“အရာရာအားလံုးအတြက္ကၽြန္ေတာ္တုိ့ ျပင္ဆင္ထားပါတယ္” အီရန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး အလီအကၠဘာဆလာဟီႏွင့္ ေတြ႔ဆံုျခင္း

ယခုရက္ပုိင္းအတြင္း အေရွ႕အလယ္ပုိင္းေဒသမွာ အစၥေရးနဲ႔ အီရန္တုိ႔ရဲ႕စစ္ေရးအရ ျပင္ဆင္မႈနဲ႔ အျပန္အလွန္  ၿခိမ္းေျခာက္ေနမႈေတြဟာ အာ႐ံုစိုက္စရာျဖစ္လာေနပါတယ္။ မၾကာေသးမီက ကုလသမဂၢရဲ႕ ႏုိင္ငံတကာအဏုျမဴစြမ္းအင္ ေအဂ်င္စီ (IAEA) ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာလည္း အီရန္ဟာ သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ ႏ်ဴလက္နက္တစ္မ်ဳိး ထုတ္လုပ္ႏုိင္ေတာ့မွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေဖာ္ ျပခဲ့တဲ့ အတြက္ အီရန္ရဲ႕အေနအထားဟာ ပိုမိုအျငင္းပြားဖြယ္ျဖစ္လာေနပါတယ္။ ဒီအေတာအတြင္း လံုၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ ဗီတုိအာဏာကုိင္စြဲခြင့္ရ အၿမဲတမ္း အဖြဲ႕၀င္ႏုိင္ငံငါးႏုိင္ငံမွ တစ္ႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့ ႐ုရွားကလည္း အီရန္အေပၚ ကုလအေရးယူပိတ္ဆုိ႔မႈအသစ္ေတြကို ေထာက္ခံမွာမဟုတ္ဘူးလုိ႔ ေျပာထားတဲ့အတြက္ ႐ႈပ္ေထြးမႈေတြ ပိုမ်ားလာေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလိုအခ်ိန္မ်ဳိးမွာ ဂ်ာမန္စပိုင္းဂဲလ္မီဒီယာက   အီရန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး အလီအကၠဘာဆလာဟီ(၆၂ ႏွစ္)နဲ႔ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းထားပါတယ္။
၀န္ႀကီးဆလာဟီကေတာ့အီရန္ဟာ ႏ်ဴဗံုးထုတ္ေနတယ္ ဆုိတဲ့အေျပာေတြ ဟာ အေနာက္တုိင္းရဲ႕ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိမႈသာျဖစ္ၿပီး တီဟီရန္ရဲ႕ ရန္သူ ေတြကိုလည္း အီရန္အေပၚ လွ်ဳိ႕၀ွက္စစ္ပြဲဆင္ႏႊဲဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနတာကို ႐ႈတ္ခ်လုိက္ပါတယ္။
IAEA   ရဲ႕ အစီရင္ခံစာကို ဖတ္ထားတဲ့ ဘယ္သူကမွ ကူညီႏုိင္မွာမဟုတ္ေပမယ့္ သိေတာ့သိခ်င္ေနၾကတာ ရွိတယ္။ အဲဒါက အီရန္ဟာသူ႔ရဲ႕ ပထမဆံုးႏ်ဴဗံုးကို အၿပီးသတ္ထုတ္လုပ္ႏုိင္ဖုိ႔ အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ ၾကာမလဲဆုိတာပါ။
    ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ေတာ္လွန္ ေရးေခါင္းေဆာင္ႀကီး အယာတုိလာအလီခါေမနီက ဘာသာေရး ဥပေဒအရအမိန္႔၊ ဖတၱ၀ါတစ္ခု ထုတ္ျပန္ထားတယ္။ ႏ်ဴလက္နက္ ေတြဟာ အစၥလာမ္မစ္မဆန္တဲ့ အရာေတြသာျဖစ္တယ္လိ႔ုဆုိထား တယ္။ ဒီလက္နက္ေတြဟာ ဟာရမ္ (Haram) ျဖစ္တယ္။ ဆုိလုိတာက ခြင့္မျပဳဘူး။ ဒီလုိမ်ဳိး အစုလိုက္
အၿပံဳလိုက္ဖ်က္ဆီးႏုိင္တဲ့လက္ နက္ေတြက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ကာကြယ္ေရးမဟာဗ်ဴဟာမွာ မပါပါဘူး။ ဒါအမွန္ပါ။ က်န္တာေတြကေတာ့ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိမႈေတြပါ။
လွ်ဳိ႕၀ွက္ႏ်ဴကလီးယားစီမံကိန္း တစ္ခုကေတာ့ ရွိေနၿပီဆုိတာ အေထာက္အထားေတြက ျပေနပါတယ္။  IAEA ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာလည္း  စာမ်က္ႏွာ ၁၂ မ်က္ႏွာ
ပါတဲ့ အေထာက္အထား ေနာက္ဆက္တြဲစာရင္းပါတယ္။ ဒီအ ေထာက္အထားေတြက “အီရန္ဟာ ဗံုးကိုလုိခ်င္ေနၿပီ” လို႔ နိဂံုးခ်ဳပ္ေကာက္ခ်က္ခ်ဖုိ႔ကလြဲၿပီး တျခားမျဖစ္ႏုိင္ေတာ့တာ ျပေနပါတယ္။
    အဲဒီ့စြပ္စြဲခ်က္က မမွ်တပါဘူး။ မညီမွ်ပါဘူး။ အဲဒီ့အစီရင္ခံစာက အႏၲရာယ္ႀကီးတဲ့ကိစၥရပ္ အမ်ားႀကီးကို အနက္ေကာက္ယူေနပံုေပၚေနတယ္။  IAEA   အဖြဲ႕
ဟာ အဲဒီလုိ အနက္ေကာက္ယူမႈေတြလုပ္ၿပီး သူတုိ႔ရဲ႕ဂုဏ္သိကၡာကို အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစေနပါတယ္။
IAEA ရဲ႕အႀကီးအကဲ ယူကီယာအာမာႏုိကေတာ့ အစီရင္ခံစာ ထဲမွာ အီရန္ရဲ႕ ႏ်ဴအစီအစဥ္မွာ ျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိတဲ့ စစ္ေရးဆုိင္ရာအ လားအလာေတြကို စိုးရိမ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
    IAEA ဟာ ႏုိင္ငံတခ်ဳိ႕ဆီက လာတဲ့ ဖိအားေပးမႈနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ ေနတာပါ။
၀န္ႀကီးဆုိလိုခ်င္တာ အစၥေရးနဲ႔ သူ႔ရဲ႕မဟာမိတ္အေမရိကန္မ်ားလား။
    ဒါ့ေၾကာင့္ အရာရာအားလံုးအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျပင္ဆင္ထားတာပါ။ ဒါေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ္တိ႔ုမွာ အဲဒီ့အေထာက္အထားနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔  IAEA  မွာ ေဆြးေႏြးရမွာ လံုး၀ေၾကာက္စိတ္မရွိပါဘူး။ မစၥတာအာမာႏုိဟာ အခက္ခဲဆံုးအခ်ိန္ေတြကို ရင္ဆုိင္ေနရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သူ႔ကိုေရာ IAEA ကိုပါ သူတုိ႔ရဲ႕ နိဂံုးခ်ဳပ္ေကာက္ခ်က္ေတြ အတြက္တာ၀န္ ခံႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားသြားမွာပါ။
အစီရင္ခံစာက ဆုိတာကေတာ့ အဲဒီမွာပါတဲ့အခ်က္အလက္ေတြ ကို အဖြဲ႕၀င္ ၁၀ ႏုိင္ငံေက်ာ္အပါအ၀င္ လြတ္လပ္တဲ့သတင္းရင္းျမစ္ေတြ၊ အျခားရင္းျမစ္မ်ဳိးစံုဆီက ရယူထားသလုိ IAEA  ကုိယ္တုိင္ရွာေဖြထားတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြလည္း ပါတယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။
    အဲဒီ့အခ်က္အလက္မည္ကာမတၱေတြဆုိတာ အသစ္အဆန္း မဟုတ္ပါဘူး။ အာမာႏုိရဲ႕အရင္ IAEA    အႀကီးအကဲ မုိဟာမက္ အယ္လ္ဘာရာဒိုင္းကလည္း အ
ေျခခံအခ်က္ေတြကိုသိခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔  အရင္ကလည္း ၁၁၇ မ်က္ႏွာပါတဲ့ေၾက ညာခ်က္နဲ႔ တံု႔ျပန္ၿပီးျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ အယ္လ္ဘာရာဒိုင္းဟာ အခု အာ
မာႏုိလုပ္သလုိမ်ဳိး တူညီတဲ့နိဂံုး ခ်ဳပ္ေကာက္ခ်က္ေတြ မလုပ္ခဲ့ပါဘူး။
ႏုိင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ုိင္းဟာ အီရန္ကို မယံုဘဲေနဖုိ႔အေၾကာင္း ျပခ်က္ေကာင္းရွိထားပါတယ္။ ၀န္ႀကီးတုိ႔အစုိးရဟာ မၾကာခဏဆုိသလုိပဲ ကုိယ့္ရဲ႕ ႏ်ဴအစီအစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ သတင္းမွားေတြေပးခဲ့တာကို စဥ္းစားရင္ေပါ့ေလ။
    ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သတင္းမွားေတြ တစ္ခါမွမေပးဖူးပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အၿမဲပဲ ႏ်ဴမျပန္႔ပြားေရး စာခ်ဳပ္နဲ႔ IAEA စာခ်ဳပ္ေတြပါ အခ်က္ေတြအတုိင္း ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏုိင္ငံတကာစာခ်ဳပ္သတ္မွတ္ခ်က္ေတြထက္ ေက်ာ္လြန္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဆီက ပိုေတာင္းဆုိရင္ေတာ့ ျငင္းပယ္ပါတယ္။
အစၥေရးအစုိးရဟာ အီရန္အစိုးရလက္ထဲ ႏ်ဴဗံုးေရာက္သြားမွာထက္ ပုိၿပီးေၾကာက္တာ တျခား ဘာမွမရွိပါဘူး။ သူတုိ႔ဟာ ၀န္ႀကီးတုိ႔ရဲ႕ ႏ်ဴစက္႐ံုေတြကို တုိက္ခုိက္ဖုိ႔ ျပင္ဆင္ ေနတဲ့ပံုေပၚေနပါတယ္။
    ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က တိုက္ခိုက္မႈမွာ မပါ၀င္ပါဘူး။ အစၥေရးဟာ အေျခအေနက ဘယ္ေလာက္႐ႈပ္ ေထြးသလဲဆုိတာသိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ႏ်ဴအစီအစဥ္ဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာသံုးစြဲေရးျဖစ္တယ္ဆုိတာ သက္ေသျပထားၿပီး  IAEA   ရဲ႕ ေစာင့္ၾကပ္စစ္ေဆးမႈအတြက္ လည္း လုိအပ္တဲ့အေျခအေနေတြ တည္ေထာင္ထားပါတယ္။ ၿပီး ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ေထာက္ျပခ်င္တာကလည္း ဒီနယ္ပယ္အတြင္း မွာ အီရန္အစၥလာမ္မစ္ သမၼတ ႏုိင္ငံလို တျခားဘယ္ႏုိင္ငံကမွ   IAEA နဲ႔ နီးနီးကပ္ကပ္ အလုပ္အတူလုပ္ခဲ့တာ မရွိပါဘူး။
အီရန္မွာ ႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရက ေထာက္ပံ့ကူညီတဲ့ အၾကမ္းဖက္၀ါဒ (State-sponsored Terrorism)   ရွိတယ္လုိ႔ စြပ္စြဲတာေတြဟာ အသစ္အဆန္းမဟုတ္ေတာ့ ပါဘူး။ ၀န္ႀကီးတုိ႔ရဲ႕ ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြဟာလည္း ႏုိင္ငံျပင္ပလုပ္ႀကံမႈေတြအေတာ္ မ်ားမ်ားမွာပါ၀င္ခဲ့တယ္ေနာ္။
    အီရန္အစၥလာမ္မစ္သမၼတႏုိင္ငံဟာ ကုိယ္တုိင္ကလည္း ၿပီး ခဲ့တဲ့ဆယ္စုႏွစ္သံုးခုကာလအတြင္း အၾကမ္းဖက္၀ါဒရဲ႕သား ေကာင္ျဖစ္ခဲ့ဖူးၿပီး အဆံုးအရံႈး
ေတြအမ်ားႀကီး ခံစားခဲ့ရပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မၾကာေသးမီကပဲတီဟီရန္မွာ အၾကမ္းဖက္၀ါဒ တုိက္ဖ်က္ေရးညီလာခံတစ္ခု က်င္းပခဲ့တယ္။ အဲဒီ့စြပ္စြဲခ်က္ေတြအားလံုးဟာ ယုတိၱမရွိတာေတြပါ။
အေမရိကန္သမၼတဟာ (၀ါရွင္တန္က ေဆာ္ဒီသံအမတ္အဒယ္လ္ အယ္ဂ်ဴဘီရာကို တုိက္ခုိက္ရာမွာ ပါ၀င္တယ္လုိ႔ယူဆရတဲ့) အီရန္ကဒ္တပ္ဖြဲ႕(Quds Force) က
ဂိုလမ္ရွာကူရီဆုိသူရယ္၊ ေနာက္ကြယ္က ပါတယ္လိ႔ု  သံသယရွိထားသူတစ္ေယာက္ရယ္၊    ၿပီးေတာ့အီရန္မွာေနထုိင္ေနတဲ့ ေနာက္ထပ္ သံသယရွိသူ တရားခံတစ္ဦး
တုိ႔ကို အေမရိကကိုလႊဲေျပာင္းေပး ဖုိ႔ ေတာင္းဆုိတဲ့စာကို အီရန္ေခါင္းေဆာင္ေတြဆီ ေပးပို႔ခဲ့တယ္ေနာ္။
    အဲဒီ့စြပ္စြဲခံရတဲ့ သံသယရွိ သူနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ တကယ့္အ ေထာက္အထားတိတိက်က်ကို အေမရိကန္က ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကို ေပးတာမ်ဳိး လက္ခံရရွိျခင္းမရွိ ေသးပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္ သူ႔ကို အီရန္မွာရွိတယ္ယူဆရသလဲ။ အီရန္မွာ ရွာကူရီဆုိတဲ့ နာမည္နဲ႔ လူေတြေထာင္ခ်ီၿပီးရွိတယ္။ ဒါ့အျပင္ အီရန္နဲ႔ အေမရိကန္ၾကား မွာ တရားခံလႊဲေျပာင္းေပးေရး စာခ်ဳပ္တစ္ခုမွမရွိပါဘူး။ အဲဒီလုိ စာခ်ဳပ္ေတြဆုိတာက မိတ္ေဆြျဖစ္ ေနတဲ့ႏုိင္ငံေတြၾကားမွာပဲ ရွိႏုိင္ တာပါ။
—Ref: "We are Prepared For Everything", interview with Iranian Foreign Minister. Speigel: 14th, Nov.
7 DAY NEWS