ၿမစ္နဲ႕ေရ(ဂ်ဴး)

ကၽြန္မမွာ ၿမစ္တခ်ိဳ႕မွ ေက်ာက္တံုးအမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိသည္။ ေက်ာက္တံုးတို႕သည္ ပံု သဏၭာန္ အမ်ိဳးမ်ိဳး အေရာင္အမ်ိဳးမ်ိဳးၿဖင့္ လွပၾက သည္။ ေက်ာက္တံုးေတြကို စုေဆာင္းၿခင္း မွာ စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္း၏။ တစ္ေနရာရာသို႕ ေရာက္တိုင္း အဲဒီေနရာက အမွတ္တရ အၿဖစ္ ေက်ာက္တံုးေလးေတြကို ေကာက္မိတာ ကၽြန္မ၏၀ါသနာ ၿဖစ္ပါသည္။
          ေက်ာက္တံုးတို႕ကို ကၽြန္မအခန္းထဲက ခုတင္ေအာက္မွာ သူ႕အပံုႏွင့္သူ ပံုထားၿဖစ္ သည္။ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္ ကၽြန္မမွာ အိမ္အပိုင္ရွိလာ ခဲ့လွ်င္ ထိုအိမ္မွာ ေက်ာက္တံုးေတြအတြက္ စင္ေလးလုပ္ပါမည္။ စင္ေပၚမွာ ေက်ာက္တံုးေလးေတြကို အလွတင္ထားမည္။ အခုေတာ့ ခုတင္ေအာက္မွာပဲ ေနၾကဦးေနာ္။
          ခဏခဏ ၾကည့္မိလြန္းလို႕ ေက်ာက္တံုးေတြကို ကၽြန္မ အလြတ္ရေနပါၿပီ။ ေဟာဒါ က ၿမစ္ဆံုက ေက်ာက္တံုး၊ ေဟာဒါက မလိခ ၿမစ္က ေက်ာက္တံုး၊ ေဟာဒါက မဏိပူရၿမစ္ ဟု ေခၚေသာ ဘားရ္ေခ်ာင္းမွ ေကာက္ခဲ့သည့္ေက်ာက္တံုး၊ ဟိုဟာက ေလးၿမိဳ႕ၿမစ္ ကမ္း ေဘးက ေကာက္ခဲ့သည့္ ေက်ာက္တံုး။ တစ္ေယာက္ေယာက္က ခလုပ္တိုက္သြားၿပီး ေနရာ လြဲေနေစဦးေတာ့ ဒါက ဘယ္ၿမစ္က လာခဲ့တဲ့ ေက်ာက္တံုးလဲ ကၽြန္မ မွတ္မိသည္။
ဥပမာ ၿမစ္ဆံုေက်ာက္တံုးသံုးတံုးက အသား အနည္းငယ္ၾကမ္းၿပီး ပံုသဏၭာန္က လံုး ၀န္းေခ်ာေန သည္။ ၾကက္ဥလို ပံုစံေက်ာက္တံုးမွာက အလယ္တြင္ ကန္႕လန္႕အမဲစင္းရာ ေသးေသး ေလးပါ၀င္သည္။ ေလးၿမိဳ႕ၿမစ္ ကမ္းေၿခက ေကာက္ခဲ့သည့္ ေက်ာက္တံုးေတြကေတာ့ ညိဳ ၿပာၿပာၿဖင့္ ေတာက္ပ ေၿပာင္လက္ေနသည္။ မဏိပူရက ေက်ာက္တံုးက ဒိုးၿပားပစ္လို႕ရ ေအာင္ ၿပားခ်ပ္ခ်ပ္ ၀ိုင္း၀ိုင္းေလး။ မူလာရွီးဒီေခ်ာင္းက ေက်ာက္တံုးေတြက ၾကီးတာေတြ မ်ားေနလို႕ ေသးတာကို မနည္း လိုက္ရွာခဲ့ရပါသည္။ ဒီေက်ာက္တံုးေလးေတြသည္ ၿမစ္ ေတြဆီသို႕ ကၽြန္မ၏ခရီးတို႕ကို အသံတိတ္ ေၿပာၿပေနသည့္ သက္ေသခံတို႕ ၿဖစ္ၾကပါ သည္။
           ၿမစ္ေတြကိုရင္ခုန္သည့္ ကၽြန္မသည္ ထိုၿမစ္သို႕ ေနာက္တစ္ၾကိမ္ ၿပန္သြားၿဖစ္မ လား မသြားၿဖစ္လား မေသခ်ာေသာေၾကာင့္ သက္ေသခံ အမွတ္တရ တစ္ခုခုကို သယ္ယူ ခဲ့ခ်င္သည့္အခါ ေရႏွင့္စာလွ်င္ ေက်ာက္တံုးက ပိုၿပီး လက္ေတြက်လို႔ ၿဖစ္ပါသည္။ ထို ေက်ာက္တံုးေလးေတြကို ခုတင္ေအာက္မွာထားၿပီး ညအိပ္သည့္အခါ ၿမစ္တို႕၏ ေရစီးသံ ကို ၿပန္လည္ၾကားေယာင္ႏိုင္သည္။
          ေက်ာက္တံုးေတြကို ၿမစ္၏ အထိမ္းအမွတ္အၿဖစ္ ကၽြန္မ ဘယ္တုန္းကစၿပီး စု ေဆာင္းတတ္ခဲ့ပါလိမ့္။ ေသခ်ာသည္ကေတာ့ ငယ္ဘ၀တုန္းက အဲသည္အေတြး မရွိခဲ့ဖူးပါ။ ၿမစ္ႏွင့္ပတ္သက္သည့္ မွတ္ဉာဏ္မ်ားသည္ ငယ္ဘ၀မွာေတာ့ သီခ်င္းမ်ားအၿဖစ္ ရင္မွာ ရိုက္ခတ္လို႕ မဆံုးႏိုင္ေအာင္ ရွိခဲ့သည္။
          ‘ယမုန္သီတာ ရီၿပာေမွာင္လဲ့ လႈိင္းေရၿပင္က်ယ္ လူးလြန္႕ကာ သြယ္သြယ္ ဆည္း ဆာ ေနညိဳခ်မ္း၀ယ္’
          ‘ပိုက္ကြန္ၿဖန္႕ပါလို႕ သနားစရာ့ဘ၀၀ယ္ ကိုတံငါေတြရယ္ ရြာအ၀င္ကမ္းပါးထိပ္ ၀ယ္ ၿပန္လမ္းကိုပဲ မွန္းလို႕ ၾကိဳသူမယ္ ဧရာၿမစ္ၿပင္ေက်ာ့မယ္ ေရႊလည္ေမာ့ကာ ေက်ာ့မယ္ တစ္ပါးရယ္။ ဘယ္၀ဋ္ကယ္တံု႕တင္လို႕ရယ္ ပူပင္လယ္ လႈိင္းကၾကြယ္ၾကြယ္ သမုဒၵရာ၀မ္း တစ္ထြာအေရးရယ္ ေလွငယ္ရွင္တစ္စီးရယ္က ပိုက္ၾကီးနဲ႕ ေရဆင္းသံကသာ’
          ‘ေက်ာက္ေဆာင္အငူ၀ယ္ ေလၿပင္းထန္ လႈိင္းမာန္ၿပင္းတယ္ ၿပန္လမ္းမၾကံဳတဲ့ ယမုန္နာဦး၀ယ္ ေမွ်ာ္တဲ့သူမ်ား ေမွ်ာ္ရွာေရာ့မယ္ အိမ္သူေမ ထားသက္လွယ္ ၿပန္လမ္းကိုပဲ မွန္းလို႕ ၾကိဳေနမယ္ ဧရာၿမစ္ၿပင္ေက်ာ့မယ္ ေရႊလည္ေမာ့ကာ ေက်ာ့မယ္တစ္ပါးရယ္’
          ကိုေစာညိန္းေရးစပ္ၿပီး တြံေတးသိန္းတန္သီဆိုထားသည့္ ေရႊလည္ေမာ့ေမာ့သီခ်င္း ကို  သိတတ္စအရြယ္မွာ မၾကာခဏၾကားရ ခ်ိန္၌ ဧရာ၀တီၿမစ္ကို ကၽြန္မ ၿဖတ္ခဲ့ၿပီး ၿမင္ခဲ့ၿပီးပါၿပီ။
          ေရနံေခ်ာင္းမွ ကုန္းေစာင္းသို႕ ကၽြန္မတို႕ ေၿပာင္းေရႊ႕လာေတာ့ ဧရာ၀တီၿမစ္ကို ေမာ္ေတာ္ၿဖင့္ ကူးၿဖတ္ခဲ့ရသည္။ ၿမစ္ၿပင္ၾကီးက အက်ယ္ၾကီး ဟိုဘက္ကမ္းကို လွမ္းၿမင္ရ ေသာ္လည္း ခပ္ေရးေရးမွ်သာ။ ေရေပၚတြင္ ေမာ္ေတာ္ေလး တဒုတ္ဒုတ္ ခုတ္ေမာင္းေၿပး ေန ရတာ ေႏွးတိေႏွးေကြး။ သေဘၤာတစ္စင္းစင္းက အနားကေန ၿဖတ္သြားလွ်င္ ေမာ္ေတာ္ သည္ သေဘၤာ၏လိႈင္းဒဏ္ၿဖင့္ ၀ုန္းခနဲ ၀ုန္းခနဲ ၿမင့္တက္ နိမ့္က် လႈပ္ခပ္ေလသည္။ ဧရာ၀ တီၿမစ္ေပၚတြင္ ေလွေလးေတြကို ခဏခဏေတြ႕ရသည္။ ေလွေလးေတြကိုၿမင္ရသည့္ ၿမင္ ကြင္းေၾကာင့္ ကိုေစာညိန္း၏သီခ်င္းသည္ ပိုၿပီး ပီၿပင္စြာ ကၽြန္မကို လႊမ္းမိုးေလသည္။ ငါး ဖမ္းၿပီး အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းေသာ သီခ်င္းထဲက တံငါသည္တို႕ႏွင့္ အိမ္သူဇနီးေတြ၏ ဘ၀ကို အာရံုထဲတြင္ ၿမင္ေယာင္လာသည့္အခါ အဲဒါ ကၽြန္မသိခဲ့ေသာ ဧရာ၀တီပါပဲ။
          ‘ၿပန္လမ္းမၾကံဳတဲ့ ယမုန္နာဦး၀ယ္ ေမွ်ာ္တဲ့သူမ်ား ေမွ်ာ္ရွာေရာ့မယ္’ ဆိုသည့္ ေၾက ကြဲဖြယ္စကားလံုးမွာေတာ့ ကၽြန္မ အာရံုက မဆံုးႏိုင္ေအာင္ ရွည္လ်ားေသာ ကမ္းပါးေစာက္ ၾကီးမ်ားအထက္မွ ေသးေကြးေသာ လူပံုသဏၭာန္တခ်ိဳ႕ဆီ ေရာက္သြား သည္။ ေလ အဟုန္ ၿဖင့္ ၀တ္ထားသည့္ ထမီအဖ်ား တလြင့္လြင့္လႈပ္ေနသည့္ မိန္းမတစ္ေယာက္ေယာက္ကို ခဏခဏ ၿမင္ခဲ့ရဖူးပါသည္။ တစ္ခါ တစ္ခါ ထိုမိန္းမ၏ မ်က္ႏွာမူရာသည္ ကၽြန္မတို႕ ေမာ္ ေတာ္ဆီသို႕ မဟုတ္။ ဘယ္ဆီမွန္းလည္း ကၽြန္မမသိ။ အဲသည္တုန္းက သိခြင့္ ရခဲ့ေသာ ဧရာ၀တီသည္ နာက်င္စရာ၊ ထိုနာက်င္စရာကို ၾကံဳေစေသာ အၿဖစ္အပ်က္ကလည္း ေၾကာက္စရာ။ လိႈင္းေတြ ေလေတြ ၿပင္းထန္လြန္းလို႕ တံငါေလွကေလး နစ္ၿမဳပ္ကာ တံငါ သည္ ေသဆံုးသြားရသည့္ အၿဖစ္။ ေသသြားတာကို မသိႏိုင္ဘဲ ဘယ္ေတာ့မ်ား ၿပန္ေရာက္ လာမလဲဟု ၿမစ္ကမ္းပါး ေက်ာက္ေဆာင္အငူမွာ မတ္တပ္ရပ္ လွမ္းေမွ်ာ္ေနရွာေသာ အမ်ိဳး သမီးဘ၀ကလည္း သနားစရာ။ မေသခ်ာမေရရာေသာ ေမွ်ာ္လင့္ၿခင္းႏွင့္ ေသခ်ာေရရာ ေသာ ဆံုးရွံဳးၿခင္း အဲဒီႏွစ္ခုမွာ ဘယ္ဟာက ခံစားရသက္သာမလဲဟု ေတြး မိခဲ့သည္။
          အဲသည္တုန္းက ကၽြန္မ ၿမစ္ကိုမခ်စ္တတ္။ ၿမစ္ကို ေၾကာက္ခဲ့သည္။ ၿမစ္သည္ အႏၱ ရာယ္၊ ၿမစ္သည္ ေၾကာက္စရာ။ ဧရာ၀တီ၏ တစ္ဖက္ကမ္းရွိ ေရနံေခ်ာင္းသို႕ ေဖေဖတို႕ ေမေမတို႕ အေၾကာင္းရွိလို႕သြားရလွ်င္ ၿမစ္ၿပင္က်ယ္ၾကီးကို ေမာ္ေတာ္ၿဖင့္ ကူးၿဖတ္ရမွာ မို႕ ေၾကာက္တာလည္းပါ၊ အတူတကြလိုက္ခ်င္တာလည္းပါ၊ ကၽြန္မ ခဏခဏ ငိုေၾကြးရတတ္သည္။
          ငယ္ဘ၀တုန္းက ၿမစ္သည္ သီခ်င္းထဲမွာသာ အမွတ္တရၿဖစ္ခဲ့သည္။ အထိမ္းအ မွတ္ေက်ာက္တုံးရယ္လို႕ ကၽြန္မမွာ မရွိပါ။ အခုအခ်ိန္မွာ ဧရာ၀တီကို ေႏြရာသီမွာ ေလွၿဖင့္ ၿဖတ္ကူးလွ်င္ ေသာင္ေၿခတစ္ခုနားအေရာက္တြင္ ေလွကို ၾကိဳးၿဖင့္ ဆြဲယူရမည္။ ထို အခ်ိန္ မွာ ေရေအာက္ေၿခသည္ ကၽြန္မ လက္ၿဖင့္ထိလို႕ရသည္အထိ တိမ္တိမ္ေလး။ အဲသည္ၿမစ္ ၾကမ္းခင္းမွာ ေက်ာက္ခဲ ေက်ာက္ တံုးေလးေတြကို ၿမင္ေနရမွာပါပဲ။ သို႕ေသာ္ ထိုေက်ာက္ တံုးတို႕သည္ ကၽြန္မ၏ငယ္ဘ၀ ဧရာ၀တီ၏ေက်ာက္တံုးတို႕ၿဖင့္ မ ဟုတ္ေတာ့ေပ။ ကၽြန္မ လက္ၿဖင့္ ထိကိုင္မည့္ ေရသည္လည္း ဟိုယခင္ ဧရာ၀တီ၏ေရ မဟုတ္ေတာ့ေပ။
          ‘ယမုန္နာ သီတာေသာင္ေၿခဦးမွာလ သနားဖြယ္ လူႏွယ္ေခၚသံ ထူးလို႕ေလး ၾကည္  ႏူးဖြယ့္ မယ္တစ္ကိုယ္ ေရႊဟသၤာ ေမာင္ႏွံငွက္ကယ္တို႕ ၾကင္ေဖာ္မွာ ၾကင္ေဖာ္ဖက္ကယ္ ႏွင့္ တူေပ်ာ္ေပ်ာ္ ဘယ္ခါစက္ရပါ့ လည္ယွက္ကာ သူတို႕လို အို ငါးၾကင္းေတြဆန္ ငါးဒန္ ေတြ ေသာင္ေၿခဦးမွာလ ကိုတံငါ ေလွယာဥ္စီးပါလို႕ ပိုက္ၾကီးနဲ႕ ေရခ်လာ’
          တင္တင္ၿမ၏ ယမုန္နာပတ္ပ်ိဳးကို နံနက္တိုင္း မိုးမလင္းခင္ ဓာတ္စက္ဖြင့္သည့္   ေနရာမွ ေလၿဖင့္ေ၀့ကာ ကၽြန္မတို႕ ၾကားရတတ္ သည္။ အဲသည္တုန္းကေတာ့ ကိုတံငါေတြ သည္ ပိုက္ကြန္ေတြၿဖင့္ တစ္ႏိုင္စီးပြားေရး ငါးဖမ္းၿခင္းကို ၿပဳလုပ္ၾကပံုရသည္။ ဘယ္သီခ်င္း ပဲ နားေထာင္လိုက္ နားေထာင္လုိက္ ကိုတံငါသည္ ေလွၿဖင့္သာ ပိုက္ခ်ေနၿမဲ ၿဖစ္ေလ သည္။ ဟိုတုန္းကေတာ့ လွ်ပ္စစ္ၿဖင့္ ဘက္ထရီ ၿဖင့္ ေရွာ့တုိက္ၿပီး ငါးဖမ္းတာတို႕ ဒိုင္းနမိုက္ ခြဲၿပီး ငါးဖမ္းတာတို႕ ဘယ္ရွိဦးမလဲ။ အခုေတာ့ နည္းမ်ိဳးစံုသံုးကာ အရွည္သၿဖင့္ မၾကည့္တာ့ ဘဲ ၿမန္ဆန္ေအာင္ လြယ္ကူေအာင္ လုပ္ကိုင္ၾကေတာ့သည္။ လိုသည့္ငါးေရာ မလို သည့္ငါးေရာ ဒီနားကငါးေရာ ဟိုနားကငါးေရာ၊ ငါးအၿပင္တၿခား အေသးအမႊားေတြေရာ ေသကုန္ၾကေတာ့သည္။ သက္ဆိုင္ရာကေတာ့ တားၿမစ္ထားပါရဲ႕။ သို႕ေသာ္ ဥပေဒကို ခိုင္ ခန္႕ေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ၾက။ ဒါေၾကာင့္လည္း သဘာ၀ငါးရယ္လို႕ သိပ္မရွိေတာ့ဘဲ ေမြးၿမဴေရး ငါးေတြသာ မ်ားေနရသည္။



           ‘ဧရာ၀တီ စမုန္ ဒုဌ၀တီ ေဇာ္ဂ်ီပန္းေလာင္’ ဒါကေတာ့ ေရႊအင္း၀သီခ်င္း ၿဖစ္သည္။
          ‘သံလ်က္စြန္းေပၚတြင္ အင္းေလးအင္းကို ဖို႕၍ ၿမိဳ႕တည္ သတိုးဘုရားရာဇာဘုရင္ စိုးစံသည္ မေကာင္းတဲ့ရန္ ေ၀းေအာင္ တိုးတက္ႏွိမ္နင္းမည္ ေအာ္ ဥဇၨနာမင္းယုတ္ သုတ္ သင္ၿပန္ပါသည္ ေစာဥမၼာ ခင္မဒီ ေဒ၀ီေကာက္လို႕ ေၿမွာက္တင္ စံစားသည္။ တို႕တိုင္းဌာနီ ေရႊနန္းေတာ္ဆီ ၿပသဒ္ဘံုၿမင့္ဆီ မဂၤလာက်က္သေရ ၿဖိဳးေ၀တင့္စြ ၿမိဳ႕ေရႊအင္း၀ သာယာ၀ ေၿပာစည္’
          ဟိုတုန္းက သာယာ၀ေၿပာသည္ဆိုေသာ အင္း၀ကို ၿမိဳ႕ေဟာင္းၿဖစ္ေတာ့ ကၽြန္မ ေရာက္ေအာင္ သြားၾကည့္သည္။ အင္း၀သည္ ယခုအခါ ေၿခာက္ေသြ႕လ်က္ ရွိသည္။ ၿမိဳ႕ တစ္ၿမိဳ႕၏ ၾကန္အင္လကၡဏာမ်ားတြင္ ၿမစ္ေခ်ာင္းအင္းအိုင္လည္း ပါလိမ့္မည္။ စိုက္ပ်ိဳးေရး အတြက္ သံုးဖို႕ေရ၊ လူေနအိမ္ေၿခအတြက္ အိမ္သံုးေရ၊ သစ္ပင္မ်ားအတြက္ ေရ၊ ေက်းငွက္ တိရစာၦန္မ်ားအတြက္ ေရ။
          ၿမစ္ကမ္းေဘး တဲေလးဆီတြင္ ေရသန္႕ဘူးေဟာင္းတစ္ခုၿဖင့္ ေရထည့္ေသာက္ေန ေသာ ကေလးတစ္ေယာက္ကို အခုထိ မ်က္စိထဲက မထြက္။ သူမက္မက္ေမာေမာေသာက္ ေနေသာ ေရကို ေရသန္႕ဘူးမွာ ထြင္းေဖာက္ၿမင္ေနရသေလာက္ၿဖင့္ ၿမစ္ေရလိုပဲ ခပ္ ေနာက္ေနာက္ပါပဲ။
          ေရၾကည္ေရသန္႕ကို ေသာက္ႏိုင္သည့္ ကေလးေတြက ကံေကာင္းတာေပါ့။ အေရွ႕ ေတာင္အာရွသည္ ေရမသန္႕လို႕ ၀မ္းႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေရာဂါၿဖင့္ အေသအေပ်ာက္အ မ်ားဆံုးေဒသ ၿဖစ္သည္။ တစ္ကမာၻလံုးရွိ ၀မ္းေလွ်ာေရာဂါၿဖင့္ ေသဆံုးရသူတို႕၏ ထက္ ၀က္ေလာက္သည္ ကၽြန္မတို႕ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ ၿဖစ္တာဆိုပဲ။ ေနာက္ၿပီး ၿမန္မာႏိုင္ငံရွိ ငါးႏွစ္ေအာက္ကေလး ေသဆံုးမႈေတြထဲက တစ္၀က္သည္ အဟာရခ်ိဳ႕တဲ့မႈႏွင့္ သက္ဆိုင္ ေနသည္။ ၿမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၁၉၉၀ တုန္းက သန္႕စင္ေသာေရကို သံုးစြဲႏိုင္သည့္ လူဦးေရ မွာ ၃၈ရာခိုင္ႏႈန္းပဲ ရွိခဲ့ရာက ၂၀၀၀ ၿပည့္ႏွစ္ေရာက္ေတာ့ ၇၂ရာခိုင္ႏႈန္း ၿဖစ္သြားသည္ဟု ဖတ္ရပါသည္။ ၂၀၁၅ မွာ လ်ာထားသည့္ ၆၆ရာႏႈန္းထက္ေတာင္ ၿမင့္ေနေသးသည္တဲ့။ ၿမန္သားပဲဟု ကၽြန္မ အံ့ၾသမိသည္။ အဲသည္ ၇၂ရာႏႈန္းမွာ အားလံုးက စံခ်ိန္မီ အႏ ၱရာယ္ ကင္းသည့္ ေသာက္ေရသန္႕ေတြ ၿဖစ္ဖို႕လိုေသးသည္တဲ့။ အင္းေပါ့။ ကၽြန္မၿမင္ရသည့္ ကေလးသည္ အဲဒီ ၇၂ရာႏႈန္းထဲက ေဒသမွ ကေလးၿဖစ္မည္။ သို႕ေသာ္ ကေလး ေသာက္ သည့္ေရသည္ အႏ ၱရာယ္ကင္းသည့္ သန္႕စင္ေရ မဟုတ္ေသးပါ။
           ေရသည္ အရာအားလံုး အေၿခအေနအားလံုးႏွင့္ ဆက္စပ္ေန၏။ အာဟာရႏွင့္ တိုက္ရိုက္ပတ္သက္ေနသည္။ က်န္းမာေရးႏွင့္ တိုက္ရိုက္ပတ္သက္ေနသည္။ ဆင္းရဲမြဲေတ မႈႏွင့္၊ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈႏွင့္၊ စီးပြားလုပ္ငန္းႏွင့္ တိုက္ရိုက္ပတ္သက္ေနသည္။ ေရၾကီးမႈ ေရလွ်ံမႈ သီးႏွံအထြက္နည္းမႈ ေၿခာက္ေသြ႕မိုးေခါင္ၿပီး သီးႏွံေတြပ်က္စီးမႈ၊ ကႏ ၱရၿဖစ္ထြန္းမႈ၊ ေတာ္ ေတာ္မ်ားမ်ားပါပဲ။ သြယ္၀ိုက္ပတ္သက္တာ ကေတာ့ ပညာေရးၿဖစ္မည္။ ကၽြန္မတို႕ ေမာင္ႏွ မေတြ ပညာေရးမညံ့ခဲ့တာ ေရနံေခ်ာင္းႏွင့္ ကုန္းေစာင္း၏ ေရခံေၿမခံမဆိုးလို႕ ၿဖစ္ႏိုင္ပါ သည္။
          ၿမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသက ရြာေလးတစ္ရြာမွ ေရအခက္အခဲကို မၾကာေသးခင္က ဓာတ္ပံုၿပပြဲတစ္ခု လုပ္ခဲ့သည္။ အဲဒီ ကေလးေတြ ေရတစ္ပံုးရဖို႕အတြက္ တစ္စက္ခ်င္းက် သည့္ ေရကို ခြက္ေလးႏွင့္ စိတ္ရွည္လက္ရွည္ ေစာင့္ခပ္ယူေနရ တာကို ေတြ႕ရသည္။ အဲဒီ ကေလးေတြ စာသင္ခ်ိန္ စာေလ့လာခ်ိန္ နည္းသြားမွာေပါ့။ လြတ္လပ္ေပါ့ပါးစိတ္ေရာ ရွိႏိုင္ပါ့မလား။ လြယ္အိတ္လြယ္ရမည့္ သူတို႕ပခံုးသည္ ေရပံုးထမ္းထမ္းဖို႕ေတာင္ အခ်ိန္ကို ေစာင့္ေနရတာ မဟုတ္ဘူးလား။ ပိုဆိုးတာက ကၽြန္မ သတိထားမိတာတစ္ခု။ ဒီႏွစ္ဓာတ္ပံု ထဲက ကေလးကို မႏွစ္တုန္းက ေရထမ္းလ်က္ လွ်ပ္တစ္ၿပတ္ရုိက္ခဲ့စဥ္လည္း ဒီစပို႕ရွတ္ အက်ႌပဲ။ ဒီအၿပာေလးပဲ။ ဒီႏွစ္လည္း ဒီအက်ၤီေလးပဲ။ ေဘာင္းဘီေလး ကေတာ့ ေၿပာင္း သြားသည္။ ၿမစ္ႏွင့္ေရသည္ လူတို႕၏ဘ၀မ်ားစြာ ကို ေၿပာၿပေပးေနေသာ ပံုေၿပာသူမ်ား ၿဖစ္ ၾကသည္။
          ၿမစ္ကို စူးစမ္းေလ့လာလိုစိတ္ၿဖင့္ ေနရာစိမ္းတစ္ခုရွိၿမစ္သို႕ ေရာက္သည့္အခါတိုင္း ၿမစ္ကမ္းနဖူးမွာ ခဏရပ္ၾကည့္ဖို႕ ကၽြန္မ ၾကိဳးစားသည္။ သို႕ေသာ္ ယခုအခါ ကၽြန္မအနီးက  ၿမစ္တို႕သည္ ဟိုတုန္းကေလာက္ မလွေတာ့ပါလား။ ၿမစ္ကမ္းေဘးတြင္ အမႈိက္ သရိုက္တို႕ ကို ၿမင္ရလွ်င္ ရင္ခုန္သံက ေအးတိေအးစက္ ေလးလံသြားေတာ့သည္။ ငယ္စဥ္က ဆရာ ၾကီးဦးစိုးသိန္းတို႕ မိသားစုႏွင့္ အတူ ေရခ်ိဳးခဲ့ရေသာ စလင္းေခ်ာင္းသည္ ေအာက္ကသဲၿပင္ ကို ၿမင္ေနရေအာင္ ၾကည္လင္စိမ္းလန္းေနခဲ့သည္ကို မွတ္မိသည္။ ယခု ဆင္ၿဖဴကၽြန္းသို႕ အသြား ေတြ႕ရသည့္ စလင္းေခ်ာင္းသည္ ႏံုးေတြပို႕ ေသာင္ေတြထြန္းလ်က္။ ၿမစ္ေတြ ေခ်ာင္းေတြ ေၿပာင္းလဲ ကုန္ၿပီေရာ။ ဒါက သဘာ၀ပဲလို႕ ေၿပာႏိုင္ေသာ္လည္း သဘ၀ထက္ ပိုၿမန္ဆန္စြာ ေၿပာင္းလဲတာကေတာ့ လူေတြ၏အၿပဳအမူေၾကာင့္ေပါ့။



           ေရနံေခ်ာင္းက ပင္းေခ်ာင္းကလည္း ေႏြရာသီဆိုလွ်င္ သဲေခ်ာင္းက်ယ္ၾကီးထဲမွ ေရ စီးေၾကာင္း ေသးေသးေလး။
          ပင္းေခ်ာင္း၏ အမွတ္တရကေတာ့ ေက်ာက္တံုးၿဖစ္စရာမလို။ ၾကက္သြန္ ၿဖစ္ သည္။ ကၽြန္မအတြက္ကေတာ့ ၾကက္သြန္သည္ ပင္းေခ်ာင္း၏ အထိမ္းအမွတ္ ၿဖစ္သည္။
          ‘ႏွစ္တိုင္းဆက္ထြန္ ၾကက္သြန္ခင္းရဲ႕အလယ္ ညီညြတ္ေရးနဲ႕ အသက္ရွည္ရွည္ ခင္ ခင္မင္မင္’
          လက္ေရ တစ္ၿပင္တည္း သီခ်င္းကို ညည္းမိတိုင္း ေရနံေခ်ာင္းၿမိဳ႕ အထြက္ ပင္း ေခ်ာင္း သဲၿပင္မွာ စိမ္းေတာက္ေနေသာ ၾကက္သြန္စိုက္ခင္းတို႕ကို သတိရမိပါသည္။
          ပင္းေခ်ာင္းသည္ ေရနံေခ်ာင္းၿမိဳ႕၏အဓိက ေသာက္သံုးေရကို ေပးသည့္ ေလးစား ထိုက္ဖြယ္ ေခ်ာင္းၾကီးၿဖစ္သည္။ ပင္ေခ်ာင္း မွ ေရကို သံကန္ကုန္းမွ သံကန္ၾကီးထဲသို႕ တင္ ၿပီး ၿဖန္႕ေ၀ကာ တစ္ၿမိဳ႕လံုး သံုးရသည္ၿဖစ္၍ ေႏြမွာ ေရမၿပည့္ လွ်င္ ေန႕စဥ္ေရ မလာပါ။ ေရ နံေခ်ာင္းမွာပဲ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ေရရွားပါးသည္ကို မ်က္ၿမင္ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရ၏။ ၿမိဳ႕သည္ ေတာင္ကုန္း ေတာင္ ဆင္းေတြခ်ည္းမို႕ ေရခပ္သည့္အခါ အလြန္ပင္ပန္းၾကရသည္။ ေရပံုး ထမ္းကို ပခံုးမွာထမ္းၿပီး ကုန္းအတက္ကို တေမွ်ာ္တေခၚၾကီး တက္ရသူေတြလည္း ရွိသည္။ ေရပံုးထမ္းအေလးၾကီး ၀န္ၿဖင့္ ေခ်ာက္ကမ္ပါးကို ေၿခကုတ္ၿမဲၿမဲ သတိၿဖင့္ ဆင္းရသူတို႕ လည္းရွိသည္။ ကၽြန္မတို႕အိမ္မွာ အရင္က စည္ပင္သာယာ ေရစက္ရွိသည္။ စီးပြားေရးက် လို႕ ရွိသမွ် အသံုးအေဆာင္ကို ေရာင္းခ်ရသည့္အထဲတြင္ လွ်ပ္စစ္မီတာႏွင့္ ေရစက္ပါသြား သည္။ သို႕ေသာ္ ပူစရာမလို။ အိမ္ေခါင္းရင္းကပ္လ်က္ မမႏြဲ႕တို႕ အိမ္ေရွ႕မွာ အမ်ားသံုး စည္ပင္ သာယာ ေရစက္ငုတ္တစ္ခု ရွိၿပီး အိမ္ေျခရင္းကပ္လ်က္မွာ စည္ပင္သာယာေရစက္ ငုတ္တစ္ခုရွိသည္။ ေရစက္ႏွစ္ခုၾကားမွာ ရွိသၿဖင့္ ေရကို နီးနီးနားနားခပ္ႏိုင္သည့္ၿပင္ ထို ေရကို ေလွာင္စရာ အုတ္ကန္သံုးခုလည္း ရွိသၿဖင့္ အလြန္အဆင္ေၿပပါသည္။ သူမ်ားေတြ ေႏြရာသီမွာ ေရရွားသည့္အခါ ကၽြန္မတို႕အိမ္က အိမ္ေရွ႕အုတ္ကန္ထဲမွ ေရကို ခပ္လွမ္း လွမ္း ရပ္ကြက္က အဆင္မေၿပသူတခ်ိဳ႕ကို မွ်ေ၀ေပးခဲ့ႏိုင္ေသး၏။ အေၿမာ္အၿမင္ၿဖင့္ အုတ္ ကန္သံုးလံုး ေဆာက္ခဲ့သည့္ ေဖေဖ့ေက်းဇူးေပါ့။
          ေရသည္ မကုန္ဆံုးႏိုင္ေသာ သယံဇာတဆိုေပမဲ့ ထိုသယံဇာတသည္ အေၿခအေန ေပၚမွာ မူတည္ၿပီး အနည္းအမ်ား ရွိသည္ဆို တာ ကၽြန္မ ငယ္စဥ္ကတည္းက သိခြင့္ရခဲ့ပါ သည္။
          သံကန္ကုန္း လက္မွတ္ကုန္းပတ္၀န္းက်င္ ကုန္းၿမင့္ကလူေတြသည္ ေႏြ ေရရွားခ်ိန္ တြင္ ကားၾကံဳအဆင္ေၿပလွ်င္ ပင္းေခ်ာင္းသို႕ အ၀တ္ေလွ်ာ္ ေရခ်ိဳး ေရခပ္သြားၾကသည္။ ေႏြရာသီေရရွားခ်ိန္ အိမ္ကေရကို ေသာက္သံုးေရအၿဖစ္ အရန္ထားခ်ိန္မွာ ကၽြန္မတို႕၏ အ ၀တ္ေလွ်ာ္ရာေနရာက ဧရာ၀တီၿမစ္ၿဖစ္သည္။ ေႏြဧရာ၀တီသည္ အဲသည္တုန္းက ေရနံ ေခ်ာင္းေစ်းႏွင့္ နီးနီးေလး။ ၿမိဳ႕မေတာင္ရပ္ ကေန လမ္းေလွ်ာက္သြားလွ်င္ ကေလးေၿခလွမ္း ၿဖင့္ အ၀တ္ထုပ္ေတြႏွင့္ ဆယ့္ငါးမိနစ္အတြင္း ေရာက္သည္။
          အခုေတာ့ ေႏြဧရာ၀တီသည္ ၿမိဳ႕ထဲႏွင့္ အေ၀းၾကီးေ၀းခဲ့ၿပီ။ ေသာင္ၿပင္ၾကီး ၾကီးလာ သည္။ ေၿမႏုကၽြန္းေတြသည္ ေၿမရင့္ကၽြန္း ၿဖစ္ေတာ့မည္ ထင္သည္။ ဘူးကၽြန္းဆိုလွ်င္ စိုက္ ခင္းေတြမက သစ္ပင္ၾကီးေတြပါ တည္ၿမဲကုန္ၿပီ။ ၿမစ္ေၾကာင္းသည္ ေရနံေခ်ာင္းကမ္း နားႏွင့္ မၿမင္ႏိုင္သည့္ အေ၀းၾကီးမွာ။ ကမာၻေပၚတြင္ ႏံုးက်ႏႈန္းမ်ားလြန္းသၿဖင့္ ၿမစ္ေၾကာင္းေပ်ာက္ ကြယ္မည့္အႏၱရာယ္ကို ရင္ဆိုင္ေန ရသည့္ ၿမစ္ၾကီး ၈ စင္းထဲမွာ ကၽြန္မတို႕၏ ဧရာ၀တီ ပါ ၀င္ေနသည္ဟု သိရေတာ့ ကၽြန္မ ၿမစ္ဆံုက ေက်ာက္တံုးေလးေတြကို တယုတယ ထုတ္ယူ ၾကည့္မိသည္။ ၁၉၉၆ခုႏွစ္က ေက်ာက္တံုးေလး၊ ၂၀၀၀ခုႏွစ္က ေက်ာက္တံုးေလး။ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွာ ကၽြန္မ မေရာက္ခဲ့ေတာ့သၿဖင့္ ၂၀၁၀ မွာ လူၾကံဳၿဖင့္ မွာယူၿပီး သိမ္း ဆည္းထားသည့္ ေက်ာက္တံုးေလး။ ေက်ာက္တံုးေလးသံုးလံုးသည္ သက္တမ္း မတူၾက။ ထို႕ေၾကာင့္ သူတို႕သိခဲ့သည့္ ၿမစ္၏ေ၀ဒနာေတြလည္း မတူႏိုင္။ သူတို႕၏ အတြင္းအႏွစ္ တန္ဖိုးေတြလည္း မတူႏိုင္။



          ေက်ာက္တံုးေလးမ်ားသည္ သူတို႕နယ္ေၿမမွ ေဒသခံတို႕၏ က်န္းမာေရးႏွင့္ ပညာ ေရးကို ဆံုးၿဖတ္ေပးမည့္ ၿမစ္တို႕၏ ၾကမ္းခင္း အစိတ္အပိုင္းမ်ား ၿဖစ္သည္။ ၿမစ္၏ သုခေ၀ဒ နာ၊ ဒုကၡေ၀ဒနာကို သူတို႕အသိခဲ့ဆံုး ၿဖစ္သည္။ ၿမစ္သည္ သဘာ၀ၿမစ္ကမ္းေၿခႏွင့္ ရွိေန ေသးရဲ႕လား။ တမံလို ေရကာတာလို ကြန္ကရစ္ၿဖင့္ အနားသတ္ခံလိုက္ရၿပီလား။ ၿမစ္မွ ေက်ာက္စရစ္ခဲေတြ သဲေတြ ႏံုးေတြကို စက္ေတြၿဖင့္ ထိုးေကာ္ယူၿပီး သတၱဳရွာေဖြၿခင္းကို ခံေနရသလား။ သူတို႕နယ္ေၿမမွလူေတြ ဒီနယ္ေၿမမွာပဲ ၿမစ္ေတြႏွင့္ သူငယ္ခ်င္းၿဖစ္ဆဲလား။ ဒီနယ္ေၿမမွာပဲ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းလို႕ ရေနၾကတုန္းလား။ သူတို႕ အဆင္ေၿပၾကပါရဲ႕ လား။ ေရမွ ၾကည္ေသးရဲ႕လား။ ၿမက္မွ ႏုေသးရဲ႕လား။ အၿခားေသာ ေရၾကည္ရာၿမက္ႏုရာ ေတြဆီ ေရႊ႕ေၿပာင္း ၾကရၿပီလား။ ကၽြန္မ သူတို႕ကို ၿမစ္ဆီကေန ခြဲယူခဲ့မိတာ သိပ္ေတာ့မမွ် တဘူး ထင္ပါရဲ႕။ သူတို႕ကို ကၽြန္မ မပိုင္ဆိုင္ေပ။ ကၽြန္မဆီမွာလည္း သူတို႕ ေပ်ာ္ႏိုင္မည္ မ ထင္ေပ။
          သိဒၶတၳ၀တၳဳကို ေက်ာင္းသူဘ၀မွာ ဖတ္ၿပီးကတည္းက ၿမစ္၏အသံကို ကၽြန္မ ၾကား ေယာင္တတ္သြားသည္။ ၿမစ္သည္ သက္မဲ့ မဟုတ္။ သက္ရွိပါလား။ ၿမစ္သည္ လူေတြကို ေတြးေခၚတတ္ေအာင္ သင္ၾကားေပးေသာ သက္ရွိတစ္ဦး၊ ရင့္က်က္ေအာင္ ေလ့ က်င့္ေပး ေသာ သက္ရွိတစ္ဦးပါလား။
          ၿမစ္တစ္စင္းမွာ ဖံုးကြယ္ထားေသာ လွ်ိဳ႕၀ွက္စကားေတြ ရွိသည္။ တိုးတိတ္ေသာရင္ ခုန္သံေတြ ရွိသည္ ဆိုတာ ေနာ္မန္ မက္ကလင္း၏ ‘ၿမစ္တစ္စင္း အဲဒီကို ၿဖတ္စီးဆင္းသြား တယ္’  ၀တၳဳမွစာသားတို႕ၿဖင့္ ပိုၿပီး သေဘာေပါက္မိသြားသည္။ ‘ေနာက္ဆံုး မွာေတာ့ အရာ အားလံုးဟာ တစ္ခုတည္း ေပါင္းစည္းသြားၾကတယ္။ အဲဒီမွာ ၿမစ္တစ္စင္း ၿဖတ္စီးဆင္းသြား တယ္။ ၿမစ္ကို ေလာက ရဲ႕ေရအလွ်ံက ခြဲၿဖတ္ပစ္လိုက္တယ္။ ေနာက္ေတာ့ ၿမစ္က အခ်ိန္ ကာလရဲ႕ ေအာက္ေၿခက ေက်ာက္တံုးေတြေပၚ စီဆင္းသြားတယ္။ တခ်ိဳ႕ေက်ာက္တံုးေတြ ေပၚမွာ ကာလမဲ့မိုးစက္ေတြ၊ ေက်ာက္တံုးရဲ႕ေအာက္မွာေတာ့ စကားလံုးေတြ၊ ေနာက္ၿပီး တ ခ်ိဳ႕စကားလံုးေတြက သူတို႕ေၿပာတဲ့ စကားလံုးေတြ။ ေရက ကၽြန္ေတာ့္ကို ေၿခာက္လွန္႕ေန ပါေတာ့တယ္။’
           သူ႕ၿမစ္က မြန္တာနားၿပည္နယ္က ေၿခမဲၾကီးၿမစ္ (Big blackfoot river) ၿဖစ္သည္။ သူ႕မိသားစုသည္ ထုိၿမစ္ေဘးမွာ ရွင္သန္ခဲ့ၾက သည္။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ေရစီးၾကမ္းတမ္း ၿဖဴေဖြးၾကည္လင္ေသာ ထိုၿမစ္သည္ Fly fishing ေခၚ ငါးမွ်ားနည္းၿဖင့္ ငါးသေလာက္ေတြ ကို မွ်ားလို႕ေကာင္းသည့္ ၿမစ္ၿဖစ္သည္ဟု အလြန္နာမည္ၾကီးပါသည္။ ၿမစ္ေဘးရွိ အင္း ဆက္ေကာင္ေလးေတြကို ငါးမွ်ားခ်ိတ္မွာတပ္ၿပီး ငါးမွ်ားၿခင္းၿဖစ္သည္။ ၿမစ္တိုင္း ၿမစ္တိုင္း မွာ သူ႕သေကၤတႏွင့္၊ သူ႕စရိုက္ႏွင့္ သူ႕တန္ဖိုးႏွင့္ ရွိတာပါပဲေလ။
          ကၽြန္မ၏ ေက်ာက္တံုးေလးေတြေရာ သူတို႕ေအာက္ေၿခမွ စကားလံုးတို႕ကို ၿပန္ လည္ ရွာေဖြေနေလာက္ၿပီလား။
          ၿမစ္ဆံုေက်ာက္တံုးေလးမ်ားသည္ သူတို႕အေပၚ ၿဖတ္စီးဆင္းခဲ့ဖူးသည့္ တစ္ခါတုန္း က ေအးၿမၾကည္လင္ေသာေရကို တမ္းတေနၾကေလမလား။

ဂ်ဴး



Admin မွတ္ခ်က္
ယခုအက္ေဆးသည္ စိတ္ကူးခ်ိဳခ်ိဳစာအုပ္တိုက္မွ ၂၀၁၀ ၿပည့္ႏွစ္ ၾသဂုတ္လ တြင္ ထုတ္ေ၀ခဲ့ေသာ စာေရးဆရာစံု ပါ၀င္ေရးသားထားသည့္ ‘၁၁ႏွစ္ၿပည့္ စိတ္ကူးခ်ိဳခ်ိဳ စာအုပ္တိုက္၏ ကေလးမ်ားႏွင့္ ဆယ္ေက်ာ္သက္ရြယ္ လူငယ္မ်ားအတြက္ ထုတ္ေ၀ေသာ အမွတ္တရစာအုပ္ (၁၁)အုပ္’ မွာပါ၀င္ေသာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္  စာအုပ္တြင္ ပါရွိခဲ့ေသာ အက္ေဆး ၿဖစ္သည္။

သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ စာအုပ္ မ်က္ႏွာဖံုး

၁၁ႏွစ္ၿပည့္ စိတ္ကူးခ်ိဳခ်ိဳ စာအုပ္တိုက္၏ ကေလးမ်ားႏွင့္ ဆယ္ေက်ာ္သက္ရြယ္ လူငယ္မ်ားအတြက္ ထုတ္ေ၀ေသာ အမွတ္တရစာအုပ္ (၁၁)အုပ္’
၁ လူမႈဆက္ဆံေရး
၂ အႏုပညာ
၃ စာဖတ္ျခင္း
၄ သိပၸံပညာ
၅ မိဘဆရာ
၆ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္
၇ ကြန္ပ်ဴတာႏွင့္ အိုင္တီ
၈ ဉာဏ္ပညာ
၉ အားကားစားႏွင့္ က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္ျခင္း
၁၀ ရဲစြမ္းသတၱိ
၁၁ သမိုင္းႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ

သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ စာအုပ္ ေက်ာဖံုး

 From Ju Facebook page