အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လာေရာက္ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံခြင့္အတြက္ ပြင့္လင္းစြာ ေတာင္းဆိုမႈမ်ား ျပဳလုပ္လာ

အေမရိကန္ Caterpillar Inc. မွ ထုတ္လုပ္ေသာ လယ္ယာသံုး ထြန္းစက္မ်ားကို ႏိုင္ငံျခားသို႔တင္ပို႔ရန္ ဘယ္လ္တီမိုးရွိ ဒန္ေဒါ့ခ္ ဆိပ္ကမ္းတြင္ ရပ္နားထားသည္ကို ၂၀၀၉ ခုႏွစ္၊ ဩဂုတ္လ ၂၇ ရက္တြင္ ေတြ႕ရစဥ္။
ဓာတ္ပံု - ေအအက္ဖ္ပီ

တိုးပြားျဖစ္ထြန္းလာေနသည့္ စီးပြားေရးတြင္ ပါ၀င္ခြင့္မရမည္ကို စိုးရိမ္ေနၾက သည့္ အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားသည့္ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို အဆံုးသတ္ရန္ ေမတၱာ ရပ္ခံေတာင္းဆိုထားၾကေသာ္လည္း ၎တို႔မွာ မူ၀ါဒခ်မွတ္သူမ်ားႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးအုပ္စုမ်ား၏ တံု႔ျပန္မႈမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရသည္။
လူ႕အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္သည္ဟု ဆိုသည့္ ႏိုင္ငံစာရင္းတြင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ႏွစ္စဥ္ထိပ္ဆံုးက ရပ္တည္ေနသည့္ သယံဇာတ ေပါမ်ားႂကြယ္၀ရာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးေလာကသို႔ ၀င္ေရာက္ ႏိုင္ေရး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ႀကိဳးပမ္းရန္ အေမရိကန္ကုမၸဏီ အမ်ားစုမွာ မ၀ံ့မရဲျဖစ္ေနၾကၿပီး ယင္းႏိုင္ငံတြင္း စီးပြားေရး လုပ္ကိုင္ေနၾကသည့္ ကုမၸဏီအခ်ဳိ႕မွာတက္ႂကြ လႈပ္ရွားသူမ်ား၏ တံု႔ျပန္မႈႏွင့္ ရင္ဆိုင္ ေနရသည္။

သို႕ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္ကစၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား စတင္ ခဲ့ရာ ေ၀ဖန္သူမ်ားကိုပင္ အံ့ဩသြားၾကရေစၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚခ်မွတ္ထားသည့္ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈ အမ်ားစုကို ဥေရာပ သမဂၢႏွင့္ ကေနဒါႏိုင္ငံတို႔က ရပ္ဆိုင္းေပးခဲ့ၿပီး ဂ်ပန္ႏိုင္ငံကလည္း အကူအညီမ်ား စတင္ေနၿပီျဖစ္သည္။
အေနာက္အုပ္စု၏ စီးပြားေရးပိတ္ ဆို႔မႈ ျပဳလုပ္ထားသည့္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ အတြင္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ ျမန္မာ့ စီးပြြားေရးတြင္ ႀကီးမား သည့္ က႑မွ ပါ၀င္ခဲ့သည္။
အေမရိကန္သမၼတ ဘာရက္အို ဘားမားထံသို႔ ေပးပို႔ထားသည့္ စာတစ္ေစာင္တြင္ ႏိုင္ငံတြင္း အေမရိကန္ ခရက္ဒစ္ကတ္ သံုးခြင့္ ေပးျခင္းကဲ့သို႔ေသာ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈအနည္းငယ္ ေလွ်ာ့ခ်ေပးျခင္းမ်ဳိးထက္ ပိုသည့္ ေၾကညာမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေပးရန္ အေမရိကန္ အစိုးရကို 'ကန္'စီးပြားေရးသမားအုပ္စုက ေမတၱာရပ္ခံေတာင္းဆိုထားသည္။
"တျခားသူေတြကို ခ်န္လွပ္ထားၿပီး တကယ္လုပ္သင့္တဲ့ အေမရိကန္ကုမၸဏီေတြကိုျမန္မာႏိုင္ငံမွာရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံခြင့္ ေပးလိုက္ျခင္းဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အဲဒီ လုပ္ငန္းေတြ တိုးတက္ႀကီးပြားျဖစ္ထြန္းလာမွာကို အဟန္႕အတားျဖစ္ေစမွာ မဟုတ္ပါဘူး" ဟု အေမရိကန္ ကုန္ သည္ႀကီးမ်ားအသင္း၊ အေမရိကန္ ေရနံလုပ္ငန္း၊ အေမရိကန္-အာဆီယံ စီးပြားေရးေကာင္စီႏွင့္ အျခားအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက လက္မွတ္ ေရးထိုးထားသည့္ ေမတၱာရပ္ခံခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
"ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ၿပိဳင္ဘက္ေတြက အစကတည္းက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားၾကတဲ့အတြက္ ဒီဟာကြက္ေတြကို သူတုိ႔ေနရာ ယူသြား လိမ့္မယ္ဆိုတာ ရွင္းပါတယ္။ အေမရိကန္အလုပ္ သမားေတြရမယ့္ အလုပ္အကိုင္အခြင့္ အလမ္းေတြလည္း အာရွနဲ႔ တျခားႏိုင္ငံကသူေတြအတြက္ပဲ ျဖစ္သြားမယ္" ဟု ယင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ေဆာက္လုပ္ေရးႏွင့္ လယ္ယာထြက္ ကုန္ပစၥည္းမ်ားေရာင္း၀ယ္တပ္ဆင္ေရး ကုမၸဏီျဖစ္ေသာ Caterpillar Inc. မွ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဆိုင္ရာ ဒါ႐ိုက္တာ ကေလးေသာမ္ဆင္န္က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေျခခံအေဆာက္အအံုမ်ားေဆာက္ လုပ္ေနခ်ိန္ျဖစ္ရာ ၎တို႔အတြက္ ခိုင္မာသည့္ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ား ရရွိႏိုင္သည္ဟု ခန္႔မွန္းထားသည္။
ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ သတ္မွတ္ထားသည့္ နာမည္ပ်က္စာရင္း၀င္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား သို႔မဟုတ္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္မႈကို ကန္႔ကြက္ထားျခင္းအား Caterpillar အေနျဖင့္ ေထာက္ခံေသာ္လည္း ယင္း လုပ္ရပ္သည္ ၎တို႔ရရွိမည့္ စီးပြားေရး ကို မဟာၿပိဳင္ဘက္ တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ားသို႔ မုခ်ေပးအပ္လိုက္ရျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ေသာမ္ဆင္န္က ေျပာသည္။
"ဒီလို ပိတ္ဆို႔မႈေတြဟာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြျဖစ္လာေစဖို႔ ပိုၿပီးေတာ့ေတာင္ အဟန္႔အတားျဖစ္ေစတယ္ ဆိုတဲ့အခ်က္ကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ျမင္လာၾကပါၿပီ"ဟု ၎က ေအအက္ဖ္ပီကုိ ေျပာျပသည္။
"ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲသူေတြ တကယ္လိုအပ္တဲ့အရာက စီးပြားေရးတိုးတက္မႈပါ။ တကယ္လို႔ အေမရိကန္ ကုမၸဏီ ေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံခြင့္နဲ႔ စီးပြားေရးအရ အကူအညီေတြေပးခြင့္ျပဳလိုက္ရင္ အဲဒီႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးလည္း တုိးတက္ လာမွာပါ" ဟု ၎က ေျပာသည္။
အေမရိကန္အစိုးရ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ဆက္ဆံေရးသည္ သံခင္းတမန္ခင္းအရ ေရွ႕တန္းတြင္ ရိွေနၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ထီးတည္းရပ္တည္ေနျခင္းကို အဆံုးသတ္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား စတင္ျပဳလုပ္ခဲ့ သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ကစၿပီး ႏိုင္ငံ့တာ၀န္ကိုယူခဲ့သည့္ သမၼတဦးသိန္းစိန္သည္ အက်ဥ္းသားမ်ား လႊတ္ေပးျခင္း၊ အတိုက္အခံမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးျခင္းႏွင့္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ႏွင့္ ေနခဲ့ရသည့္ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ပါလီမန္ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ခြင့္ေပးျခင္း စသည့္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ားတြင္ မွန္ကန္သည့္ တန္ဖိုးရွိၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္မႈတြင္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားျပဳလုပ္ရန္ အေထာက္ အကူျဖစ္ေစ ေၾကာင္း တစ္ဖက္က ေျပာၾကားခဲ့သကဲ့သို႔ အေမရိကန္အစိုးရသည္ ေျပာင္းလဲမႈကို သတိျဖင့္ စဥ္းစဥ္း စားစားလုပ္လိုေၾကာင္းႏွင့္ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို တစ္ခုမက်န္႐ုပ္သိမ္းရန္ စီစဥ္မထားေၾကာင္း အေရွ႕အာရွ ဆိုင္ရာ ဒုတိယႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Kurt Campbell က ေျပာသည္။
အိုဘာမားထံ ေပးပို႔သည့္စာတြင္ လူအခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ ႏွင့္အေမရိကန္ အလုပ္သမားသမဂၢ (AFLCIO) အပါအ၀င္ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႕မ်ားလည္း ပါ၀င္သည္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို အဆင့္ လိုက္ေလွ်ာ့ခ်ေပးရာတြင္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား လႊတ္ေပးေရး၊ လူနည္းစု မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား၏ နယ္ေျမမ်ားမွ ပဋိပကၡမ်ား အဆံုးသတ္ေရးႏွင့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ တရားမွ်တမႈရွိေရး အပါအ၀င္ သတ္မွတ္ထားသည့္ ရည္ မွန္းခ်က္သို႕ သိသိသာသာ ေရာက္ မေရာက္ခ်ိန္ထိုးၿပီး ေလွ်ာ့ခ်ေပးရမည္ဟု အဆိုပါအုပ္စုက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အေမရိကန္ ကုမၸဏီတခ်ဳိ႕သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယခင္ကတည္းက ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ မႈမ်ားမစတင္မွီ အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ားကို ေပးထားသည့္ ခြင့္ျပဳခ်က္အရ Chevron ၏ လုပ္ငန္းခြဲ တစ္ခုသည္ ျပင္သစ္ Total ကုမၸဏီက လုပ္ကိုင္ လ်က္ရွိသည့္ ကမ္းလြန္သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႕တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းတြင္ ရွယ္ယာ အနည္းငယ္ ပါ၀င္ထားသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္တြင္ ၅ ဒသမ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း တုိးတက္ခဲ့သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏စီးပြားေရးသည္ ႏိုင္ငံျခား၀င္ေငြမ်ားေၾကာင့္ ယခုႏွစ္တြင္ ေျခာက္ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ တိုးလာမည္ဟု အာရွဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဘဏ္က ခန္႔မွန္းထားသည္။
ႏိုင္ငံျခားေငြသားမ်ားသည္ ႏိုင္ငံတြင္း အေျခခံအေဆာက္အအံုမ်ား ေဆာက္လုပ္ေရးႏွင့္ ၎၏ အခြန္ေငြ ေကာက္ခံႏိုင္သည့္ ဇာစ္ျမစ္ မ်ားျပားလာေစေရးစသည့္ အေရးပါသည့္ ကိစၥမ်ားကို ေျဖရွင္းႏုိင္ရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အခြင့္ အလမ္းတစ္ရပ္ေပးျခင္း ျဖစ္သည္ဟု မနီလာအေျခစိုက္ဘဏ္၏ ေဘာဂေဗဒ ပညာရွင္ႀကီး Changyong Rhee က ေအအက္ဖ္ပီကို ေျပာၾကားခဲ့သည္။
"တကယ္လို႔ ႏုိင္ငံျခားေငြလံုးေငြရင္းကိုပဲ အားထားေနမယ္ဆိုရင္ ဘာျဖစ္လာမယ္ဆိုတာကို သိမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံျခား ေငြလံုးေငြရင္းဟာ ျပည္တြင္းသယံဇာတ ထုတ္ေဖာ္အသံုးခ်ေရးအတြက္ အခ်ိန္အတိုင္းအတာ တစ္ခုေတာ့ ေပးမွာပါ"ဟု ၎က ေျပာသည္။
Myanmar Times