ဒီမုိကေရစီအရင္လား၊ လွ်ပ္စစ္မီးအရင္လား

ဒီကိစၥနဲဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ပထမဆံုး ျငင္းခ်က္ထုတ္သူကေတာ့ လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တို္င္ပါပဲ၊ “ဒီမုိကေရစီေနာက္မွ လုပ္ပါ လွ်ပ္စစ္မီးခ်က္ခ်င္းေပး” ဆုိတဲ့ မႏၱေလးက ပိုစတာကို သေဘာမတူတဲ့ အေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က မိန္႔ခြန္းထဲမွာ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ယူၿပီး ရွင္းျပသြားပါတယ္။
ျပည္သူေတြ လွ်ပ္စစ္မီးလိုတယ္၊ ေရလိုတယ္၊ အလုပ္အကိုင္ေတြလုိတယ္၊ ဒါေတြဟာ စနစ္က မွားေနလို႔ ျဖစ္ရတာ၊ ဒါေၾကာင့္ စနစ္ကို ျပင္ဖို႔ လိုတယ္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေထာက္ျပပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ လွ်ပ္စစ္မီးလို ကိစၥမ်ဳိးေတြနဲ႔ ဒီမုိကေရစီအတြက္ တျပိဳင္တည္း လုပ္ဖို႔ လိုတယ္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က  အခုိင္အမာ ဆုိပါတယ္။

ဆုိလိုတာက စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမွာ ဘယ္ဟာက အရင္ျဖစ္သင့္သလဲဆုိတဲ့ အျငင္းပြားမႈေတြမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ႏွစ္ခုစလံုး တျပိဳင္တည္း လုပ္ရမယ္ဆုိတဲ့ဘက္က ရပ္ခံပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ စနစ္ကို ေျပာင္းရမယ္ဆုိတဲ့အေပၚမွာ ဘယ္သူမွ အျငင္းပြားမယ္ မထင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္လိုေျပာင္း မလဲဆုိတဲ့အေပၚမွာပဲ အျငင္းပြားၾကမယ္ ထင္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ နာမည္ေက်ာ္ သမုိင္းပညာရွင္ ဖရန္းစစ္ ဖူကူယားမားရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ပံုစံေတြကို ေလ့လာၾကည့္ရင္ ျမန္မာျပည္အတြက္ စဥ္းစားစရာတခ်ဳိ႕ ရႏိုင္မယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။
ပံု (၁)
 
ပံု (၁) အရ ဆက္ႏြယ္မႈေတြကို ၾကည့္ရင္ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈ (economic growth)၊ လူထုရဲ႕ ႏိုးၾကားမႈ (social mobiiization) နဲ႔ ႏုိင္ငံေတာ္တုိ႔ အၾကားမွာ (State) ၾကားမွာ အျပန္အလွန္ ဆက္ႏြယ္မႈေတြကို ေတြ႔ႏုိင္ပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ႏုိင္ငံေရး (ေအာက္ဆံုးက State Capacity ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕ စြမ္းရည္၊ Rule of Law (တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈ) Democracy (ဒီမုိကေရစီ တုိ႔ကို ဆုိလုိတာပါ) ၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး စတဲ့ မ်က္ႏွာစာ သံုးရပ္မွာ အျပန္အလွန္ ဆက္စပ္မႈေတြ ရွိေနတဲ့ သေဘာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ေနာက္ပိုင္းမွာ ဆက္ေဆြးေႏြးပါမယ္၊
အခုေတာ့ ဖူကူယားမားရဲ႕ ဖြံ႔ျဖိဳးေရးေမာ္ဒယ္ သံုးမ်ဳးိကို ၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။
ပံု (၂)  

ပံု (၂) အရ ႏုိင္ငံေတာ္ (State) ကေန စီးပြားေရးဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္မွဳ (Economic Growth) ကို တြန္းတင္ျပီး၊ စီးပြားေရးတက္လာတဲ့ေနာက္မွာ လူထုလည္း ႏိုးၾကားလာ၊ လူထုႏိုးၾကားမႈကေန ဒီမုိကေရစီကို ေမြးဖြား၊ စီးပြားေရးဖြြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္မွဳကေန တရားဥပေဒစိုးမိုးမွု ( Rule of Law) ကို ဖန္းတီး ဆုိတဲ့ ျဖစ္စဥ္မ်ဳိးပါ၊ ဒါေပမယ့္ ဒီေနရာမွာ ႏုိင္ငံေတာ္ (State) ကေန အစစအရာရာ ဆင္းသက္လာတာျဖစ္လုိ႔ ဒီနည္းက ျဖစ္ေတာင့္ ျဖစ္ခဲလို႔ စဥ္းစားၾကည့္လို႔ ရႏုိင္ပါတယ္။
ျမန္မာျပည္အတြက္ ဒီနည္းက မလုပ္မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလို႔ ေသခ်ာေပါက္ေျပာႏုိင္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲ ဆိုရင္ လြတ္လပ္ေရးရျပီးခ်ိန္ကေန အခုခ်ိန္အထိ ႏုိင္ငံေတာ္က တျခားမ်က္ႏွာစာေတြထက္ အားေကာင္းခဲ့ေပမယ့္ တုိင္းျပည္ ဖြံ႔ျဖိဳးေရးကို မတြန္းတင္ႏုိင္ခဲ့တာေၾကာင့္ပါ။
ဒီပံုက လက္ရွိ တရုတ္ပံုစံလို႔ ယူဆႏုိင္ပါတယ္။ ထိေရာက္တဲ့ အာဏာပိုင္အစိုးရစနစ္ (Effective Authoritarianism) က သြက္သြက္လက္လက္ အလုပ္တြင္တာေၾကာင့္ အားေကာင္းတာေတြ ရွိေနေပမယ့္ bad emperor problem မင္းဆုိးမင္းညစ္အႏၱရာယ္ေၾကာင့္ ရာႏႈန္းျပည့္ စိတ္မခ်ရပါဘူး။ ဒီလို စနစ္မ်ဳိးမွာ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ညံ့ဖ်င္းတဲ့အခါမ်ဳိးမွာ ငါးပါးေမွာက္တာမ်ဳိး ျဖစ္သြားႏုိင္တဲ့ အႏၱရာယ္ရွိပါတယ္။
အေမရိကားရဲ႕ အျပန္အလွန္ထိန္းေၾကာင္းတဲ့စနစ္ (checks and balances) စနစ္ကေတာ့ တခါတရံမွာ အက်ဳိးစီးပြားအုပ္စုေတြ ၀င္ေႏွာင့္ေနတဲ့အခါမ်ဳိးမွာ ဆံံုးျဖတ္ခ်က္ခ်တဲ့အခါ ၾကန္႔ၾကာေနတာမ်ဳိး၊ ေရွ႔တုိးမရ အလုပ္မတြင္တာမ်ဳိး ျဖစ္တတ္ပါတယ္၊ အေမရိကားမွာ တကယ္လည္း ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေရရွည္မွာ အေမရိကားရဲ႕ စနစ္က တရုတ္စနစ္ထက္ေတာ့ အက်ဳိးမ်ားဖို႔ရွိပါတယ္လို႔ ဖူကူယားမားက သံုးသပ္ပါတယ္။
ပံု (၃)

ပံု (၃) ကို ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မွဳက တျခားမ်က္ႏွာစာေတြထက္ ပိုအေရးပါတဲ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ပံုစံျဖစ္ပါတယ္။ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈက လူမႈႏိုးၾကားမႈ (social mobilization၊ ႏုိင္ငံေတာ္၊ တရားဥပေဒ စိုးမႈမႈ၊ ဒီမုိကေရစီတုိ႔ကို ေမြးဖြားေပးတဲ့ သေဘာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီနည္းကလည္း ျမန္မာျပည္အတြက္ မလုပ္ျဖစ္မယ့္ ပံုမရွိပါဘူးဆိုတာ ရွင္းပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္အေျခအေနမွာ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ စီးပြားေရးဖြ႔ံျဖိဳးတိုးတက္မႈဟာ အားေကာင္းေမာင္းသန္ ရွိမေနတာေၾကာင့္ပါပဲ။
ပံု (၄)

ဒီနည္းကေတာ့ လူမႈႏိုးၾကားမႈ (Social Mobilization) က တျခားမ်က္ႏွာစာေတြထက္ ပိုျပီး အားေကာင္းတဲ့ ပံုစံျဖစ္ပါတယ္။ လူမႈႏိုးၾကားမႈက ႏုိင္ငံေတာ္ (State) ကို ဖိအားေပးၿပီးေနာက္ လူမႈႏိုးၾကားမႈကပဲ ဒီမုိကေရစီ (Democracy) နဲ႔ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈကို တြန္းတင္၊ အဲဒီေနာက္ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ (Economic Growth) ကို တြန္းတင္သြားတာမ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။
ဒီနည္းကလည္း ျမန္မာျပည္အတြက္ လက္ေတြ႔ မျဖစ္နုိင္လို႔ ယူဆရပါတယ္။ သမုိင္း တေလွ်ာက္လံုးမွာ ႏုိင္ငံေတာ္ (State) နဲ႔ လူမႈႏိုးၾကားမႈ (Social Mobilization) တုိ႔ရဲ႕ အားျပိဳင္ပြဲတုိင္းမွာ ႏုိင္ငံေတာ္က အၿမဲတမ္း အသာစီးယူသြားတာေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေျခအေနက အခုအခ်ိန္ထိ မေျပာင္းေသးလု႔ိ ယူဆရပါတယ္။
ျပန္ခ်ဳပ္ရင္ ျမန္မာျပည္အတြက္ ပံု (၂)၊ (၃) (၄) ပံုစံက လက္ေတြ႔ အလုပ္ျဖစ္မယ့္ပံုမရပါဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ ပံုစံ (၁) ကေနပဲ ျမန္မာျပည္နဲ႔ လိုက္ေလွ်ာညီေထြျဖစ္မယ့္ ဖြ႔ံျဖိဳးေရးပံုစံကို ေဖာ္ထုတ္ ယူရမယ့္ သေဘာရွိပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး မ်က္ႏွာစာ သံုးရပ္စလံုးကို တျပိဳင္တည္းဖြံ႔ျဖိဳးလာေအာင္ လုပ္ဖို႔ မျဖစ္ႏုိင္တာေၾကာင့္ တခုခုနဲ႔ အရင္စဖုိ႔ ပညာရွင္ေတြက အၾကံျပဳတာရွိပါတယ္။
စဥ္းစားၾကည့္လို႔ ရသေလာက္ လူထုႏိုးၾကားမႈ (Social Mobilization) နဲ႔ ႏုိင္ငံေတာ္ ( State) တုိ႔ၾကားမွာ အင္အားကို ခ်ိိန္းညွိယူရင္း စီးပြားေရးတိုးတက္မႈ၊ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈနဲ႔ ဒီမုိကေရစီ တို႔ကို တုိးခ်ဲ႔ယူသြားတဲ့ နည္းနဲ႔ ဆုိရင္ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။
ေနာက္တနည္းနဲ႔ေျပာရရင္ ျမန္မာျပည္ရဲ႔ ဖြံ႔ျဖိဳးေရးေမာ္ဒယ္မွာ Social Mobilization (လူမႈႏိုးၾကားမႈ) နဲ႔  State (ႏိုင္ငံေတာ္) တို႔ ၾကားမွာ အျပန္အလွန္ တြဲေခၚရင္းသြားရမယ့္ သေဘာရွိပါတယ္။ ပိုျပီး တိတိက်က် ဆုိရရင္ Social Mobilization (လူမွဳႏိုးၾကားမႈ) နဲ႔  State (ႏိုင္ငံေတာ္) တို႔ၾကားမွာ ဟန္ခ်ီညီညီ ခရီးဆက္ႏုိင္ဖုိ႔ ခ်ိတ္ဆက္ေပးမယ့္ အရာဟာ တာ၀န္ယူမႈ တာ၀န္ခံမႈ (Accountability) နဲ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ (Transparency) ျဖစ္သင့္တယ္လို႔ အဆုိျပဳခ်င္ပါတယ္။ ဒီကေနမွ အဆင့္ Economic Growth (စီးပြားေရး)၊ Rule of Law (တရားဥပေဒ စိုးမိုးမွဳ)။ Democracy (ဒီမုိကေရစီ) တုိ႔ကို  တျဖည္းျဖည္း အားေကာင္းလာေအာင္ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ယူရမယ္လို႔ သေဘာရပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ ဆင္ျခင္စရာ ဆင္ျမဴရယ္ ဟန္တင္တန္ရဲ႔ သတိေပးစကားတရပ္ေတာ့ ရွိပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးတုိးတက္မွု (Political Development) မပါဘဲ စီးပြားေရးတုိးတက္လာမႈ (Economic Growth) နဲ႔ လူမႈႏိုးၾကားလာမႈ (Social Mobilization) ေတြခ်ည္းပဲဆုိရင္လည္း ေရရွည္မွာ တည္ျငိမ္မႈ မရႏုိင္ဘဲ ပ်က္စီးျခင္းဆီကို ဦးတည္သြားမယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ပါ။
ဟန္တင္တန္ရဲ႕ ဒီအဆုိကို ဖူကူယားမားကလည္း လတ္တေလာ အီဂ်စ္နဲ႔ တူနီးရွားက လူထုအုံၾကြမွဳေတြနဲ႔ ဥပမာေပးရင္း ေထာက္ခံပါတယ္။ ဒီႏုိင္ငံေတြမွာ လူလတ္တန္းစား ပညာတတ္ေတြဟာ လက္ရွိ စနစ္ထဲမွာသူတို႔အတြက္ ေနရာမရတာေၾကာင့္ ေနာက္ဆံုး သည္းမခံႏုိင္တဲ့အဆံုး အစိုးရျဖဳတ္ခ်ဖို႔ ေတာင္းဆုိတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ ျဖစ္လာရတာလို႔ ဖူကူယားမားက သတိေပးပါတယ္။
ေနသြင္
MAUKKHA