ စဥ္ဆက္မျပတ္ ေျပာၾကားခဲ့ပါေၾကာင္း၊ အဆုိပါစုိးရိမ္မႈမ်ားတြင္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားအား တရား၀င္အေျခအေန သုိ႔မဟုတ္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ကုိ ျငင္းပယ္ျခင္း၊ လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္ကုိ ကန္႔သတ္ျခင္း၊ အိမ္ေထာင္ျပဳျခင္းအား ကန္႔သတ္ျခင္းႏႇင့္ အျခားခြဲျခားဆက္ဆံသည့္ မူ၀ါဒမ်ား ပါ၀င္ေၾကာင္း၊ ၁၉၈၂ ခုႏႇစ္ ႏုိင္ငံသား ဥပေဒကုိ ျပန္လည္သုံးသပ္မႈမ်ား အပါအ၀င္ အဆုိပါ ကိစၥရပ္မ်ားကုိ ေျဖရႇင္းရန္ စီမံေဆာင္ရြက္သြားလိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း Tomás Ojea Quintana က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ား၏ ႏုိင္ငံမဲ့ျဖစ္မႈအတြက္ ၾကာရႇည္ခံမည့္ ေျဖရႇင္းနည္းမ်ား ရရႇိေရးအတြက္ ကူညီေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀ုိင္းတြင္လည္း အခန္းက႑တစ္ရပ္ ရႇိပါေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ားႏႇင့္ ေဒသတြင္းႏုိင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ အဆုိပါႏုိင္ငံ၏ ႏုိင္ငံသား အျဖစ္ အသိအမႇတ္ျပဳခံရသည္ျဖစ္ေစ၊ မခံရသည္ျဖစ္ေစ ၎တုိ႔ နယ္နိမိတ္မ်ားအတြင္းရႇိ လူအားလုံး၏ လူ႔အခြင့္အေရးကုိ ကာကြယ္ရန္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ဥပေဒအရ ၎တုိ႔တြင္ တာ၀န္ရႇိေၾကာင္းကုိ အသိအမႇတ္ ျပဳရန္လုိေၾကာင္း ၎က ဆက္လက္ေျပာၾကားခဲ့သည္။ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏႇင့္ ျပည္သူ႔အင္အား၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးဦးခင္ရီက ''ၿဗိတိသွ် အစိုးရ ျပန္တမ္းမႇာေရာ ၁၉၇၃ ခုႏႇစ္က ေကာက္ခဲ့တဲ့ သန္းေခါင္စာရင္း၊ ၁၉၈၃ ခုႏႇစ္က ေကာက္ခဲ့တဲ့ သန္းေခါင္ စာရင္းေတြမႇာေရာ ဘယ္တုန္းကမႇ ႐ုိဟင္ဂ်ာဆိုတာ မရႇိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာသည္ ကြၽန္ေတာ္တို႔လူမ်ဳိးထဲမႇာ ပါ၀င္တဲ့လူမ်ဳိးမဟုတ္ဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံမႇာ မရႇိပါဘူး''ဟု မီဒီယာမ်ားသုိ႔ ေျပာၾကားထားသည္။ အလားတူ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား ရႇိေနသည္ဆုိသည့္ စြပ္စြဲေျပာဆုိမႈမ်ားကုိ ဆက္လက္ရရႇိေနပါေၾကာင္း၊ အဆုိပါ စြပ္စြဲေျပာဆုိမႈမ်ားတြင္ အရပ္သားမ်ားအား တုိက္ခုိက္ျခင္း၊ ႏႇိပ္စက္ျခင္း၊ ထုိ႔ျပင္ ေျမျမႇဳပ္မုိင္း အသုံးျပဳျခင္း၊ ကေလးစစ္သားမ်ား စု ေဆာင္းျခင္း၊ အဓမၼ လုပ္အားေပး ေစခုိင္းမႈမ်ားရႇိေနျခင္း၊ ေပၚတာဆြဲျခင္းမ်ားကုိ ႏႇစ္ဖက္စလုံးမႇ ျပဳလုပ္ေနသည့္ဆုိသည့္ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားကို ရရႇိပါေၾကာင္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ အဆုိပါစြပ္စြဲခ်က္မ်ားကုိ ဦးစားေပးအေနျဖင့္ ေျဖရႇင္းေရးမႇာ အေရးႀကီးသည္ဟု ထပ္ေလာင္း ေျပာၾကားလုိပါေၾကာင္း၊ အစုိးရႏႇင့္ လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႔အားလုံးအေနျဖင့္ လက္နက္ကုိင္ပဋိပကၡအတြင္း အရပ္သားမ်ားအား ကာကြယ္ေရးကုိ ေသခ်ာေဆာင္ရြက္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း Tomás Ojea Quintana က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ကုလသမဂၢႏႇင့္  အုိင္အန္ဂ်ီအုိမ်ား အေပၚထားရႇိသည့္ ထင္ျမင္ခ်က္မ်ားႏႇင့္ ပတ္သတ္၍လည္း စုိးရိမ္မိပါေၾကာင္း၊ အထူးသျဖင့္ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈ အကူအညီမ်ားကုိ ခြဲျခားမႈမရႇိဘဲ တစ္ေျပးညီ ေဆာင္ရြက္ရမည္ဆုိသည့္မူမ်ားအတုိင္း ေဆာင္ရြက္ေနျခင္းမရႇိဟု  ရခုိင္ဗုဒၶဘာသာၾကားတြင္ ရႇိေနသည့္ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ မိမိအေနျဖင့္ အဆုိပါထင္ျမင္ယူဆခ်က္မ်ားကုိ ေျဖရႇင္းႏုိင္ရန္အတြက္ ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းမ်ားအား အစုိးရအာဏာပုိင္မ်ားႏႇင့္ ပူေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ တုိက္တြန္းေျပာၾကားလုိေၾကာင္း ၎က ဆက္လက္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အဓိက႐ုဏ္းမ်ားေၾကာင့္ ဒုကၡသည္မ်ားအား ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးႏႇင့္ ရင္ၾကားေစ့ေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ေရရႇည္မဟာဗ်ဴဟာကုိ စီမံေဆာင္ရြက္ရန္ လုိအပ္ေၾကာင္း၊ ထုိကဲ့သုိ႔ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ လူအဖြဲ႔အစည္းႏႇစ္ခုလုံးကုိ ခြဲျခားမႈမရႇိဘဲ စုေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကုိ အ ေျခခံရန္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အဆုိပါမဟာဗ်ဴဟာသည္ အဓိက႐ုဏ္းျဖစ္ရသည့္  အဓိကအေၾကာင္းတရားမ်ားကုိ  ေျဖရႇင္းသင့္ေၾကာင္း၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ရႇိ လူအဖြဲ႔အစည္းမ်ားၾကားတြင္ တည္ရႇိေနသည့္ အျမစ္တြယ္ေနေသာ ရန္လုိမုန္းတီးမႈႏႇင့္ မယုံၾကည္မႈမ်ားအတြက္ အလြန္စုိးရိမ္ပါေၾကာင္း၊ အစုိးရအေနျဖင့္ ရဲရင့္သည့္ေျခလမ္းမ်ားကို မေလွ်ာက္လႇမ္းပါက အေျခအေန ပုိမုိဆုိးရြားလာမည္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ၎က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၎၏ ခရီးစဥ္အတြင္း ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးမ်ား၊ ျပည္ေထာင္စု တရားသူႀကီးခ်ဳပ္၊ ျပည္ေထာင္စု ေရႇ႕ေနခ်ဳပ္၊ လႊတ္ေတာ္ေရးရာ ေကာ္မတီအဖြဲ႔၀င္မ်ား၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ဳိးသား လူအခြင့္အေရးေကာ္မရႇင္၊ ၈၈မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားမ်ားအဖြဲ႔၊ အျခားအရပ္ဘက္ လူအဖြဲ႔အစည္း ကုိယ္ စားလႇယ္မ်ားႏႇင့္ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ ထုိ႔ျပင္ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏႇင့္လည္း လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနမ်ားကုိ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ ၎သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနမ်ားႏႇင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ တိုးတက္မႈမ်ားကို ေလ့လာအကဲခတ္ရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံသုိ႔ ဇူလိုင္လ ၂၉ ရက္ေန႔မႇ ၾသဂုတ္လ ၄ ရက္ေန႔အထိ လာေရာက္ျခင္းျဖစ္သည္။ Tomás Ojea Quintana သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ၂၀၀၈ ခုႏႇစ္ ၾသဂုတ္လက ပထမဆုံး လာေရာက္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ကိုယ္စားလႇယ္အျဖစ္ ၂၀၀၈ ခုႏႇစ္ ေမလမႇစ၍ စတင္ေဆာင္ရြက္ေနသည္။ ၎သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသုိ႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ လာေရာက္ခဲ့ၿပီး၊ ၿပီးခဲ့သည့္ ေဖေဖာ္၀ါရီလကလည္း လာေရာက္ခဲ့ကာ ယခုခရီးစဥ္သည္ ေျခာက္ႀကိမ္ေျမာက္ခရီးစဥ္ ျဖစ္သည္။ EMG