ခြင္႔လႊတ္ႏိုင္သည္၊ သို႔ေသာ္ ေမ့မပစ္ႏိုင္ . . .

ကိုထင္ေက်ာ္အတြက္ ယခုအခ်ိန္တြင္ အမွတ္ရဆုံးမွာ ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၅ ႏွစ္က သူ႔နံေဘးတြင္ က်ဆုံးသြားခဲ့ရသူမ်ား ျဖစ္သည္။ သူႏွင့္အတူ ေခါင္းေဆာင္တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့သူ အခ်ဳိ႕ က်ဆုံးခဲ့ၿပီး ကိုထင္ေက်ာ္၏ ေပါင္တြင္လည္း ေသရာပါ ေသနတ္ဒဏ္ရာတစ္ခု အေမြရခဲ့သည္။

ရွစ္ေလးလုံးအေရးေတာ္ပုံတြင္ အသက္ ၂၄ ႏွစ္အ႐ြယ္ရွိ ကိုထင္ေက်ာ္သည္ ဇာတိေျမထားဝယ္၌ လႈပ္ရွားခဲ့ေသာ္လည္း အာဏာပိုင္မ်ား၏ စီးပြားေရး လုပ္ကိုင္၍ မရေတာ့ေလာက္ေအာင္ ေႏွာင့္ယွက္မႈ ေၾကာင့္ ခုနစ္ႏွစ္အၾကာတြင္ နယ္စပ္ေဒသ ေကာ့ေသာင္းသို႔ ေရွာင္တိမ္း၍ အသက္ေမြး ခဲ့ရသည္။

ေခတ္အဆက္ဆက္ အာဏာရွင္ အစိုးရမ်ားေၾကာင့္ အဘိုးျဖစ္သူ အဖမ္းခံရ၊ အေဖျဖစ္သူ နယ္စပ္သို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ရ၊ စသည္ျဖင့္ ခါးသီးေသာ ႏိုင္ငံေရးဆိုးက်ဳိးမ်ား မ်ဳိးစဥ္ဆက္ခံစားရေသာ ကိုထင္ေက်ာ္ အတြက္မူ ယခုအခ်ိန္သည္ ဒီမိုကေရစီ အလင္းေရာင္ အစပ်ဳိးခ်ိန္ျဖစ္သည္။

ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ရေသာ္လည္း က်င္းပခြင့္ ရမည္ဟု ထင္မွတ္မထားသည့္ ရွစ္ေလးလုံး အေရးေတာ္ပုံ ေငြရတုပြဲကို မိုင္ ၈၀၀ ခန္႔ ခရီးႏွင္ၿပီး ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ေတာ္သို႔ ယခုေတာ့ သူ ေရာက္ရွိေနၿပီ။
အစိုးရမ်ား လုပ္ေဆာင္ေလ့ရွိေသာ အခမ္းအနားမ်ားကဲ႔သို႔ မဟုတ္ဘဲ မည္သည့္ ေနရာအတြက္မဆို ထိုင္ခုံအ႐ြယ္တူ၊ ဒီဇိုင္းအတူ ခင္းက်င္းထားေသာ ခန္းမတြင္ အတူတကြ ထိုင္ၿပီး ေဆြးေႏြးေနႏိုင္ၿပီ။
"ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၅ ႏွစ္တုန္းက ခံစားခ်က္တူသူေတြနဲ႔ ျပန္ေတြ႔ရတာ ေဖာ္မျပတတ္ေအာင္ ပီတိျဖစ္မိတယ္" ဟု ကိုထင္ေက်ာ္က ဆိုသည္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ တစ္ပါတီ အာဏာရွင္စနစ္ကို ျဖဳတ္ခ်ၿပီး ဒီမိုကေရစီတိုက္ပြဲကို ကိုထင္ေက်ာ္တို႔ ကဲ႔သို႔ေသာ ေက်ာင္းသား လူငယ္မ်ားက စတင္ခဲ့သည္။

စနစ္အေျပာင္းအတြက္ ၁၉၈၈ တစ္ႏွစ္လုံး ဖုန္းေမာ္အေရးအခင္း၊ တံတားနီ အေရးအခင္း၊ ဇြန္ ေျမနီကုန္း အေရးအခင္း စသည့္ ဆႏၵျပပြဲေပါင္းမ်ားစြာ ဆက္တိုက္ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ေနာက္ဆုံး ၾသဂုတ္လတြင္ ႏိုင္ငံတစ္ဝန္းရွိ ရဟန္းရွင္လူျပည္သူအားလုံး အေရးဆိုသည္အထိ က်ယ္ျပန္႔လာခဲ့သည္။

တ႐ုတ္တြင္ ဒီမိုကေရစီအေရး ဆႏၵျပခဲ့သည့္ တီယန္မင္ အေရးအခင္း၊ ဥေရာပတစ္လႊား ကြန္ျမဴနစ္ စစ္ေအးေခတ္ကို ၿဖဳိဖ်က္ခဲ့ေသာ သေကၤတျဖစ္သည့္ ဘာလင္တံတိုင္းၿပဳိလဲျခင္း စသည့္ ကမၻာေက်ာ္ အေရးအခင္းမ်ား မတိုင္မီ တစ္ႏွစ္ေစာ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ျမန္မာ့ ရွစ္ေလးလုံး ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပုံကို ဒုတိယေျမာက္ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ က ဝိၿဂဳိဟ္ျပဳခဲ့သည္။

စက္တင္ဘာတြင္ စစ္တပ္ အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ပိုင္း တပ္မေတာ္အစိုးရက အေရးအခင္း၊ ဆူပူအုံၾကြမႈ စသည္ျဖင့္ မည္သို႔ပင္ ကင္ပြန္းတပ္ခဲ့ေစကာမူ ေငြရတု အခမ္းအနား အေရာက္တြင္မူ “ဒီမိုကေရစီ အေရးေတာ္ပုံ” အျဖစ္ လက္ခံလိုက္ရၿပီ ျဖစ္သည္။

ေငြရတုအခမ္းအနားကို သမၼတ႐ုံး ဝန္ႀကီး ဦးေအာင္မင္းႏွင့္ ဝန္ႀကီးအခ်ဳိ႕၊ တပ္မေတာ္အစိုးရ ေနာက္ခံျပဳ တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖဳိးေရးပါတီ ေခါင္းေဆာင္အခ်ဳိ႕ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။
"ဝန္ႀကီး ဦးေအာင္မင္းကေတာ့ ရွစ္ဆယ့္ရွစ္ကို ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပုံလို႔ အသိအမွတ္ျပဳတယ္။ ဒီမိုကေရစီ အေရးေတာ္ပုံလို႔ သုံးတာကို လက္ခံတယ္လို႔ ေျပာသြားတယ္" ဟု ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ဦးမင္းကိုႏိုင္က ေျပာၾကားသည္။

ဒီမိုကေရစီစနစ္ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ေရး လူထုဆႏၵျပမႈကို အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္နင္းကာ စစ္တပ္ အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ စစ္ အာဏာရွင္မ်ား ထပ္ေက်ာ့လာၿပီး ခရီးၾကမ္း ႏွင္ခဲ့ရျပန္သည္။ ၁၉၈၈ ေနာက္ပိုင္း အႀကီးမားဆုံး လူထုဆႏၵျပပြဲျဖစ္သည့္ ၂၀၀၇ ေရႊဝါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးၿပီး ေနာက္ပိုင္း တပ္မေတာ္အစိုးရက ကနဦး စီစဥ္ထားေသာ ဒီမိုကေရစီ လမ္းျပေျမပုံကို ခပ္သြက္သြက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကို အျငင္းပြားဖြယ္ရာ အတည္ျပဳ၊ ၂၀၁၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ က်င္းပကာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္းမ်ား ဦးေဆာင္ေသာ အရပ္သားအစိုးရကို အာဏာလႊဲခဲ့သည္။

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးၿပီးေနာက္ ႏိုင္ငံေရး ေျဖေလွ်ာ့မႈမ်ား ျပဳလုပ္လာၿပီး ဒီမိုကေရစီစနစ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ လမ္းစပြင့္လာၿပီျဖစ္သည္။
တစ္ခ်ိန္က လမ္းေပၚထြက္ ဆႏၵျပခဲ့ သူမ်ား ဦးေဆာင္ေသာ ရွစ္ေလးလုံးေငြရတုတြင္ တိုင္းျပည္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး အေျခခံကာ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ နယ္စပ္ေဒသအသီးသီး၊ ထိုမွတစ္ဆင့္ ကမၻာတစ္ဝန္းသို႔ ေရာက္ရွိသြားေသာ ဒီမိုကေရစီ လႈပ္ရွားသူမ်ားအားလုံး ျပန္လည္ ေခါင္းခ်င္းဆိုင္လာၾကသည္။ အေရာင္အေသြးစုံ။ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္၏ စစ္ဝတ္စုံဝတ္မွ အစ ဂ်င္းေဘာင္းဘီဝတ္ လႈပ္ရွား တက္ၾကြသူအဆုံး အားလုံး တစ္မိုးေအာက္တြင္ ျငင္းခုံေဆြးေႏြးၾကသည္။

လူေထာင္ခ်ီက ႏွစ္ရက္တာ ေဆြးေႏြးခဲ့သည့္ အဓိကေခါင္းစဥ္မ်ားမွာ တိုင္းရင္းသားအေရး၊ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ အနာဂတ္ျပည္ေထာင္စု၊ လူ႔အခြင့္ အေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈ၊ စစ္မွန္ေသာ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး၊ တိုင္းျပည္ျပန္လည္တည္ ေဆာက္ေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုမ်ား၏ အခန္းက႑ တို႔ျဖစ္သည္။

ယင္းေနာက္ “ရွစ္ေလးလုံး ဒီမိုကေရစီ အေရးေတာ္ပုံ ေငြရတုေၾကညာစာတမ္း” ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
ကိုယ့္ၾကမၼာကိုယ္ ျပ႒ာန္းခြင့္ရွိ၍ တန္းတူညီမွ်ေသာ ဒီမိုကရက္တစ္ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံေတာ္သစ္ ထူေထာင္ေရး၊ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲရန္ သို႔မဟုတ္ ျပန္လည္ေရးဆြဲရန္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကို ဦးတည္ေသာ အမ်ဳိးသားအင္အားစု အားလုံး ပါဝင္သည့္ ညီလာခံတစ္ရပ္ က်င္းပရန္ ယင္းေၾကညာစာတမ္းတြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

"ေဆြးေႏြးပြဲေတြ လုပ္လိုက္ေတာ့ ပိုႏိုးၾကားလာတယ္"ဟု ကိုထင္ေက်ာ္က ဆိုသည္။

ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို အဖုံးမွ စျပင္ရန္မွအစ အမ်ဳိးသမီးအေရး၊ လယ္သမားအေရး အဆုံး မ်ားစြာ ေဆြးေႏြး ျငင္းခုံၾကၿပီး အထက္ပါထုတ္ျပန္ခ်က္ မ်ားကို ထုတ္ျပန္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။

ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ အထင္ေပၚဆုံး အေၾကာင္းအရာမ်ားမွာ ဖက္ဒရယ္စနစ္ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ေရး၊ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး သို႔မဟုတ္ အသစ္ျပန္လည္ ေရးဆြဲေရးတို႔ျဖစ္သည္။
အတည္ျပဳၿပီး ငါးႏွစ္သားအ႐ြယ္ရွိ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေရး၊ ဖက္ဒရယ္စနစ္အတြက္ တိုင္းႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ား ခြဲျခားသတ္မွတ္ထားမႈ၊ အာဏာခြဲေဝမႈမ်ား ျပန္လည္သတ္မွတ္ေရးမွာ လက္ရွိအခင္းအက်င္း အေနအထားအရ မဟာစိန္ေခၚမ်ား ရွိေနဆဲပင္။

လက္ရွိ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းက ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒတြင္ ဖက္ဒရယ္ကို အေျခခံေသာအခ်က္မ်ား ထည့္သြင္းထားၿပီး မလုံေလာက္ပါက ျပင္ဆင္ရမည္ျဖစ္ ေၾကာင္း ေျပာဆိုထားသည္။

သို႔ေသာ္ အခ်ဳိ႕ေသာ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံသည္ ဖက္ဒရယ္ကို အေျခမခံထားသျဖင့္ ျပင္ဆင္႐ုံျဖင့္ မလုံေလာက္ဘဲ အသစ္ျပန္ေရးဆြဲရန္ တိုက္တြန္းလ်က္ရွိသည္။
ညီညြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိး မ်ား ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ (UNFC) ကဲ႔သို႔ေသာ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕အစည္းအခ်ဳိ႕ကလည္း ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကို အသစ္ျပန္လည္ျပဳစုလ်က္ ရွိသည္။

ေတာက္ေလွ်ာက္ဆင္ႏႊဲခဲ့ေသာ လမ္းေပၚ၊ ေတာတြင္း ဒီမိုကေရစီတိုက္ပြဲ မ်ားသည္ ၂၅ ႏွစ္အၾကာတြင္ စားပြဲဝိုင္းေပၚတြင္ ဒီမိုကေရစီ အေပးအယူလုပ္ပြဲ မ်ားအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းလာၿပီျဖစ္သည္။

အသက္ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္အ႐ြယ္က တုံးတိုက္တိုက္ က်ားကိုက္ကိုက္ျဖင့္ အငတ္အျပတ္ ခံခဲ့သူမ်ားမွာ ယခုအခ်ိန္တြင္ ႏိုင္ငံေရးအရ ရင့္က်က္မႈတစ္စုံတစ္ရာ ရလာၿပီး ေကာ္ေဇာနီမ်ား အၾကား၊ က်ီး ဘုတ္ေျမႇာက္ ဘုတ္ က်ီးေျမႇာက္ အခမ္းအနား မ်ားအၾကား မည္သို႔ေရွ႕ခရီးဆက္မည္ကို ေစာင့္ၾကည့္ရေတာ့မည္ျဖစ္သည္။

ယခုအခ်ိန္ ေငြေၾကးအသင့္အတင့္ ေျပလည္ေနၿပီး လက္ရွိေနထိုင္ရာ ေကာ့ေသာင္းၿမဳိ႕ ႏိုင္ငံေရးအသိုင္းအဝိုင္း တြင္ တစ္စုံတစ္ရာ ဝင္ဆံ့ေနေသာ ကိုထင္ေက်ာ္အတြက္မူ ထိုသို႔ေသာ ႏိုင္ငံေရးေလာကဓံ မ်ားကား မထူးဆန္းေတာ့။
မည္သို႔ပင္ဆိုေစ ေျပာင္းလဲလာေသာ ႏိုင္ငံေရး အေရြ႕မ်ားအေပၚ မွန္ကန္စြာ သုံးသပ္လုပ္ေဆာင္ရန္ လိုေၾကာင္း သူကဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ မျဖစ္မေန မေမ့ရန္ သူ ေလာေဆာ္တိုက္တြန္းသည္က ၈၈ စိတ္ဓာတ္။
"ျမန္မာျပည္ႏိုင္ငံေရးက ေထာင္ေခ်ာက္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိေသးတယ္။ သတိႀကီးစြာနဲ႔ လုပ္သြားဖို႔ လိုေသးတယ္" ဟု သူက ဆိုေလသည္။

အေရးေတာ္ပုံအျဖစ္ တရားဝင္ အမည္တပ္က်င္းပခဲ့ေသာ ေငြရတု အခမ္းအနား၏ အဓိက အမွတ္သေကၤတမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အထိမ္းအမွတ္ ခ်ဳိးျဖဴငွက္။
ၾသဂုတ္လ ၆ ရက္ ေငြရတုဖြင့္ပြဲေန႔ ရွစ္ေလးလုံး သမိုင္းမွတ္တမ္း ဗီဒီယို၏ ေနာက္ဆုံး သတင္းစကားမွာ “ခြင့္လႊတ္ႏိုင္တယ္၊ ဒါေပမဲ့ ေမ့မပစ္ႏိုင္ဘူး”။

ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၅ ႏွစ္က ထားဝယ္ဆႏၵျပပြဲတြင္ ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္ခတ္ခံရမႈေၾကာင့္ ေပါင္တစ္ဖက္တြင္ အ႐ိုးတစ္လက္မခြဲခန္႔ ပ်က္စီးၿပီး ေျခတစ္ဖက္တြင္ ႏွစ္လက္မခန္႔ နိမ့္ေနေသာ ကိုထင္ေက်ာ္ကလည္း လက္စားေခ်ဖို႔ အားမေပး။ သူကလည္း အထက္ပါ သတင္းစကားကို ေထာက္ခံရင္း ေအာက္ပါအတိုင္း ေျပာဆိုေလသည္။
"တစ္သက္လုံးေမ့လို႔ရတဲ့ ကိစၥေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ တိုင္းျပည္အတြက္ လိုအပ္လာရင္ ခြင့္လႊတ္ေပးႏိုင္တယ္"

The Voice Weekly