အမွာစကားပါးလိုက္ပါတဲ့.....ရခိုင္႐ိုးမ

ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕၏ သြားလာေရးအတြက္ အခ်က္အခ်ာက်ေသာ ဆိပ္ကမ္းတစ္ေနရာကို ေတြ႕ရစဥ္။
ဓာတ္ပံု - ျမတ္ေမဇင္

ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနာက္ေတာင္ဘက္ပိုင္း မွာတည္ရွိတဲ့ ရွည္လ်ားလွပတဲ့ ကမ္း႐ိုးတန္းေတြရွိရာ ေဒသထြက္ကုန္ ပင္လယ္ စာေတြ ေပါႂကြယ္၀ ေနၿပီး ဓည၀တီ ရခုိင္ျပည္လို႔ အေခၚရွိတဲ့ ရခုိင္တိုင္းရင္း သားစုမ်ား ေနထိုင္ရာ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕ ေလးဆီကို ကြ်န္မႏွင့္အတူ သတင္းမီဒီ ယာက သူငယ္ခ်င္းတစ္စု မိုးဦးမွာ ေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။
အလာခရီးမွာေတာ့ အားလံုးကိုယ္စီက ရခိုင္ေဒသရဲ႕ ပင္လယ္အလွ၊ သစ္ ေတာအလွ၊ ကြ်န္းအလွေတြကို တေမ့ တေမာ ခံစားရင္း ရခိုင္ေဒသရဲ႕ ဓေလ့ ႐ိုးရာေတြကို ေလ့လာဖို႔ေျပာသူကေျပာ၊ ပင္လယ္စာေတြ တ၀ႀကီးေလြးရေတာ့မယ္ဆိုၿပီး ေပ်ာ္သူက ေပ်ာ္နဲ႔ တက္ႂကြ လို႔လာခဲ့ပါတယ္။
ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္ ေပ ၂၀ ေက်ာ္သာရွိတဲ့ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕ေလးကေတာ့ ေလယာဥ္မဆင္းသက္ခင္မွာပဲ စိတ္လႈပ္ရွားစရာျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳဆိုလုိက္ ပါတယ္။

ပင္လယ္ကမ္းနေဘးမွာရွိေနတဲ့ ေက်ာက္ျဖဴေလဆိပ္ကို ေလယာဥ္ဆင္း သက္ဖုိ႔ ျပင္ဆင္ခ်ိန္မွာေတာ့ ေလယာဥ္ဟာ ပင္လယ္ ေရျပင္မွာ ေျပးဆင္းေတာ့ မည့္အလား နီးကပ္သြားၿပီး မိနစ္ အနည္းငယ္အၾကာမွပဲ ေက်ာက္ျဖဴ ေလဆိပ္မွာ ဆင္းသက္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
၁,၂၆၄ ဧရိယာစတုရန္းရွိၿပီး စင္ကာပူ ႏုိင္ငံထက္ က်ယ္တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕ေလးမွာေတာ့ လူဦးေရ ႏွစ္သိန္းေက်ာ္သာ ေနထိုင္ပါတယ္။
ေရလုပ္ငန္းနဲ႔ ဥယ်ာဥ္ျခံစိုက္ပ်ဳိးျခင္းကို အဓိကထားလုပ္ကိုင္ၿပီး ပင္လယ္နဲ႔ နီးကပ္မႈေၾကာင့္ ဆန္စပါးစိုက္ပ်ဳိးမႈမွာ ျဖစ္ထြန္းမႈ အားနည္းေနတယ္လုိ႔လည္း ေဒသခံတစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။
"ကြ်န္ေတာ္တို႔ဆီမွာ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြ ဆို စပါးတင္းႏွစ္ဆယ္၊ အစိတ္ေလာက္ပဲ ထြက္တယ္။ ပင္လယ္နဲ႔ နီးေနေတာ့ ေရငံ ၀င္ၿပီး၊ ေျမအမ်ဳိးအစားလည္း သိပ္မေကာင္းဘူး။ ဒါေပမယ့္ လူဦးေရနည္းတာေၾကာင့္ထြက္တဲ့ စပါးက စားေလာက္တယ္"ဟု ေက်ာက္ျဖဴ ေဒသခံ တစ္ဦးက ေျပာသည္။
ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕ဟာ ပင္လယ္နဲ႔ နီးကပ္ တာေၾကာင့္ ေရလုပ္ငန္းေဒသခံပိုင္ အေအးခန္းစက္႐ံုမ်ား တည္ရွိခဲ့ေသာ္ လည္း ယခုအခါ ပင္လယ္ျပင္အတြင္း သား၊ ငါးရရွိမႈနည္းပါးလာေသာေၾကာင့္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕ေပၚရွိ အေအးခန္းစက္႐ံု ေလး႐ံု ပိတ္လုိက္ရၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕ခံ တစ္ဦးက ေျပာပါ တယ္။
"AGS ဆိုတဲ့ အေအးခန္းစက္႐ံုက ဒီၿမိဳ႕မွာအႀကီးဆံုးပဲ။ သူလည္း ေတာင့္ခံ ပါေသးတယ္။ ပင္လယ္ထဲ ငါးမွမရွိေတာ့ တာ၊ ဒီႏွစ္ ၂၀၁၂ အေစာပိုင္းက ပိတ္သြားၿပီ"ဟု ေဒသခံတစ္ဦးက ေျပာသည္။
"ပင္လယ္ထဲ ဘယ္ငါးေနႏိုင္မလဲ။ၿမိတ္သေဘာၤေတြ ၀င္ဖမ္းတာကလည္း ၿမိဳ႕နားကပ္ေနၿပီ။ ရခိုင္လူမ်ဳိးပိုင္တဲ့ စက္ ေလွ ၁၂ ေကာင္ အင္ဂ်င္ထက္ မႀကီးဘူး။ၿမိတ္ေတြက ထိုင္းက အေထာက္အပံ့နဲ႔ စက္ေလွႀကီး (ၿမိတ္အေခၚ ၀ါးတန္း)ေတြ နဲ႔ ၀င္ဖမ္းတာ။ ၿပီးရင္ ပင္လယ္ထဲမွာပဲ တစ္ဖက္ကိုလႊဲေပးလုိက္တယ္။ ေနာက္ ၿပီး ေရေအာက္မိုင္းေတြ ခြဲတယ္ေလ။ေရေအာက္မွာရွိတဲ့ ေက်ာက္ေဆာင္ေတြ က ေလွ၊ သေဘၤာေတြကို အႏၲရာယ္ျဖစ္ ေစတယ္ဆိုၿပီးခြဲတာ ငါးေတြလည္း ေသ၊ ေနရာေတြ ေရႊ႕ကုန္ေတာ့ ဖမ္းလို႔မရ ေတာ့ဘူး"ဟု ယခင္ေရလုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ ခဲ့ၿပီး ယခုအခါ ေရနံပိုက္လိုင္းကုမၸဏီ ၀န္ထမ္း သြားလာေရးအတြက္ ေျပးဆြဲ ေပးေနေသာ ေဒသခံ တစ္ဦးမွ ေျပာသည္။
ေက်ာက္ျဖဴက အေသးစားနဲ႔ အလတ္ စားလုပ္ငန္းေတြ အားလံုးလည္ပတ္ရန္ လွ်ပ္စစ္မီးရရွိမႈမွာ နည္းပါးလြန္းတာေၾကာင့္ ကိုယ္ပိုင္ မီးစက္ေတြကိုသာ အားထားေနရၿပီး မီတာႏႈန္းထားခလည္း အဆမတန္ ေဈးျမင့္တက္ေနေသာ ေၾကာင့္ ေဒသခံပိုင္လုပ္ငန္းငယ္မ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳးလာရန္ ခက္ခဲလ်က္ရွိပါတယ္။
"အစိုးရမီတာက အခုအစိုးရသစ္ လက္ထက္မွာ ေလးနာရီေလာက္ရလာတယ္။ အရင္ကဆို တစ္ေန႔တစ္နာရီ ေလာက္ပဲရတယ္။ မီးအားလည္းမျပည့္ ဘူး။ ပုဂၢလိကမီးစက္ကိုပဲ အားကိုးေနရ တယ္။ အစိုးရမီတာက တစ္ယူနစ္က်ပ္ ၄၀၀ ေပးရတယ္။ ပုဂၢလိကမီးက တစ္ ယူနစ္ က်ပ္ ၆၀၀-၇၀၀ ေပးရတယ္။ဟိုတယ္ေတြက သူတို႔မီးစက္ကေနပိုလွ်ံ တာကို ေရာင္းစားတာ"ဟု ေက်ာက္ျဖဴ ေဒသခံ တစ္ဦးကေျပာပါတယ္။
ေက်ာက္ျဖဴေဒသသည္ သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႕ထြက္ရွိျခင္းေၾကာင့္ အဆိုပါ ဓာတ္ေငြ႕မွ လွ်ပ္စစ္မီးထုတ္ယူရန္ အတြက္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ပူးေပါင္း၍ ဓာတ္ေငြ႕ပိုက္လုိင္းတည္ေဆာက္ေသာစီမံကိန္းရွိသည္။
အဆိုပါစီမံကိန္းအား ႏွစ္ ၃၀ သက္တမ္းျဖင့္ အစိုးရက တ႐ုတ္ ဓာတ္ေငြ႕ပိုက္လိုင္းကုမၸဏီ CNPC (China National Petroleum Copor-ation) ႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိ ၿပီး ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလမွ စတင္ ရခုိင္ျပည္နယ္ မေဒးကြ်န္းမွတစ္ဆင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ေရႊလီအထိ ဓာတ္ေငြ႕စတင္ ပို႔ေဆာင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း CNPC ကုမၸဏီ မွ တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးက ေျပာသည္။
အဆိုပါ ဓာတ္ေငြ႕ပိုက္လိုင္းစီမံကိန္း စတင္ခ်ိန္မွ၍ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕တြင္ အုတ္၊ သဲ၊ ေက်ာက္လုပ္ငန္းႏွင့္ ဟိုတယ္လုပ္ငန္း မ်ား ပိုမိုအဆင္ေျပလာသည္ဟုလည္း ေဒသခံမ်ားက ေျပာပါတယ္။
"ကြ်န္ေတာ္ ဟိုတယ္ႏွစ္လံုးပိုင္တယ္ ။ ဟိုတယ္မွာ တ႐ုတ္ကုမၸဏီကလူေတြနဲ႔ ဓာတ္ေငြ႕ပိုက္လုိင္းစီမံကိန္း ရွိလာၿပီး ေနာက္ပိုင္း ၿမိဳ႕ေပၚကလူေတြ စီးပြားေရး လုပ္ဖို႔လာၾကည့္တဲ့သူေတြေၾကာင့္ အျမဲ လူျပည့္ေနတယ္။ တည္းခိုခန္းေတြေတာင္ မေလာက္လို႔ ၿမိဳ႕ထဲမွာ အိမ္ေတာင္ငွား ေနၾကတယ္။ အခုေနာက္ ပိုင္းေတာ့ သူတို႔ ဘာသာ Camp (ကိုယ္ပိုင္အလုပ္သမား အေဆာင္)ေတြ ေဆာက္ထားေတာ့ သိပ္ မမ်ားေတာ့ဘူး။ ဒါေပမယ့္ အရင္က ထက္စာရင္ ပိုလူက်တယ္"ဟု ေက်ာက္ ျဖဴၿမိဳ႕မွ ဟိုတယ္လုပ္ငန္းပိုင္ရွင္ ဦးၿငိမ္း ခ်မ္းေအာင္က ေျပာပါတယ္။
ပင္လယ္လႈိင္းသံ တ၀ုန္း၀ုန္းၾကားရ တဲ့ ပင္လယ္ကမ္းေဘးနားက SERI ဟုိတယ္မွာလည္း ႏွစ္သက္စရာ ပင္လယ္ စာအစုံနဲ႔ပါပဲ။ ပင္လယ္သံနဲ႔ အၿပိဳင္အျမဲ ၾကားႏုိင္တဲ့ ေက်ာက္ျဖဴရဲ႕ ေနာက္ထပ္ ျပယုဂ္တစ္ခုကေတာ့ မီးစက္သံေတြပါပဲ။
လုပ္ငန္းရွင္တိုင္း လုပ္ငန္းတစ္ခု ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕မွာ တည္ေထာင္ေတာ့မယ္ဆို မီးစက္ကေတာ့ မရွိမျဖစ္ လုိအပ္ခ်က္တစ္ခုပါပဲ။
ေက်ာက္ျဖဴမွ ရန္ကုန္သို႔အျပန္ခရီး တစ္ေလွ်ာက္ ကားလမ္းျဖင့္ျပန္ခဲ့ရသည္မွာ ကြ်န္မတို႔သတင္းမီဒီယာသမားမ်ားအဖို႔ အဖိုး မျဖတ္ႏုိင္တဲ့ အေတြ႕အၾကံဳ တစ္ခုပါပဲ။
အဲဒီအေတြ႕အၾကံဳကို ကြ်န္မတို႔ ခါးက်ဳိးမတတ္ခံစားရရွိခဲ့တယ္ဆိုလည္း မမွားပါဘူး။ ရခုိင္ျပည္နယ္ကို အခုိင္အမာအကာအကြယ္ ေပးထားတဲ့ ႐ိုးမက သက္ေသတည္ႏုိင္မွာပါ။
ရခိုင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္ျဖဴကေန ေတာင္ကုတ္တစ္ေလွ်ာက္ ကတၱရာ ဟို တစ္စ ဒီတစ္စနဲ႔ ၾကမ္းလွတဲ့ လမ္းတစ္ ေလွ်ာက္မွာ ခရီးၾကမ္းကို ေမ့ေစေလာက္တဲ့ ႐ႈခင္းေတြရွိေနပါတယ္။
မဆံုးႏုိင္တဲ့ ကမ္း႐ိုးတမ္းရွည္ႀကီးနဲ႔ ကမ္း႐ိုးနားမွာ ၀ါးယက္ ဆန္ခါက်ဲေလးေတြနဲ႔ လိႈင္း အတက္မွာ ငါးစစ္ဖမ္းသူေတြ၊ ေဆာ့ ကစားေနတဲ့ကေလးေတြ၊ ပင္လယ္ေရ မ်က္ႏွာျပင္အထက္ ၁၀ ေပေတာင္မရွိတဲ့ ေနရာမွာ ခေနာ္ခနဲ႔ ေျခတံရွည္အိမ္ေလး ေတြကေတာ့ အစီအရီပါပဲ။
မိုးဦးက်ကာလမို႔ လမ္းဆိုးတာက ပိုပီျပင္ေနသည္လားမသိ၊ တံတားတစ္ခု ျဖတ္ကာနီးတိုင္း၊ ၿမိဳ႕အ၀င္ဆိုင္းဘုတ္ တစ္ခု ျမင္ရတုိင္း လမ္းျဖတ္ကူးခ ေကာက္ခံေနတဲ့ကန္ထ႐ိုက္ကုမၸဏီ မ်ား ဒီလမ္းကို ျဖတ္ဖူးေလရဲ႕လားလို႔ ေတြးေနမိပါတယ္။
ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕က စထြက္လာၿပီး ႐ိုးမကို စတင္၀င္ေရာက္လာၿပီဆိုရင္ စိမ္းစိုအုပ္မိႈင္းေနတဲ့ ေတာတန္းႀကီးက ဆီးႀကိဳေနျပန္ပါတယ္။ မိုးဦးစိုစြတ္မႈနဲ႔ သစ္ေတာရဲ႕ သစ္ပင္ေတြက စိမ္းစိုလန္း ဆန္းေနပါတယ္။
အထပ္ထပ္ျမင္ေနရ တဲ့ ေတာင္တန္းေတြက တစ္ဖက္ ေပ ၂၀ ေက်ာ္ျမင့္တဲ့ နံရံႀကီးေတြက တစ္ဖက္ နဲ႔ ကြ်န္မတို႔ကားေလးကေတာ့ ေျပျပစ္လွ တဲ့ အခ်ဳိးအေကြ႕မ်ားနဲ႔ ေဖာက္လုပ္ထား တဲ့ လမ္းကေလး တစ္ေလွ်ာက္ ေမာင္း လာခဲ့ပါတယ္။
ဒီလိုလွပတဲ့ ႐ႈခင္းေတြ အဖိုးမျဖတ္ ႏိုင္တဲ့ သစ္ေတာေတြနဲ႔ ျပည့္ေနတဲ့ ရခိုင္ ႐ိုးမႀကီးကေတာ့ ရခုိင္တိုင္းရင္းသား ေတြအတြက္ အျမဲရွိေနေပးပါတယ္။
ဒီရခိုင္႐ုိးမႀကီးရဲ႕ အကာအကြယ္နဲ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္ႀကီးက ႐ိုးမရဲ႕ေနာက္မွာ တည္ရွိေနပါတယ္။
ရခုိင္တိုင္းရင္းသားေတြ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ အရပ္အရပ္နဲ႔ ဆက္သြယ္ကူးလူး ႏုိင္ဖို႔ အေရးႀကီးလွတဲ့ ဒီရခုိင္႐ိုးမ ရဲ႕ ေဖာက္လမ္းကေတာ့ ေၾကာက္စရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ ပ်က္စီးေန တာကို ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။
တခ်ဳိ႕ ေတာင္ေစာင္းေခ်ာက္ကမ္းပါး နားကပ္ေဖာက္ထားတဲ့ လမ္းရဲ႕ေဘးက သစ္ပင္ေတြကိုခုတ္ထားတာဟာ ေျမၿပိဳ မႈေတြ ျဖစ္ေစႏုိင္တယ္ဆိုတာ နားလည္ ထားဖို႔လိုပါတယ္။
"ဒီ႐ိုးမကို ကားေမာင္းတဲ့လူေတြ အသက္မရွည္ဘူး။ ကားလမ္းက တအား ပ်က္စီးေနေတာ့ ကားေမာင္းတဲ့လူမွာ အႏၲရာယ္မ်ားသလို ကိုယ္တြင္းဒဏ္ တစ္ခုလိုျဖစ္လာတယ္"ဟု ရခိုင္ေဒသခံ ကားသမားတစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။
"အရင္ကဆို ရန္ကုန္-ေက်ာက္ျဖဴကို မနက္ေျခာက္နာရီထြက္ရင္ ညရွစ္ နာရီ ေရာက္တယ္။ အခုတစ္ညအိပ္ၾကာတယ္။ လမ္းကအေတာ္ ဆိုးလာတယ္" ဟု ၎က ေျပာပါတယ္။
ရခုိင္႐ိုးမဟာ ရွည္လ်ားလွတဲ့သမိုင္း ေၾကာင္းနဲ႔ ရခုိင္တိုင္းရင္းသာေတြကို အကာအကြယ္ေပးထားတဲ့ေတာင္တန္း ႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ ရခုိင္လူမ်ဳိးေတြ စီးပြား ေရးအရ ကူးလူးဆက္ဆံႏုိင္ရန္ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရး၊ ပညာေရးအစ ရွိတာေတြ တိုးတက္လာဖို႔ဆိုတာ ဒီ ႐ိုးမႀကီးကို ျဖတ္ေက်ာ္ဖို႔ လိုပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ရဲ႕ ေဒသဆိုင္ရာလူမႈ အသိုင္းအ၀န္းေတြအားလံုး တိုးတက္ဖို႔ အေရးမွာ အခ်က္အခ်ာက်လွတဲ့ ပညာ ေရး၊ လူမႈေရး၊ က်န္းမာေရးအဆင့္ အတန္းေတြကို အဘက္ဘက္က ျမင့္မား ဖို႔ တက္ညီလက္ညီႀကိဳးပမ္းၾကတဲ့ ေနရာ မွာ ရခုိင္႐ိုးမႀကီးဟာ အဓိက က်တဲ့ အခန္း က႑ကေန ပါ၀င္ေနတာေၾကာင့္ ဒီေဒသရဲ႕ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မႈနဲ႔ လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရး ေကာင္းမြန္လာေအာင္ ဂ႐ုတစိုက္ လုပ္ကိုင္ရင္း ရခုိင္႐ိုးမရဲ႕ က်န္းမာေရးကို ေစာင့္ေရွာက္ေပးဖို႔ ကြ်န္မရဲ႕ ဒီခရီးမွာ ရခိုင္႐ိုးမက အမွာ စကားပါးလုိက္ပါတယ္။
Myanmar Times