ႏုိင္ငံေရး လြတ္လပ္မႈ တ႐ုတ္ထက္ ျမန္မာ ပိုရွိလာ

ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံထက္ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး လြတ္လပ္မႈ ပိုရွိလာေၾကာင္း အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ၀ါရွင္တန္ၿမိဳ႕ အေျခ စိုက္ Freedom House အဖြဲ႔က ယခုႏွစ္အတြက္ ထုတ္ျပန္သည့္ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

Freedom House အဖြဲ႔သည္ ကမာၻတလႊား ႏုိင္ငံမ်ားစြာတုိ႔၏ ႏုိင္ငံေရး၊ လူမႈေရး လြတ္လပ္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏွစ္စဥ္ စစ္တမ္း အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ေလ့ရွိရာ ယခုႏွစ္အတြက္ ဇန္န၀ါရီလ ၁၆ ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္သည့္ Freedom in the World 2013 ဟူသည့္ အစီရင္ခံစာ၌ ယင္းသို႔ ေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ တခ်ိန္က ကမာၻေပၚတြင္ အဖိႏွိပ္ဆံုးႏွင့္ လြတ္လပ္မႈ အနည္းဆံုး ႏုိင္ငံမ်ားစာရင္းတြင္ ပါ၀င္ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၀ ျပည့္ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးေနာက္ပိုင္း အစုိးရသစ္က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားလုပ္ေဆာင္ခဲ့သည့္ အတြက္ ယခင္က ထက္ လြတ္လပ္မႈ အဆင့္ တုိးတက္လာေသာ္လည္း ယခုအထိ လြတ္လပ္မႈ မရွိေသးေသာ ႏုိင္ငံျဖစ္ေနေသးေၾကာင္းလည္း အစီရင္ခံစာက ဆိုသည္။

Freedom House ၏ စစ္တမ္းတြင္ လြတ္လပ္မႈ ရွိသည့္ ႏုိ္င္ငံမ်ား၊ တစိပ္တပိုင္းလြတ္လပ္မႈ ရွိသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ လြတ္ လပ္မႈ မရွိေသးသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားဟူ၍ သံုးမ်ိဳးခြဲျခားၿပီး ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၁ ရက္ေန႔ မွ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၃၁ ရက္အၾကား တႏွစ္တာ အတြင္း ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ စစ္တမ္းေကာက္ယူ ထားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏုိင္ငံေရးလြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ပတ္သက္၍ အဆင့္ ၇ ရွိရာမွ အဆင့္ ၆ သုိ႔ တုိးတက္လာခဲ့ၿပီး လူမႈေရးဆုိင္ရာ လြတ္လပ္္ခြင့္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အဆင့္ ၆ မွ အဆင့္ ၅ အထိ တုိးတက္လာခဲ့သည္ဟု အစီရင္ခံစာက ဆုိသည္။

မွတ္ပံုတင္ခြင့္ ျပန္လည္ေပးအပ္ခဲ့သည့္အတြက္ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ေရာက္ခြင့္ ေပး သည့္ ေအာင္ျမင္ေသာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ၊ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကန္႔သတ္ ပိတ္ပင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ထားသည့္ မီဒီယာ၊ ပုဂၢလိက ေဆြးေႏြးမႈ၊ အမ်ားျပည္သူ လြတ္လပ္စြာ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ စုေ၀းခြင့္၊ လူထုအေျချပဳ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ား ဖြ႔ဲစည္းျခင္း ၊ ပုဂၢိလိ က လုပ္ငန္း လုပ္ပုိင္ခြင့္ႏွင့္ အျခားေသာ လႈပ္ရွားမႈမ်ားအား ပိတ္ပင္တားျမစ္ျခင္းမ်ားကို ေျဖေလွ်ာ့ေပးမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ လာခဲ့ၿပီး တုိးတက္မႈမ်ား ရွိလာေၾကာင္း အဆုိပါ အစီရင္ခံစာ၌ ေဖာ္ျပထားသည္။

Freedom in the World 2013 အစီရင္ခံစာ

ကမာၻေပၚရွိ ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၉၅ ႏုိင္ငံ ၏ ႏုိင္ငံေရး ႏွင့္ လူမႈ လြတ္လပ္ခြင့္ ဆုိင္ရာ သုေတသန စစ္တမ္း ေကာက္ယူမႈမ်ား လုပ္ ေဆာင္ခဲ့ၿပီး ယခုႏွစ္အတြက္ အစီရင္ခံစာတြင္ ႏုိင္ငံေပါင္း ၉၀ ၌ တုိးတက္မႈမ်ားရွိလာေၾကာင္း၊ ၂၇ ႏိုင္ငံက ဆုတ္ယုတ္သြားခဲ့ေၾကာင္းလည္း Freedom House အဖြဲ႔က ဆုိသည္။

အာရွ-ပစိဖိတ္ ေဒသႏုိ္င္ငံမ်ားအၾကား ျမန္မာ၊ အိႏၵိယ၊ ကက္ရွ္မီးယား၊ မြန္ဂုိလီးယားႏွင့္ တြန္ဂါႏိုင္ငံတုိ႔၌ လြတ္လပ္မႈ ဆုိင္ရာ တုိးတက္မႈမ်ား ရွိလာေသာ္လည္း ေမာ္လ္ဒုိက္ႏွင့္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံတုိ႔တြင္မူ လြတ္လပ္မႈအဆင့္ နိမ့္က်သြားခဲ့ေၾကာင္းလည္း Freedom House အဖြဲ႔ အစီရင္ခံစာ၌ ပါရွိသည္။

လြတ္လပ္မႈ မရွိေသးသည့္ ႏုိင္ငံေပါင္း ၄၇ ႏုိင္ငံရွိေနေသးၿပီး အီရီထရီးယား၊ ဂီနီယား၊ ေျမက္ကိုရီးယား၊ ေဆာ္ဒီ အာေရး ဗီးယား၊ ဆုိမာလီယာ၊ ဆူဒန္၊ ဆီးရီးယား၊ တာ့ခ္မန္နစၥတန္၊ ဥဇဘက္ကစၥတန္တုိ႔မွာလည္း လြတ္လပ္မႈအဆင့္ အနိမ့္ဆံုး ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း၊ သီးျခား နယ္ေျမေဒသ ၂ ခုျဖစ္သည့္ တိဗက္ႏွင့္ အေနာက္ ဆာဟာရ ေဒသတုိ႔မွာ အဆုိးဆံုး အဆင့္ စာရင္းတြင္ ပါရွိေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာက ဆုိသည္။

စစ္တမ္းအရ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ လူမႈေရး လြတ္လပ္မႈ ဆုိင္ရာ ညႊန္းကိန္း ၂ ခုလံုး အဆင့္ ၁ ရရွိသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ အေမရိကန္၊ ယူႏုိက္တက္ ကင္းဒမ္း၊ ဥ႐ုေဂြး၊ ဆြီဒင္၊ ဆြစ္ဇာလန္၊ စပိန္၊ ဆလုိဗက္ကီးယား၊ ပိုလန္၊ ေပၚတူဂီ၊ ေနာ္ေ၀၊ နယ္သာလန္၊ နယူးဇီလန္၊ လူဇင္ဘတ္ စသည့္ႏုိင္ငံမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ဧရာ၀တီ