၂၀၁၂ ႏိုဘယ္ဆုရွင္မ်ား

ႏိုဗယ္ဆုဆုိတာ လူ႔ေဘာင္၊ လူ႔ေလာ က လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတုိ႔အတြက္ ေကာင္းက်ဳိး ျပဳလုပ္ငန္းေတြ ကမၻာတစ္၀န္းထူးခၽြန္ေျပာင္ ေျမာက္စြာထမ္းေဆာင္ခဲ့ၾကတဲ့ ပုဂ္ၢိဳလ္မ်ား နဲ႔ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ခ်ီးျမႇင့္တဲ့ ကမၻာ ေက်ာ္ဆုတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ႏ

ိုဗယ္ (Noble) ဆုကို ဆီြဒင္ႏိုင္ငံသားဓာတုေဗဒပညာရွင္ တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ အဲဖရက္ႏိုဗယ္ Alfred Bern Hard Noble) စီစဥ္ထားရွိခဲ့တဲဲ ့ရန္ပုံေငြကိုအေျချပဳၿပီး ႏွစ္စဥ္ဂုဏ္ျပဳခ်ီး ျမႇင့္ေပးျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုဗယ္ဟာ ဓာတုေဗဒသိပၸံပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ အားေလ်ာ္စြာယမ္းဘီလူးလုိ႔ေခၚတဲ့ ဒိုင္း နမိုက္ (Dynamite) ကို ၁၈၆၇ ခုႏွစ္မွာ တီထြင္ခဲ့ၿပီး၊ လြန္စြာခ်မ္းသာတဲ့ သူေဌး ႀကီးတစ္ေယာက္လည္းျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
သူဟာဒိုင္းနမိုက္ကို တီထြင္စဥ္က လူသားေကာင္းက်ဳိးအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အသံုးျပဳရန္ (ဥပမာ-လမ္းေဖာက္၊ တံတား ေဆာက္တဲ့ေနရာမွာ ေက်ာက္ခြဲလုပ္ငန္း မ်ားလုပ္ေဆာင္ရန္) ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ထုတ္လုပ္ခဲ့သည္မွန္ေသာ္လည္း၊ ေနာင္ အခါမွာ ဒိုင္းနမိုက္ကို လူသတ္လက္နက္ အျဖစ္ မိုင္း၊ ဗုံးမ်ား ထုတ္လုပ္လာၾကတာ၊ စစ္လက္နက္အျဖစ္အသံုးျပဳခဲ့တာေၾကာင့္ လူေပါင္းမ်ားစြာတုိ႔ရဲ႕ အသက္အႏၱရာယ္ ကိုျဖစ္ေစခဲ့တာကို ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရတဲ့ႏိုဗယ္ ဟာ လြန္စြလြန္စြာစိတ္ထိခိုက္ခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ႏိုဗယ္ဟာ သူမကြယ္လြန္မီ မွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၈၅၀၀၀၀၀ ေဒၚလာ (ရွစ္ဆယ္ငါးသိန္း) ကို ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕မွာ အပ္ႏွံၿပီးေတာ့ ဒီေငြကို အရင္းအႏီွးျပဳၿပီး ရရွိလာတဲ့ အက်ဳိးအျမတ္ကို လူေဘာင္လူ႔ေလာက အတြက္ ထူးခၽြန္စြာအက်ဳိးျပဳေဆာင္ရြက္ သူမ်ား၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ဆုခ်ီးျမႇင့္ရန္ ေသတမ္းစာေရးထားခဲ့တာပဲျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုဗယ္ဆုအတြက္ေရးသားခဲ့တဲ့ေသ တမ္းစာမွာ တစ္ႏွစ္တာကာလအတြင္း ႐ူပေဗဒဆုိင္ရာ၊ ဓာတ္တုေဗဒဆုိင္ရာ၊ ေဆးသိပၸံဆုိင္ရာ၊ စာေပဆုိင္ရာနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္း ေရးဆုိင္ရာတို႔မွာ ထူးထူးခၽြန္ခၽြန္ေဆာင္ ရြက္သူမ်ားကို သက္ဆုိင္ရာဆုတစ္ဆုစီ ခ်ီးျမႇင့္ေပးရန္ျဖစ္ပါတယ္။ ဆုခ်ီးျမႇင့္ေရး အတြက္ အကဲျဖတ္တာ၀န္ကို ဆီြဒင္ႏိုင္ငံ၊ စေတာ့ဟုမ္းၿမိဳ႕ရွိ “ေတာ္၀င္ ဆီြဒင္ သိပၸံ ပညာတကၠသိုလ္” (Royal Swedish Academy of Science) က ဓာတုနဲ႔ ႐ူပ ေဗဒဆုိင္ရာဆုမ်ားအတြက္ တာ၀န္ယူေရြး ခ်ယ္ရၿပီး၊ ေဆးသိပၸံဆိုင္ရာႏိုဗယ္ဆုကို ေတာ့ “ေတာ္၀င္ကာ႐ိုလုိင္းေဆးသိပၸံ” (Royal Caroline Medico Chirugical Institute) က တာ၀န္ယူေရြးခ်ယ္ရပါ တယ္။ အလားတူစာေပဆုိင္ရာ ႏိုဗယ္ဆု ကို “ဆီြဒင္ပညာတံခြန္” (Swedish Academy) က ေရြးခ်ယ္ရတာျဖစ္ၿပီး၊ ၿငိမ္းခ်မ္း ေရးဆိုင္ရာႏိုဗယ္ဆု (Noble Peace Prize) ကိုေတာ့ ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံေအာ္စလို ၿမိဳ႕ရွိ “ေနာ္ေ၀ဂ်ီယံႏိုဗယ္ေကာ္မတီ” (Norwegian Noble Committee) က တာ၀န္ယူေရြးခ်ယ္ေပးရတာျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုဗယ္ဆုမ်ားကိုေတာ့ ၁၉၀၁ ခုႏွစ္က စတင္ခ်ီးျမႇင့္ပါတယ္။ ၁၉၀၁ ပထမဆံုး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဗယ္ဆုကို ခ်ီးျမႇင့္ျခင္းခံရသူမ်ား ကေတာ့ “ႏိုင္ငံတကာၾကက္ေျခနီအဖြဲ႕ရဲ႕ ဖခင္ႀကီး၊ ဆီြဒင္ႏိုင္ငံသား ဟင္နရီဒူးနန္႔ နဲ႔ ပထမဆံုးေသာ့ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကြန္ဂရက္ (Universal peace congress) ကို ေခၚယူက်င္းပရန္ စည္း႐ုံးေဆာ္ဖန္ႏိုင္ ခဲ့သူျပင္သစ္ႏိုင္ငံသား ဖရက္ဒရစ္ပက္ဆီ ပါ။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြက္ ႏိုဗယ္ဆုရွင္မ်ား ကေတာ့ ဓာတုေဗဒဆုိင္ရာႏိုဗယ္ဆုကို ဂ်ဳံးတကၠသိုလ္နဲ႔ ဟိုး၀က္ခ်္ဟုေဆးတကၠသိုလ္ မွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနသူဓာတုေဗဒ ပညာရွင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသား ေရာဘတ္ ေဂ်လက္ကိုစစ္နဲ႔ စတန္းဖို႔တကၠသိုလ္က ဓာတုေဗဒပါေမာကၡဘရင္းေကကိုေဘးလဲ ကာတုိ႔က ပူးတြဲရရွိသြားပါတယ္။
႐ူပေဗဒဆုိင္ရာႏိုဗယ္ဆုကိုေတာ့ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံတကၠသိုလ္က ပါေမာကၡဆာ့ဂ်္ ဟာေရာ့ (၆၈) ႏွစ္နဲ႔ ဟားဗတ္တက္ၠသိုလ္ က ႐ူပေဗဒပညာရပ္ဆုိင္ရာပါေမာကၡေဒး ဗစ္၀ိုင္လန္ (၆၈) ႏွစ္တို႔ျဖစ္ၾကပါတယ္။
ဇီ၀ကမၼေဆးသိပၸံဆုိင္ရာႏိုဗယ္ဆုကို ရရွိသူမ်ားကေတာ့ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံကင္းဘရစ္ ခ်္တကၠသိုလ္က ဂၽြန္ဂါဒင္နဲ႔ က်ဳိတိုတကၠသိုလ္ပါေမာက္ၡရွင္ယာယာမာနာကာတုိ႔က ပူးတြဲရရွိသြားၾကပါတယ္။
ကမၻာေက်ာ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဗယ္ဆုကို ေတာ့ အခုႏွစ္မွာ လူပုဂ္ၢိဳလ္တစ္ဦးဦးကို သတ္မွတ္ေပးလိုက္ျခင္းမဟုတ္ပဲအဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ဥေရာပသမဂၢ (Europe Union) ကို စိစစ္ေရြးခ်ယ္ေပးခဲ့ပါတယ္။
“အီးယူဟာ ဥေရာပအတြင္းၿငိမ္းခ်မ္း ေရးနဲ႔ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး၊ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးတုိ႔ကို ထူးျခားေျပာင္ေျမာက္စြာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြက္ ႏိုဗယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုကို ဆြတ္ခူးခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေနာ္ေ၀အေျခစိုက္ႏိုဗယ္ဆုခ်ီးျမႇင့္ေရးေကာ္ မတီဥကၠ႒ ေသာ္ဂ်ဳိရင္ဂါဂလန္းက ေအာ္စလိုၿမိဳ႕မွာ ေအာက္တိုဘာ ၁၃ ရက္ ေန႔က ျပဳလုပ္ခဲ့ ႏိုဗယ္ဆုခ်ီးျမႇင့္ေရးအခမ္း အနားမွာ ေျပာၾကားသြားပါတယ္။ ႏိုဗယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုကို အခုလို အဖြဲ႕အစည္း ေတြကို ေရြးခ်ယ္ေပးတာဟာပထမဆံုး အႀကိမ္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး၊ ၁၉၁၇ ခုႏွစ္ မွာ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာၾကက္ေျခနီအဖြဲ႕ (အိုင္စီအာစီ) ၁၉၄၄ ခုႏွစ္မွာလည္း ဒုတိယ အႀကိမ္အျဖစ္ (အိုင္စီအာစီ)ကပဲရရွိခဲ့ပါ တယ္။ ၁၉၄၇ မွာ ျပင္သစ္ေကာင္စီနဲ႔ အေမရိကန္မိတ္ေဆြမ်ားေကာ္မတီ၊ ၁၉၅၄ မွာ ယူအင္ အိပ္ခ်္စီအာ၊ ၁၉၆၃ မွာ အိုင္စီအာစီနဲ႔ ၾကက္ေျခနီသမဂၢ(League of Red Cross Societies) တို႔ရရွိခဲ့ၾကသလို၊ ၁၉၆၅ မွာ ယူနီဆက္၊ ၁၉၆၉ မွာ အိုင္အယ္လ္အို ၁၉၇၇ မွာ ႏိုင္ငံတကာလြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာ ခြင့္အဖြဲ႕ (Amnesty International) ၁၉၈၁ မွာ (ယူအင္အိပ္ခ်္စီအာ) စတဲ့ အဖြဲ႕အစည္း ေတြဟာ အခုလိုပဲကမၻာ့ႏိုဗယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုေတြကိုရရွိခဲ့ၾကပါတယ္။
ဘယ္သူေတြ၊ ဘယ္အဖြဲ႕အစည္းေတြ ကပဲ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဗယ္ဆုေတြကို ရရွိသည္ျဖစ္ေစလူသားေတြအက်ဳိးျပဳလုပ္ ငန္းမ်ားကို ေဖာ္ေဆာင္ၾကသူမ်ားျဖစ္လုိ႔ ၀မ္းေျမာက္ႀကိဳဆုိၾကရမွာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဆုေရြးခ်ယ္ေရးအဖြဲ႕၀င္လူႀကီးမင္းမ်ားအေန ျဖင့္လည္း ႏိုဗယ္ဆုေရြးခ်ယ္ရာမွာ အထူး သျဖင့္ ကမ္ၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဗယ္ဆုကို ေရြးခ်ယ္ရာမွာ ရသင့္ရထုိက္သူပုဂ္ၢိဳလ္မ်ား အား အရွိအတုိင္း၊ အဟုတ္အတိုင္း၊ အမွန္ အတိုင္း၊ ပကတိအတုိင္း၊ လက္ေတြ႕အတုိင္း ရွိရင္းစြဲအတုိင္း၊ ယထာဘူတၪဏဒႆန အျမင္ျဖင့္႐ႈျမင့္ၿပီ သူစြဲ၊ ငါစြဲ၊ ဆႏၵစြဲေဒသ စြဲ၊ ၀ါဒစြဲ၊ လူမ်ဳိးစြဲ၊ ပုဂ္ၢိဳလ္စြဲမ်ားမပါဘဲ စိစစ္ေရြးခ်ယ္ၿပီး သြားေလသူ အဲဖရက္ ႏိုဗယ္အားဂုဏ္ျပဳခ်ီးေျမႇာက္ေသာအား ျဖင့္ သူရည္မွန္းသည့္လူ႔ေဘာင္လူ႕ေလာက လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို အမွန္တကယ္အက်ဳိး ျပဳသူမ်ားအား ႏွစ္စဥ္စိစစ္ေရြးခ်ယ္ႏိုင္ၾက ပါေစဟုဆုမြန္ေကာင္းေတာင္းလိုက္ရပါ တယ္။


ေက်ာ္စိန္Ref; Noble Peace Prize

The Hot News